ኢትዮጵያ በጎርጎሮሳዊው 2024 ለሰብዓዊ ዕርዳታ 3.2 ቢሊዮን ዶላር ያስፈልጋታል ሲል የተባበሩት መንግሥታት የሰብዓዊ ዕርዳታ ማስተባበሪያ ጽሕፈት ቤት ( OCHA ) ባወጣው ባለ 99 ገጽ ዘገባ ይፋ አደረገ። የተቋሙ የኢትዮጵያ ጽሕፈት ቤት እንዳለው በአሁኑ ወቅት ኢትዮጵያ ውስጥ 21.4 ሚሊዮን ዜጎች ሰብዓዊ እርዳታ ፈላጊ ሲሆኑ 16 ሚሊዮን ያህሉ የምግብ ዕርዳታ ያስፈልጋቸዋል። ትናንት የካቲት 19 ቀን 2016 ዓ.ም የኢትዮጵያን የአየር ንብረት እና የልማት ሁኔታ የጥናት ውጤት ይፋ ያደረገው የዓለም ባንክ ተረጂነትን እያስፋፋ ያለው የአየር ንብረት ለውጥ ተጽእኖ በሀገሪቱ ኢኮኖሚ እና በሰዎች ሕይወት ላይ ተጨባጭ ጫና ማሳረፉን እንደሚቀጥል ገልጾ የግብርና ፖሊሲ ላይ ማሻሻያ እና መዋቅራዊ ለውጥ እንዲተገበር ምክረ ሀሳብ አቅርቧል። የዓለም ባንክ ኢትዮጵያ ውስጥ እንዲህ ያለው እርምጃ ካልተወሰደ በሚቀጥሉት 25 ዓመታት የድህነት መጠን እስከ 1.7 በመቶ ሊጨምር እንደሚችል አሳስቧል።

የሰብዓዊ ድጋፍ ፈላጊዎች ቁጥር ለምን ጨመረ?

ጦርነት ክፉኛ ጉዳት ያደረሰባትና አሁንም በቀጠሉ የትጥቅ ግጭቶች መነሻ የሚስተዋል የፀጥታ መናጋት ያልተለያት ኢትዮጵያ ወረርሽኝ፣ ድርቅ እንዲሁም የአየር ንብረት ለውጥ እያስከተለው ባለው የዝናብ እጥረት በርካታ ዜጎቿ የሰብዓዊ ድጋፍ እና እርዳታ ፈላጊዎች እንዲሆኑ አድርጓል። የተባበሩት መንግሥታት የሰብዓዊ ዕርዳታ ማስተባበሪያ ጽሕፈት ቤት ( OCHA ) የኢትዮጵያ ቢሮ ከብሔራዊ አደጋ ሥጋት አመራር ኮሚሽን ጋር ባወጡት ዘለግ ያለ ዘገባ ይህ ችግር በስፋት መስተዋሉ ተዘርዝሯል። በግጭትና በሰላም መጥፋት ምክንያት ከቀያቸው የተፈናቀሉ 4.5 ሚሊዮን የሀገር ውስጥ ተፈናቃዮችም አንገብጋቢ የሰብዓዊ ድጋፍ ጠባቂ መሆናቸውን ዘርዝሯል።

ድርቁን ተከትሎ በተከሰተው ሙቀት የኮሌራ፣ የወባና ኩፍኝ ወረርሽኞች እያደረሱት ያለው ጉዳት መባባሱን የሚገልጸው የምርመራ ውጤቱ ወረርሽኝ ከዚህም በባሰ ሊከፋ የሚችልበት አዝማሚያ መኖሩንም አመልክቷል። ኢትዮጵያ ውስጥ የግጭቶች መቀጠል፣ በጦርነት የወደሙ የመሠረተ ልማት ዐውታሮችን መልሶ የመገንባት ሥራዎች በአግባቡ አለመጀመር በችግር ውስጥ የሚኖሩ ዜጎችን ቁጥር መጨመሩን፣ በተለይ በአማራና በኦሮሚያ ክልሎች  ምርት በበቂ ሁኔታ አለመመረቱ በሀገሪቱ የምግብ እጥረት እንዲባባስ ማድረጉንም ዘገባው አስታውቋል።

በዚህም ምክንያት ኢትዮጵያ በያዝነው የጎርጎሮሳዊው 2024 ለሰብዓዊ ዕርዳታ የሚውል 3.2 ቢሊዮን ዶላር የሚያስፈልጋት መሆኑን በመንግሥታቱ ድርጅት የሰብዓዊ ዕርዳታ ማስተባበሪያ ጽሕፈት ቤት አስታውቋል። በኢትዮጵያ ብሔራዊ አደጋ ሥጋት አመራር ኮሚሽን ከፍተኛ የሕዝብ ግንኙነት ባለሙያ አቶ አታለል አቦሃይ ከዚህ በፊት በጉዳዩ ላይ ለዶይቼ ቬለ በሰጡት ማብራሪያ ይህንን ብለው ነበር። «ባስጠናነው ጥናት መሠረት ጥር፣ የካቲት እና መጋቢት ወር 6.6 ሚሊዮን ዜጎች የአስቸኳይ ጊዜ ተረጅዎች ይኖሩናል። ከሐምሌ ወር በኋላ 10 ሚሊዮን ዜጎች በላይ ተረጂዎች ይኖሩናል።»

የዓለም ባንክ የጥናት ግኝት እና ማሳሰቢያ 

የኢትዮጵያ ብሔራዊ አደጋ ሥጋት አመራር ኮሚሽን ኃላፊ አምባሳደር ሽፈራው ተክለማርያም «ለሁለት ዓመታት የዘለቀው ግጭት [የሰሜኑ] ሲያበቃ አሁንም በሀገሪቱ የተለያዩ አካባቢዎች የቀጠሉ የፀጥታ ፈተናዎች የሰብዓዊ ፍላጎት እንዲጨምር እና የምላሽ አሰጣጡ ፈታኝ እንዲሆን አድርገዋል» ብለዋል። ከዚሁ ጋር በተያያዘ የዓለም ባንክ የኢትዮጵያን የአየር ንብረት እና የልማት ዘገባ ውጤት ትናንት ይፋ አድርጓል። 

የአየር ንብረት ለውጥ በሀገሪቱ ኢኮኖሚ እና በዜጎች ላይ ሰፊ ተጽእኖ እየፈጠረ መሆኑን ያስታወቀው የዓለም ባንክ የጥናት ውጤት ይሄው ችግር በሚቀጥሉት 25 ዓመታት ውስጥ መዋቅራዊ ለውጥ ካልተደረገ ድህነት በከፍተኛ ሁኔታ እንዲስፋፋ ሊያደርግ እንደሚችል አመልክቷል። ለአብነትም ኢትዮጵያ ውስጥ በ2050 የድህነት መጠን እስከ 1.7 በመቶ ሊጨምር እንደሚችልና በዚሁ ሳቢያ ተጨማሪ 3.7 ሚሊየን ሕዝብ ከድህነት ወለል በታች ሊሆን እንደሚችል ጠቅሷል። ጥናቱን ካደረጉት የዓለም ባንክ ባለሙያ አንደኛዋ ይህንን ብለዋል።

«የአየር ንብረት ለውጥ ስደትን ይጨምራል፤ የእኩል ተጠቃሚነትን ያሳጣል፤ ወደ ማኅበራዊ አለመግባባት እና ቀውስም ያመራል። እንዲሁም በተለይም በቆላማ አካባቢዎች በቡድኖች መካከል እንደ ውኃ ባሉ ሃብቶች ምክንያት ግጭቶችን ሊጨምር ይችላል።»

የተመላከቱ የመፍትሔ አማራጮች

እንዲያም ሆኖ የማክሮ ኢኮኖሚ ማረጋጊያ ሥልቶች ተግባራዊ ከተደረጉ እና የመዋቅራዊ ለውጥ እርምጃዎች ከተወሰዱ ውጤቱ በጎ ሊሆን እንደሚችል የዓለም ባንክ አመልክቷል። የሀገር ውስጥ ፍላጎትን ለማሟላት ከውጭ የሚገቡ የግብርና ምርቶችን በሀገር ውስጥ ለማምረት የግብርና ፖሊሲውን ማሻሻልንም እንደ መፍትሔ አቅርቧል። ሆኖም የፖሊስ ማሻሻያ ብቻውን ለውጥ የሚያመጣ አለመሆኑን የጠቀሰው የልማት ባንክ የጥናት ዘገባ መዋቅራዊ ለውጥ ለማምጣት የሚደረግ የመንግሥት ቁርጠኝነት አስፈላጊነትንም አመልክታል።

ባለፈው ሳምንት የሕፃናትን የተመጣጠነ ምግብ የማግኘት አስፈላጊነት በማንሳት ረሃብን ለማጥፋት ያለመ የሦስት ዓመታት «በቃ» የሚል ዓለም አቀፍ ንቅናቄ አዲስ አበባ ውስጥ ያስጀመረው ወርልድ ቪዥን የተባለው ተቋም ኢትዮጵያ ውስጥ በረሃብ እና በተመጣጠነ የምግብ እጥረት ምክንያት በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሕፃናት ለተለያዩ የጤና ችግሮች የተጋለጡ መሆናቸውን ገልጿል።

ሰሎሞን ሙጬ

ሸዋዬ ለገሠ

ማንተጋፍቶት ስለሺ