የብሪታንያው ጠቅላይ ሚንስትር ቦሪስ ጆንሰን በሀገራቸው የሚገኙ ተገን ፈላጊ ስደተኞችን ወደ ሩዋንዳ ለመላከ የያዙት ዕቅድ  ከሰብዓዊነትና በዓለም አቀፍ ደረጃ ከተደነገጉ ህግጋት ጋር የሚቃረን ነው በሚል ከፍተኛ ትችትን እያስተናገደ ይገኛል።ሂውማን ራይትስ ዎች የተባለው የሰብዓዊ መብት ድርጅትም ዕቅዱን ከነቅፉት መካከል  ነው። የድርጅቱ የመካከለኛው አፍሪቃ ዳይሬክተር ሊዊስ ማች ለDW እንደገለፁት ሩዋንዳ የሰብዓዊ መብት አያያዝ ረገድ ጥሩ ስም የላትም።እናም እነዚህ ስደተኞች የሚሄዱት የሚሰማቸውን እንኳ በነፃነት መናገር ወደ ማይችሉበት ቦታ ነው ሲሉ  የሁለቱን ሀገሮች ስምምነት ነቅፈዋል።ሀላፊው አያይዘውም እውነታው ይህ ሆኖ እያለ ቦሪስ ጆንሰን ሩዋንዳን  የሰብዓዊ መብት የሚከበርባት  ሀገር አድርገው መመልከታቸው ከራሳቸው መንግስት አቋም ጋር የሚጋጭ ነው ብለዋል።
«እውነታው ግን ሩዋንዳ በጣም አስከፊ የሆነ የሰብአዊ መብት አያያዝ ታሪክ ያላት ሀገር ነች። የመናገር ነፃነት የማይከበርባት ሀገር ነች።ይህ በሂዩማን ራይትስ ዎች እና በሌሎች አለም አቀፍ ድርጅቶች መደምደሚያ ላይ ብቻ የተመሰረተ አይደለም።ባለፈው ዓመት የብሪታንያ መንግስት በደረሰበት መደምደሚያ ላይ ጭምር የተመሰረተ  ነው።ስለዚህ  የብሪታንያ ጠቅላይ ሚኒስትር በድንገት  ሩዋንዳ በዓለም ላይ ካሉት በጣም ደህና  ከሆኑት ሀገሮች አንዷ ነች አሉ።ይህ ከፍተኛ ግብዝነት  ነው። ከራሳቸው መንግስት አቋም ጋርም የሚጋጭ ነው።» ብለዋል።

እንደ ሀላፊው ሩዋንዳ ከአፍሪቃ ከፍተኛ የህዝብ ብዛት ካላቸው ሀገራት አንዷ በመሆኗ  በአስር ሺዎች የሚቆተሩ ስደተኞችን ማስተናገድ የሚችል ቦታ የላትም።ይገባሉ የተባሉትን ስደተኞቹን በብቃት ከማስተዳደር አንፃርም የሩዋንዳ የመንግስት  መዋቅር  የብቃት ችግር እንዳለው አመልክተዋል።ከዚህ አንፃር ሩዋንዳ ከዚህ ቀደም ከእስራኤል የተቀበለቻቸው ስደተኞች ያጋጠማቸውን እንግልት አስታውሰዋል።«እውነታው ሩዋንዳ ከሌሎች ሀገሮች ጋር ሌላ ዓይነት ስምምነት አድርጋለች። በተለይም ጥገኝነት ጠያቂዎች ወይም ስደተኞች ከእስራኤል ወደ ሩዋንዳ የተወስደዋል። ነገር ግን እነዚህ ሰዎች በፍጥነት ለቀው ወጥተዋል። እናም  ከሩዋንዳ ከወጡ በኋላ እንደገና አደገኛ ሁኔታዎች ውስጥ ገብተዋል።»ሲሉ ገልፀዋል።
በሌላ በኩል የሁለቱ ሀገራት ስምምነት ከቡሩንዲ እና ከዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ ከመሳሰሉ ጎረቤት ሀገሮች ከግጭት ሸሽተው ወደ ሩዋንዳ የሚመጡ ስደተኞች ላይም ተፅዕኖ የሚያሳድር መሆኑንም ሃላፊው አመልክተዋል።
«አዎን፣ በሩዋንዳ የሚኖሩ አብዛኞቹ ስደተኞች ከብሩንዲ እና ከዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ የመጡ  ናቸው።እና ሩዋንዳ እነዚያን ሰዎች መቀበል ብታቆም ኖሮ እነዚህ ሰዎች በእርግጠኝነት ይጎዳሉ። ለሩዋንዳም  መጥፎ  ታሪክ ነው። ይህች አገር ስደተኞች ድንበር አቋርጠው እንዲገቡ የመፍቀድን አስፈላጊነት በእርግጠኝነት የምትገነዘብ ሀገር  ነች። ስለዚህ ሩዋንዳ ከጎረቤት ሀገራት ስደተኞችን የመቀበል  ፍላጎት እንደሌላት ማወቅ በጣም ተስፋ አስቆራጭ ነው።»ነው ያሉት ዳይሬክተሩ።
ብሪታኒያ ስደተኞችን ወደ ሩዋንዳ ልትልክ ነው መባሉን የብሪታንያው ሊቀ ጳጻስ ጀስቲን ዌልቢ ፣የሁለቱ ሀገራት የተቃዋሚ ፓርቲዎች ፣ የቀድሞዋ ብሪታኒያ ጠቅላይ ሚንስትር ተሬዛ ሜይ፣ እንዲሁም ኤርትራ ከዚህ ቀደም ነቅፈውታል።

ፀሀይ ጫኔ
እሸቴ በቀለ