የታንዛንያ ፕሬዚዳንት ጆን ማጉፉሊ ወወደ ስልጣን ከመጡ ወዲህ በሃገሪቱ የሚገኙ ጋዜጦች ሁሉ ደኅንነት እና ነፃነት አይሰማቸዉም። ጋዜጠኞች ግብር በማጭበርበር በሚል ክስ ለወራቶች ይታሰራሉ። ከነዚህ መካከል የቴሌቭዥን ጋዜጠኛዉ ኤሪክ ካቤንዴራ ይገንበታል። ባለፈዉ ዓመት ሐምሌ ባቀረበዉ ዘገባ እስር ቤት ተወርዉሮአል።  « የተከበሩ ፕሬዚዳንት እርሶ የተከበሩ አለቃችን ኖት። ቢሆንም እርሶም ቢሆን የአንድ ሰዉ ልጅ ኖት»   

ይህ ልጃቸዉ የታሰረባቸዉ የአንድ እናት በ BBC በኩል ለታንዛንያዉ ፕሬዚዳንት ጆን ማጉፉሊ ያቀረቡት ልመና ነዉ። ባለፈዉ ዓመት ከሐምሌ ወር መጨረሻ ጀምሮ እስር ቤት የሚገኘዉ ልጃቸዉ ጋዜጠኛ ኤሪክ ካቤንዴራ ይባላል።    

 «ወላጅ አልዎት ልጆችም አሎት፤ የተከበሩ ፕሬዚዳንት እባኮ ለልጄና ለእኔ ምህረት ያድርጉልን» እናት ልመናቸዉ መልስ አላገኘም። በምርመራ እስር ላይ የሚገኘዉ ልጃቸዉ ፍርድ ቤት ቀርቦ አቃቤ ሕግ ግብር በማጭበርበር እና የተደራጀ ወንጀል በመፈፀም በሚል እንደከሰሰዉ ቢሰማም እስካሁን ማስረጃ አልቀረበበትም። ፕሬዚዳንቱ ይፋ እንዲወጣ የማይፈልጉትን በመንግሥት ባለስልጣናት መካከል ያለዉን ዉዝግብ ከዘገበ በኋላ ለእስር የበቃዉ ጋዜጠኛ፤ ምናልባት ምርመራ ላይ ይሆናል ሲሉ የሰብዓዊ መብት ተከራካሪዎች ጥርጣሬ አላቸዉ።

 «ከጎርጎረሳዉያኑ 2015 ጀምሮ በታንዛንያ የመናገር ነፃነት ደረጃ በደረጃ እየታፈነ ነዉ። የብዙኃን መገናኛዎችና መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶችም ጫና ይደርስባቸዋል።   በማጉፉሊን መንግሥት ላይ ትችት መሰንዘር እንደሌለባቸዉም ተረድተዋል»    

ከዓለም አቀፉ ሰብዓዊ መብት ተቋም ሂዉማን ራይትስ ዎች ዉስጥ የሚያገለግሉት ኦርያም ኤቦሎ የከሰብዓዊ መብት ተከራካሪዉ ድርጅት አምነስቲ ኢንተርናሽናል ጋር በጋራ፤ በታንዛንያ ያለዉን ሁኔታ በጥሞና ተከላክለዋል። የድርጅቶቹ ሰራቶች ለወራቶች በታንዛንያ ከሚገኙ ፖለቲከኞች፤ ጠበቆች፤ እና የፖለቲካ አቀንቃኞች ጋር ተነጋግረዋል።  ኦርያም ኤቦሎ ታንዛንያ ዉስጥ ፍርሃት ነግሶአል።  

ከሁለት ዓመት በፊት የጠፋዉ እና የደረሰበት ያልታወቀዉ ነጻ ጋዜጠኛ አዞሪ ጉዋንዳ ይባላል። ይህ ጋዜጠኛ የጠፋዉ በታንዛንያ ዉስጥ ባልታወቀ ምክንያት ስለሚገደሉ ዜጎች ዘገባ ይፋ ካደረገ በኋላ ነበር። የጋዜጠኞችን ደህንነት በሚከታተለዉ ዓለም አቀፍ ተቋም ባልደረባ እንደሚሉት ለጋዜጠኛዉ ሚስት ባልዋን ፈልጎ ለማግኘት መንግሥት አልተባበራትም።  በጎርጎረሳዉያኑ  2015  ፕሬዚደንት ጆን ማጉፉሊ ወደ ስልጣን ሲመጡ፤ ሙስናን በመዋጋት ያሳዩት የነበረዉ እንቅስቃሴ ጥሩ መሪ ይሆናሉ ብሎ የሃገሪዉ ሕዝብ በአድናቆትና በተስፋ ነበር የተቀበላቸዉ። በወቅቱ ዜጎች ጆን ማጉፉሊን በምሳሌነት ዉሰዱ ሲሉ ሁሉ በማኅበራዊ መገናኛ ዘዴዎች ጽፈዉላቸዋል። አንዳንዶች በፕሬዚዳንቱ ላይ የሚጽፉት አስተያየት ምፀት እስኪመስል የተጋነነ ነበር። አሁን አሁን ግን ፍርሃት በመንገሱ ስለፕሬዚዳንቱ ምንም አይነት ነገር አይጻፍም።   

ዓለም አቀፉ ሰብዓዊ መብት ተቋም ሂዉማን ራይትስዎች እና የሰብዓዊ መብት ተከራካሪዉ ድርጅት አምነስቲ ኢንተርናሽናል፤ ታንዛንያ ጋዜጠኞችን ጉዳይ በተመለከተ የጥናት መዘርዝራቸዉን ይፋ ለደህንነት ሲሉ ጎረቤት ኬንያ ላይ ይፋ አድርገዋል። ለጥናቱ ርዕስ «ዝም ስንል ብቻ ደህንነታችን የተጠበቀ ነዉ» ይላል። በታንዛንያ የአብዛኞች ጋዜጠኞች ስሜት ነዉ።      

 

አዜብ ታደሰ

ነጋሽ መሃመድ