በድሬደዋ የጎርፍ መውረጃ በሆነው የአሸዋ ዳርቻ ያለውን ሁለት ሄክታር መሬት መሬት በደን መሸፈን የቻሉት አቶ በያን ተሰማ የተለያዩ የዛፍ ችግኞችን በማፍላት ለከተማው ማህበረሰብ በተመጣጣኝ ዋጋ በማቅረብ ገቢ እያገኙ መሆናቸውን ገልፀዋል።

በ1998 ዓ.ም በድሬደዋ የተከሰተው ጎርፍ ከፊል ቤተሰባቸውን ሲነጥቅ ዛፍ ላይ ወጥተው ጎርፉ ከደቀነው አስፈሪው ሞት ጋር ተናንቀው የተረፉ ጥቂት የቤተሰቡ አካላትን ማየታቸው "ዛፍ ህይወት ነው" እንድል አድርጎኛል የሚሉት የድሬደዋ ነዋሪው አቶ በያን ብዙም ሳይቆዩ ጎርፍ ባወደመው አካባቢ በአንድ ቀን ሁለት ሺህ ዛፎችን መትከል እንደጀመሩ ለዶይቼ ቬለ ተናግረዋል።

የድሬደዋ ጎርፍ ከባድ አደጋን አስከተለ

አቶ በያን አንድ ብለው የጀመሩት የተለያዩ የዛፍ ችግኞችን ተክሎ የመንከባከብ በጎ ጥረት አሁን አስራ ስድስት አመታትን አስቆጥሯል። በነዚህ ዓመታት ከሁለት ሄክታር ከፍ በሚለው የአረንጓዴ ልማት ቦታቸው እና በከተማዋ በጥቅሉ ከስድስት መቶ ሺህ በላይ ችግኞችን መትከል ሲችሉ በቀጣይ አመታት ቁጥሩን ከሶስት ሚሊየን በላይ የማድረስ ውጥን እንዲሰንቁ አድርጓቸዋል።

ባለፉት አመታት ያከናወኗቸውን ስራዎች በመጥቀስ "ስኬታማ ነኝ የሚሉት አቶ በያን "በዛፍ ተከላ  ተፅዕኖ ፈጣሪ ከሚባሉ ሰዎች አንዱ መሆን እፈልጋለሁ " ሲሉ ቀጣይ እቅዳቸውን ለዶይቼ ቬለ አስረድተዋል።

ለምግብነት የሚውሉ የአትክልት እና ፍራፍሬ እንዲሁም  የጥላ እና ሌሎች የዛፍ ችግኞችን በማዘጋጀት ለህብረተሰቡ እና ለድርጅቶች በማቅረብ ተጠቃሚ መሆናቸውን የሚናገሩት አቶ በያን የከርሰ ምድር ውሃ የሚቆፍርላቸው ቢያገኙ ውጥናቸውን በአጭ ጊዜ እንደሚያሳኩ እምነታውን ገልፀዋል።

የጎርፍ ስጋትና መከላከያው በድሬዳዋ

ሁሉም ህብረተሰብ የእርሳቸውን ፈለግ ቢከተል ተጠቃሚ እንደሚሆን መልዕክት አስተላልፈዋል። የአቶ በያን ዛፎችን ተክሎ የመንከባከብ በጎ ጥረት አረንጓዴ እና ውብ ስፍራን ከመፍጥር ባለፈ የድካማቸው ተጠቃሚ እያደረጋቸው መሆኑን በቦታው ተገኝተን ተመልክተናል። 

አቶ በያን ተሰማ ማናቸው

በድሬደዋ ከችግኝ ተከላና ስኬታማ የአረንጓዴ ልማት ጋር በተያያዘ ስማቸው ከፍ ብሎ የሚነሳው አቶ በያን ያለፉትን አስራ ስድስት አመታት ጊዜያቸውን ጉልበታቸውን እና አለፍ ሲልም ገንዘባቸውን ለዛፍ ተከላ የሰጡ ናቸው።

በ1998 ዓ.ም በድሬደዋ የተከሰተው ጎርፍ ቤተሰባቸውን በሞት የነጠቃቸው አቶ በያን ጥቂቶች እርሳቸው እንደሚሉት "አንድ ወንድማቸው ዛፍ ላይ በመውጣት ያተረፋቸውን ሁለት ልጆች ማየት ዛፍ ህይወት ነው የሚለው ውጥን በውስጣቸው እንዲፀነስ "አድርጓል።

ውጥናቸውን ወደ ተግባር ለመቀየር በሀገሪቱ 2000 ዓ.ም "ሁለት ችግኝ ለአንድ ሰው" በሚል የተተገበረው የዛፍ ተከላ እድል ፈጥሯል ያሉት አቶ በያን በውቅቱ ሀሳባቸውን ለአስተዳደሩ ግብርና ቢሮ አቅርበው ባገኙት በጎ ምላሽ ሁለት ሺህ ችግኞችን ማግኘት እንዳስቻላቸው ጠቁመዋል።

ያገኙትን ሁለት ሺህ ችግኝ የወቅቱ ጎርፍ ባራቆተው አካባቢ ላይ በአንድ ቀን በመትከል ጥረታቸውን አንድ ብለው መጀመራቸውን ጠቅሰዋል። "ብዙ ፈታኝ ሁኔታዎች ቢገጥሙም እነሱን በመቋቋም አልፌያለሁ" ያሉት አቶ በያን  ከዚያ ጊዜ አንስቶ በየዓመቱ በርካታ ችግኞችን አዘጋጅተው በራሳቸው ቦታ እና በከተማው የተለያዩ አካባቢዎች ከስድስት መቶ ሺህ በላይ ችግኞችን በመትከል ታሪክ መስራታቸውን አስረድተዋል።

በችግኝ ተከላ የተዘከሩት የድሬዳዋ ጎርፍ ሰላባዎች

የአቶ በያን ያለፉት አስራ ስድስት አመታት ጥረት ያፈራው ፍሬ ዛሬ ወደ ድሬደዋ ጎራ ያሉ ሁሉ የሚጎበኙት እና አድናቆትም የሚቸሩት ሆኗል። እርሳቸውም ጥረታቸውን በመቀጠል 3.4 ሚሊየን  ያህል ችግኝ ተክለው አዲስ ታሪክ ለማስመዝገብ እየሰሩ መሆናቸውን ለዶይቼ ቬለ ተናግረዋል።

ሁሉም ህብረተሰብ የእርሳቸውን ፈለግ ቢከተል ተጠቃሚ እንደሚሆን መልዕክት አስተላልፈዋል። የአቶ በያን ዛፎችን ተክሎ የመንከባከብ በጎ ጥረት አረንጓዴ እና ውብ ስፍራን ከመፍጥር ባለፈ የድካማቸው ተጠቃሚ እያደረጋቸው መሆኑን በቦታው ተገኝተን ተመልክተናል። 

መሳይ ተክሉ

እሸቴ በቀለ

ዮሐንስ ገብረእግዚዓብሔር