ባለንበት የዲጂታል ዘመን፣ የውሂብ ማዕከላት/Data Centers/ የዕለት ተዕለት የዲጅታል እንቅስቃሴዎቻችን ጋር በእጅጉ የተሳሰሩ ናቸው።  
እነኝህ ማዕከላት  የውሂብ መጥፋትን ፣ የአገልግሎት መቋረጥን እና ከመረጃ ቴክኖሎጅ መሠረተ ልማቶች ጋር የተያያዙ ሌሎች ችግሮችን በማስቀረት ቀልጣፋ እና  አስተማማኝ የዲጅታል መረጃ አጠቃቀምን በመፍጠር ረገድ ቁልፍ ሚና ይጫወታሉ። 

ከዚህ ጠቀሜታቸው አንፃር  መንግስታት እና  የግል ኩባንያዎች በየሀገራቱ በርካታ መዋዕለንዋይ በማፍሰስ  የውሂብ ማዕከላትን ይገነባሉ።
የሀገራትን መረጃ የሚተነትነው ስታስቲካ ባወጣው መረጃ መሰረት በጎርጎሪያኑ  2021 ዓ/ም ፣ ከመረጃ ማዕከላት  ሽያጭ  የተገኘው ዓለም አቀፍ ግምታዊ ገቢ  50.58 ቢሊዮን ዶላር ያህል ነበር። በጎርጎሪያኑ 2028 ደግሞ ከ136 ቢሊዮን ዶላር እንደሚበልጥ ይሄው  መረጃ  ያሳያል።
በተለያዩ ተቋማት በግላቸው የሚሰሩት የሶፍትዌር መሀንዲሱ አቶ ይግረማቸው እሸቴ እንደሚሉት በኢትዮጵያም በተለያዩ ተቋማት የውሂብ ማዕከላት አሉ። ነገር ግን  ያልተቀናጁ እና ለደህንነት ችግር የተጋለጡ ናቸው።

ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ግን ይህንን ችግር የሚያቃልሉ አንዳንድ የግል ኩባንያዎች በኢትዮጵያ መዋዕለ ንዋይ በማፍሰስ አቅም ያላቸው የውሂብ ማዕከሎችን እየገነቡ ነው።ያለፈው ህዳር ወር አጋማሽ ላይም ራክሲዮ  የተባለ የግል ኩባንያ አቅም ያለው የውሂብ ማዕከል ገንብቶ ለአገልግሎት ክፍት አድርጓል።
የማዕከሉ ስራ አስኪያጅ አቶ በውቀቱ ታፈረ እንደሚሉት አይሲቲ ፓርክ ተብሎ በሚጠራው ቦታ በአዲስ አበባ ከተማ የተገነባው ይህ ማዕከል በ10,000 ካሬ ሜትር ቦታ ላይ ያረፈ  ሲሆን፤ ግንባታው ሦስት ዓመታትን ወስዷል።

እንደ ስራ አስኪያጁ  ራክሲዮ የውሂብ ማዕከል በ30 ሚሊዮን የአሜሪካን ዶላር የተገነባ ሲሆን፤ 5.5 ሜጋዋት አቅም አለው።ይህም በዲጅታል መረጃ ላይ ለተመሰረቱ ባንክን ለመሳሰሉ ተቋማት ያለችግር  አገልግሎት እንዲሰጡ ያስችላል። በኢሜይል የሚመጡ የመረጃ ስርቆቶችን እንዴት እንከላከል?
አስተማማኝ የእሳት አደጋ መከላከያ፣ የበይነመረብ ግንኙነት፣ የኤለክትሪክ ሀይል እንዲሁም አመቺ የሙቀት እና ቅዝቃዜ ባለበት ቦታ መረጃዎችን በማከማቸት፤ የውሂብ ማዕከሉ ለተቋማት ከሚሰጠው ጥቅም ባሻገር በተለይ በኢትዮጵያ ፤አዳዲስ የቴክኖሎጅ ፈጠራዎችን ለሚሰሩ ወጣት የፈጠራ ባለሙያዎችን ለማሳደግም አስተዋፅኦ እንዳለው ያብራራሉ። 

ለሀገር ውስጥ የንግድ ድርጅቶች እና የመንግስት ተቋማትን በመደገፍ፣ለዲጅታል ኢኮኖሚው ከሚሰጠው ጠቀሜታ ባሻገር፤የራክሲዮ የውሂብ ማከማቻ ማዕከል አህጉራዊና ዓለም አቀፋዊ የአገልግሎት እና የይዘት አቅራቢዎችን ለመሳብ ማዕከሉ አጋዥ እንደሚሆን ገልፀዋል። እንደ ክላውድ ያሉ የውሂብ ማከማቻዎችን ለመጠቀም የሚወጣውን የውጭ ምንዛሬም ያስቀራል።ክላውድ፤መረጃን ከመጥፋት የሚታደገው ቴክኖሎጂ
በጎርጎሪያኑ መስከረም  2023 ዓ/ም  ክላውድሲን /Cloudscene/ ባወጣው  መረጃ መሠረት፣ በዓለም ላይ በሺዎች የሚቆጠሩ በንቃት  ስራቸውን የሚከውኑ  የውሂብ ማዕከሎች አሉ። ከእነዚህ ውስጥ 5,375 በዩኤስኤ አሜሪካ ውስጥ የሚገኙ ሲሆን፤ ጀርመን 522፣ እንግሊዝ በ517 የውሂብ ማዕከላትን በመገንባት  አሜሪካን ይከተላሉ። ቻይና በ448 የውሂብ ማዕከላት በአራተኛ ደረጃ ላይ ትገኛለች። ካናዳ፣ ፈረንሳይ፣ አውስትራሊያ፣ ኔዘርላንድስ፣ ሩሲያ እና ጃፓን እስከ 10 ያለውን ደረጃ ይይዛሉ።
እንደ ኢትዮጵያ ባሉ አዳጊ  ሀገራት ግን መዋዕለ ንዋይ ፈሶባቸው በግል ኩባንያዎች የሚገነቡ ታላላቅ የመረጃ ማከማቻ ማዕከላት በጣም ጥቂት ናቸው።
ለዚህም የገንዘብ እጥረት፣የሀገራት አለመረጋጋት እና በቂ የኤለክትሪክ ሀይል አለመኖር እንደ ችግር ይጠቀሳሉ።ልምድ ያላቸው ባለሙያዎች በዘርፉ አለመኖራቸው ለአዳጊ ሀገራት የመረጃ ማዕከላት ሌላው ፈተና ነው።

ኢትዮጵያን ጨምሮ በ7 የአፍሪቃ ሀገራት ተመሳሳይ ማዕከላትን በመገንባት ላይ የሚገኘው የራክሲዮ ኩባንያ እነዚህን ተግዳሮቶች ተቋቁሞ ለመስራት ምን ምን ስራዎችን አከናወነ? አቶ በውቀቱ እንደሚሉት«በኢትዮጵያ በርካታ ችግሮች ቢኖሩም ተስፋዎችም አሉ።»ከነዚህም ውስጥ የኤለክትሪክ ዋጋ ርካሽ መሆን አንዱ ሲሆን የታላቁ ህዳሴ ግድብም በሀይል አቅርቦት ረገድ ሌላው ተስፋ ነው። በሌላ በኩል የሰለጠነ የሰው ሀይል እጥረትን በተመለከተ ስልጠና በመስጠት ሰዎችን ለስራው ብቁ እንዲሆኑ በማድረግ ችግሩን ለመቅረፍ ድርጅታቸው እየሰራ መሆኑን ገልፀዋል። 

የውሂብ ማዕከላት አንድ ድርጅት ፣  የንግድ ተቋም  ወይም ግለሰብ  ብዙ መረጃዎችን የሚያከማችበት፣ እና  የሚያስተዳድርበት አካላዊ ወይም ምናባዊ /Virtual / መዋቅር ነው። የመረጃዎቹ ለድርጅቱ ትክክለኛ ተግባር አስፈላጊ የሆኑ የንግድ ፋይሎችን፣ የውሂብ ቋቶችን፣መተግበሪያዎችን  እና ሌሎች የዲጂታል መረጃዎችን ሊያካትቱ ይችላሉ።

በአጠቃላይ እነዚህ የውሂብ ማከማቻ ማዕከላት  ሰርቨሮችን፣ የማከማቻ መሳሪያዎችን እና የኔትወርክ ማሰራጫዎችን  ከሌሎች የመረጃ ቴክኖሎጅ  መሠረተ ልማት ክፍሎች ጋር ያስቀምጣሉ። መጠናቸውም ሆነ ውስብስብነታቸው ከትናንሽ የአካባቢ የመረጃ ማዕከላት  ግዙፍ መዋቅር ፈጥረው  በዓለም አቀፍ ደረጃ  እስከ ሚያገለግሉት  ሊደርስ  ይችላል። ዋናው ግባቸው ግን የመረጃ ደህንነትን በመጠበቅ አስተማማኝ  የዲጅታል አገልግሎት እንዲኖር ማድረግ ነው። ይህንንም በተጓዳኝ ከሚሰራ ይልቅ ከፍ ያለ የመፈፀም ብቃት ያላቸው እና ስራዬ ብለው በዘርፉ ላይ ያተኮሩ እንደ ራክሲዮ ያሉ የውሂብ ማዕከላት ቢሰሩት በብዙ መንገድ ውጤታማ መሆኑን የሶፍትዌር መሀንዲሱ አቶ ይግረማቸው እሸቴ ከነባራዊ ሁኔታዎች በመነሳት ያስረዳሉ። 

አቶ በውቀቱ እንደገለፁት በጎርጎሪያኑ በ2018 የተቋቋመው ራክሲዮ ግሩፕ፤ ቲር III  የተባለውን ለቴክኖሎጅ ተቋማት የሚሰጠውን ከፍተኛ የቴክኒክ አቅም እና የብቃት  ደረጃ ሰርተፍኬት አለው።ኩባንያው ኢትዮጵያን ጨምሮ በ7 የአፍሪቃ ሀገራት ማለትም  በኡጋንዳ፣ ሞዛምቢክ፣ አይቮሪ ኮስት፣ ዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ፣ አንጎላ እና ታንዛኒያ ተመሳሳይ  የመረጃ ቋቶችን  በመገንባት ላይ ሲሆን፤በጎርጎሪያኑ 2031 ዓ/ም ደግሞ ከስሃራ በታች ላሉ የአፍሪቃ ሀገራት  ወደ 25 የውሂብ ማዕከላትን ለመገንባት ማቀዱን  ስራ አስኪያጁ ገልፀዋል። 

ሙሉ ዝግጅቱን የድምፅ ማዕቀፉን ተጭነው ያድምጡ።
 
ፀሐይ ጫኔ
እሸቴ በቀለ