ከጥቂት ሰዓታት በኋላ የሚሸኘው ጎርጎሮሳዊው 2023 ዓ.ም. በተለያዩ የዓለም ክፍሎች በርካታ ግጭቶችና ጦርነቶች የተካሄዱበት ንጹሀን ያለ አበሳቸው የተገደሉበት ሰብዓዊ መብቶች በገፍ የተጣሱበት ዓመት ነበር። በ2023 ከአፍሪቃ አንስቶ እስከ መካከለኛው ምሥራቅና አውሮጳ ድረስ የበርካታ ሰዎች ሕይወት የጠፋባቸው ሚሊዮኖች የተፈናቀሉባቸውና ቤት ንብረቶቻቸውን ያጡባቸው ከባድ ጦርነቶች ተካሂደዋል።የዩክሬን ጦርነት ለአውሮጳ ኅብረት ዳፋ ኢራቅ አፍጋኒስታን ሶሪያና ሊቢያና ሌሎች አገራት ሲካሄዱ የቆዩ ጦርነቶች እልባት ሳያገኙ የዩክሬን እና ሩስያ እንዲሁም አሰቃቂው የጋዛው ጦርነት እየተካሄደ ነው። የትግራዩን ጦርነት በሰላም ድርድር ያበቃችው ኢትዮጵያ እስካሁን መፍትሄ ባላገኘው በኦሮምያና በአማራ ክልል ግጭት እንደተጠመደች ነው። ኔቶ የኢትዮጵያ ጎረቤት ሱዳን ማብቂያ ያለው የማይመስል ውጊያ ውስጥ ትገኛለች።

እነዚህን በዋናነት ጠቀስን እንጂ በተለያዩ የዓለም ክፍሎች ሰላም የራቃቸው አካባቢዎች ጥቂት የሚባሉ አይደሉም። ጎርጎሮሳዊው 2023 ሰሚ ያጣ የሰላም ጩኽት የተስተጋባበት ፤መፍትሄውም ጉም እንደመጨበጥ ሆኖ የራቀበት ዘመን እንደሆነ እየተሸኘ ነው።ማሕደረ ዜና፣ የጋዛ እልቂት፣ የምዕራባዉያን ድምፀት መለወጥ ዓለም ከከዚህ ቀደሞቹ ዓመታት በተለየ በ2023  ቁጥሩ ያመዘነ ጦርነት ልታስተናግድ የቻለችበት መሠረታዊ ምክንያቶች ምንድናቸው? የዓለም መሪዎች ጦርነቶቹን ማስቆም ለምን ተሳናቸው? በዚህ አካሄድስ ዓለም እንዴት ትቀጥላለች? ወዴትስ እየሄደች ነው? በነዚህ ነጥቦች ላይ  አቶ ባይሳ ዋቅዎያ በተለያዩ የተመድ መስሪያ ቤቶች ያገለገሉ ዲፕሎማት እና የዓለምአቀፍ ሰብዓዊ መብቶች ሕግ ባለሞያ ፣ አቶ አብዱራህማን ሰኢድ የአፍሪቃ ቀንድ ጉዳዮች የፖለቲካ ተንታኝ እንዲሁም የዶቼቬለ የብራሰልስ ዘጋቢ ገበያው ንጉሴ ይወያያሉ።

ኂሩት መለሰ