ግብርናውን ማዘመን

አሊዪ ደስታ በኦሮሚያ ክልል ምዕራብ አርሲ ዞን የነጌሌ አርሲ ወረዳ አርሶ አደር ናቸው፡፡ በዚህ ወረዳ ሰዮ መጃ በምትባል ቀበሌ ነዋሪነታቸውን አድርገው ህይወታቸውን በበግብርና የሚመሩት አሊዪ ከዚህ ቀደም ህይወታቸውን የሚመሩበት ግብርናን በበሬ በማረስ እህል ዘርተው ምርት እንደሚያመርቱ ያወሳሉ፡፡ አሁን አሁን ግን በአከባቢያቸው በትራክተር አርሶ በኮምባይነር ምርት መሰብሰቡ እየተለመደ መምጣቱን የሚያነሱትአርሶ አደሩ እጅግ ዝቅተኛ ገቢ ካላቸው አርሶ አደሮች ውጪ አብዛኛው የአከባቢቸው አርሶ አደሮች ይህንኑን የዘመነ የግብርና መንገድ ተጠቃሚ መሆናቸውን ገልጸዋል፡፡

ፈታኙ የግብርና ግብዓት አቅርቦት

አሊዪና ሌሎች የአከባቢው አርሶ አደሮቹ በሜካናይዝድ ቴክኖሎጂ አጠቃቀሙ የተሻለ ነገር በአከባቢያቸው እየተስተዋለ መምጣቱን እንደ በጎ ነገር ቢያነሱም፤ ግብርናው ግን ከጊዜ ወደ ጊዜ ፈታኝነቱም እያየለ ነው የሚል አስተያየታቸውን አጋርተውናል፡፡ “አሁን ዘንድሮ ራሱ የተሸለ ምርት በተለይም በስንዴው በኩል እንደምናገኝ ትልቅ ተስፋ ነበረን፡፡ ይሁንና አምና የማዳበሪያ እጥረት ላይ የገጠመን ተግዳሮት በብዙ ፈትኖናል፡፡ ማዳበሪያ ከስር ከስር እንጂ አንድ ላይ ባለማግኘታችን ምርት አንድ ላይ መዝራት አልቻልንም፡፡ ህ ደግሞ አሁን አሰባሰቡም ላይ ፈታና አምጥቷል፡፡ አሁን እንደሚናየው የደረሰ ምርት በኮምባይነር እየሰበሰብን ነው፡፡ ጣልቃ ጣልቃ ላይ ደግሞ ገና ያልደረሰ ምርት አለ፡፡ ዘግይተን መዝራታችን ዝናብ እንዲመጣብን አድርጎም ምርታችን ቀንሷል” ነው ያሉት፡፡

የሚለዋወጠው የአየር ሁኔታ በምርት ላይ ያሳረፈው ተጽእኖ

አርሶ አደሩ ከዚህ በተጨማሪ በአየር መለዋወጥ ምክንያት በስፋት ምርቱን ያጠቃባቸው የዋግ በሽታም ለከፍተኛ የዋግ መድሃኒት ግዢ እንደዳረጋቸው ያነሳሉ፡፡ ከዚህ ቀደም አንድና ሁለት ዙር የሚረጩት የዋግ መድሃኒት ተደጋግሞ በሚዘንበው ወቅቱን ያልጠበቀ ዝናብ ምክኒያት ደጋግሞ እንደ ጎበኛቸው በማስረዳትም ለአምስተኛ ጊዜ ሁሉ መድሃኒቱን ለመርጨት መገደዳቸውን ያወሳሉ፡፡

እንደ አቶ አሊዪ ሁሉ በዚሁ ምዕራብ አርሰሲ ዞን ሻሸመኔ ወረዳ ፋጂ ቀበሌ እየደረሰ ያለ እሸት የስንዴ እህል ላይ መድሃኒት ሲረጩ ያገኘናቸው አርሶ አደርችም ዘንድሮ ከዋግም በተጨማሪ ፈንገስ የተባለ እህልን በሚጠቃው በሽታ መፈተናቸውን ያስረዳሉ፡፡ አርሶ አደሮቹ ደጋግመው ለመርጨት በተገደዱበት በዚህ መድሃኒት ላይ የሚወጡት ከፍተኛ ወጪም ግብርናውን አሰልጪ አድርጎባቸዋል፡፡ ያም ሆኖ ግን በዓመት ሁሌቴ በማረስ ምርት የሚሰበስቡት አርሶ አደሮች ከግብርናው የተሸለ ገቢ እንደሚያገኙ ግን አይሸሽጉም፡፡

የግብርናውን ተግዳሮት ለመቅረፍ መፍትሄው

የምዕራብ አርሲ ዞን ግብርና ጽ/ቤት ኃላፊው ዶ/ር አብዱላሂ ቤካም በዞናቸው ሜካናይዝድ የግብርና ቁሳቁሶችና ግብዓቶችን መጠቀም ተለምዷል ይላሉ፡፡ ይሁንናከማዳበሪያ፣ ምርጥ ዘር እና መድሃኒቶች ጋር ተያይዞ አርሶ አደሮች የሚነሷቸው ጉዳዮች ላይ መንግስታቸው በየደረጃው እየሰራበት እንደሚገኝ አስረድተዋል፡፡ አምና ያጋጠመውን የማዳበሪያ በጊዜ አለመሰራጨት ሰፊ ክፍተት መፍጠሩን አንስተውም ችግሩ እንዳደገም ከወዲሁ ስራ ተጀምሯል ነው ያሉት፡፡ ከምርጥ ዘርና መድሃኒት ጋር ተያይዞ ለሚነሳው ችግርም በምርምሮች በኩል ችግሩን የማስወገድ ተግባር በስፋት እየተከናወነ መሆኑን አመልክተዋል፡፡

በዘመናዊው ግብርና በተለይም በስንዴው ዘርፍ በጉልህ የሚታወቀው የምዕራብ አርሲ ዞን በዘንድሮው የመሔር ምርት አሰባሰብ በማገባደድ ላይ መሆኑ የተጠቀሰ ሲሆን፤ በዚህ የምርት ዘመን በአማካይ ከአንድ ሄክታር 40 ኩንታል ምርት ለማግኘት ታቅዶ መሰራሉት ከዞኑ ግብርና ጽ/ቤት የተገኘ መረጃ ያሳያል፡፡

ሥዩም ጌቱ

አዜብ ታደሰ

እሸቴ በቀለ