የሉዋንዳው ጉባኤ በተለይ አውሮጳ ከአፍሪቃ የምትፈልጋቸውን ወሳኝ ማዕድናት የምታገኝበትን ዕድል ለማስፋት፤ አፍሪቃም የምትጓጓለትን የሥራ ዕድሎች እንዲሁም የኤኮኖሚ እድገት ለማመቻቸት ያለመ እንደሆነ ነው የተገለጸው። የአውሮጳ ኮሚሽን ፕሬዝደንት አንቶኒዮ ኮስታ በጉባኤው ማጠቃለያ ላይ እንደተናገሩት፤ አፍሪቃ በተፈጥሮ ሀብት የበለጸገች ናት። እነዚህ የተፈጥሮ ሀብቶች ደግሞ ለኃይል ምንጭነትም ሆነ ለዲጂታል ሽግግር እጅግ ተፈላጊዎች ናቸው። ኮስታስ እንዳሉት ደግሞ ከምንም በላይ አፍሪቃ በሰው ኃይል ካፒታል ፤ በተለይም በወጣቶች ብዛት ታድላለች። እንዳለመታደል ሆኖ ግን ጥቂት የማይባሉት የተሻለ ኑሮ ፍለጋ በሚል በሕገወጥ መንገድ በሚያደርጉት የስደት ጉዞ አንድም ሕይወታቸውን ያጣሉ፤ ተርፈው ወደ አውሮጳ መሻገር የቻሉትም ያለሙት እና እውነታው አልጣጣም ብሏቸው ግራ ይጋባሉ።  

የጥሬ ሀብት ፍላጎት

አፍሪቃ የተፈጥሮ ጥሬ ሀብት ለሚፈልጉት የአውሮጳ ሃገራት፣ ቻይና፤ ዩናይትድ ስቴትስ እና ሩሲያ የፍልሚያ ሜዳ ሆናቸው።  የተጠቀሱት ሁሉም አካላት በዚሁ ምክንያት ከአፍሪቃ ጋር ጠንካራ ትስስር እንዲኖራቸው ይጥራሉ። አውሮጳ ሕብረትም በዚህ ሳምንት ያደረገው ይህኑ ነው። የሕብረቱ ምክር ቤት የውጭ ጉዳይ ቢሮ የአፍሪቃ ዘርፍ ዳይሬክተር አሌክ ቫይንስ የሉዋንዳውን የሁለት ቀናት ጉባኤ «የተግባር ስብሰባ» ነበር ነው ያሉት። ከምንም በላይ የሕብረቱ ከፍተኛ ባለሥልጣናት እና የአባል ሃገራት መሪዎች በዚህ ስብሰባ መገኘት የጉዳዩን ወሳኝነት አመላካች መሆኑንም ገልጸዋል።

ሉዋንዳ ላይ በዚህ ሳምንት መጀመሪያ ቀናት የተካሄደው የአፍሪቃ እና አውሮጳ ሃገራት የትብብር ጉባኤ ለሰባተኛ ጊዜ መሆኑ ነው። ሁለቱ ሕብረቶች በጋራ 82 ሃገራትን ይወክላሉ። በእነዚህ ሃገራት ውስጥ የሚኖረው ሕዝብ ባጠቃላይ ወደ ሁለት ቢሊየን ይገመታል።  በአሁኑ ጊዜ በመላው ዓለም ያለው አስተማማኝነት የማይታይበት ሁናቴ ነባሮቹን ጂኦ ፖለቲካዊ ትስስሮች እየፈተናቸው መሆኑን የአፍሪቃ ሕብረት ሊቀመንበር መሀመዱ ዩሱፍ ከጉባኤው ቀደም ብለው ባሰራጩe መግለቻ ጠቁመዋል።

አብዛኞቹ የአፍሪቃ ሃገራት በቅን ግዛት ዘመን ከጎናችን ነበረች በሚል በአዎንታዊነት የሚመለከቷት ሩሲያ አውሮጳ ውስጥ ውጊያ ላይ ናት፤ የአሜሪካው ፕሬዝደንት ዶናልድ ትራምፕ፤ ከመጠን ያለፈ ቀረጥ በመጣል የዓለም የንግድ ድርጅትን ደንቦች በመጣስ ከበርካታ ሃገራት ጋር ተፋጠዋል፣ ቻይና በበኩሏ ወደ ዓለም ገበያው ለመግባት ግፊት እያደረገች ነው። አፍሪቃ ውስጥ ግጭቶች ተባብሰዋል፤ ሱዳን በጦርነት፤ የሳህል አካባቢ ሃገራት ደግሞ በጽንፈኛ ጀሃዲስቶች እየታመሱ ነው። በዚህ ሁሉ መካከል በተካሄደው የአፍሪቃ ሕብረት እና የአውሮጳ ሕብረት ጉባኤ ላይ የተገኙት የአውሮጳ ሕብረት ኮሚሽን ፕሬዝደንት አንቶኒዮ ኮስታ አውሮጳ ሰላም እንዲሰፍን የሚያደርገውን ድጋፍ አጠናክሮ ይቀጥላል ብለዋል።

«በዩክሬን፤ በተያዘው የፍልስጤም ግዛት፤ በሱዳን፤ ደቡብ ሱዳን፤ በዴሞክራቲክ ሪፑብሊክ ኮንጎ፤ በሳህል፤ በሶማሊያ እና በሌሎችም በመላው ዓለም በሚካሄዱ ጦርነቶችም ሆኑ ግጭቶች ፍትሀዊ፤ ሁሉን አቀፍ እና ዘላቂ ሰላም እንዲሰፍን የማያወላውል ድጋፋችንን በድጋሚ እናሳያለን።»

የአውሮጳ ሕብረት የአፍሪቃ ዋነኛ የንግድ አጋር እና መዋዕለንዋይም አፍሳሽ እንደሆነ ይነገራል። የሕብረቱ ኮሞሽን ፕሬዝደንት ዑርዙላ ፎንደር ላይን እንደሚሉት የአፍሪቃ ሃገራት ወደ ውጪ ከሚልኩት ምርት አንድ ሦስተኛው የሚሄደው ወደ አውሮጳ ነው። አብዛኞቹ ሃገራት ደግሞ አውሮጳ ለኢንዱስትሪ ግብአት የሚፈልገው ወሳን ጥሬ ሃብት ባለቤቶች ናቸው። ሆኖም ግን በጥሬ ሃብቶቹ ላይ ከፍተኛ ፉክክር አለ፤ አፍሪቃም በአንዱ ገበያ ላይ ብቻ ጥገኛ መሆን አትፈልግም። አንቶኒዮ ኮስታ፤ የሁለቱ ሕብረቶች ትብብር በጋራ እሴቶች ላይ የተመሰረተ ነው ባይ ናቸው።

«ትብብራችን በምንጋራቸው እሴቶች እና በጋራ በምንደግፋቸው ዘርፈ ብዙ ደንቦች እንዲሁም ዓለም አቀፍ መመሪያዎችን መሠረታቸው ባደረጉ ሕጎች ላይ የተመሠረተ መሆኑ በጣም ግልጽ ነው።»

በዚህ ጉባኤ ላይ ከፍተኛ ትኩረት የተሰጠው በሁለቱ ክፍለ ዓለማት መካከል ያለውን የንግድ ትብብር ማጠናከር እና የስደተኞችን ቁጥር መቀነስ የሚለው ነው። ሕብረቱ በአፍሪቃ ሃገራት መሠረተ ልማትን ለማስፋፋት የሚውል 150 ቢሊየን ገደማ ዮሮ እስከ መጪው ጎርጎርዮሳዊ ዓመት 2027 ድረስ በግሎባል ጌርዌይ ፕሮጀክት አማካኝነት ለመስጠት ቃል ገብቷል። ፕሮጀክቱ ከቻይናው ቤልት ኤንድ ሮድ የተሰኘው ፕሮጀክት ተገዳዳሪ መሆኑ ነው።

የአውሮጳ ሕብረት ኮሚሽን ፕሬዝደንት ዑርዙላ ፎንደር ላይን፤ በጉባኤው መክፈቻ ዕለት ባደረጉት ንግግር በዚህ የንግድ ፉክክር በጠናበት ወቅት የአውሮጳ እና የአፍሪቃ የንግድ ትብብር ወሳኝ ነው ብለዋል።

«የተከበራችሁ መሪዎች የንግድ ግጭቶች ባሉበት ዓለም በመካከላችን ያለው ትብብር በንግድ በራሱ የሚጀምር ነው። አውሮጳ ከማንም ቀድሞ የረዥም ዘመን የንግድ አጋራችሁ ነው። ከአፍሪቃ አጠቃላይ የውጭ ንግድ አንድ ሦስተኛው ከአውሮጳ ጋር የሚደረግ ነው። ለምሳሌም አፍሪቃ ወደ አውሮፓ የምትልከው ወደ ቻይና ከምትልከው በሁለት እጅ ይበልጣል። ዕድሜ ለነጻ የንግድ ስምምነቶች ለበርካታ አስርት ዓመታትም አብዛኛው ንግድደግሞ ከቀረጥ እና ከኮታ ነጻ የሚከናወን ነው፤ እንዲያም ሆኖ አሁንም የንግድ ትብብራችን የበለጠ ማሳደግ እንደምንችል ይታየኛል።»

ምንም እንኳን የአውሮጳ ኮሚሽን ይህን ቢሉም የአፍሪቃ መሪዎች የተሻለ የንግድ ዕድል እንዲኖር ነው የሚጠይቁት። የአፍሪቃ ሕብረት ሊቀመንበር መሃማዱ አሊ ዩሱፍ ይህንኑ ያመላከተ ጥሪያቸውን በመድረኩ ላይ አቅርበዋል።

«የበለጠ ሚዛናዊ የንግድ ትብብር እንዲኖር ጥሪ እናቀርባለን፤ አውሮጳውያን ያለንን ጥሬ ሀብት ለምርትነት የሚያበቃ የመዋዕለ ንዋይ ፍሰት እንዲያደርጉም እንጠይቃለን። ማንኛውም ቀረጥ፣ እንዲሁም የአፍሪቃ ምርቶች ወደ አውሮፓ ገበያ እንዳይገቡ የሚያደናቅፉ አሠራሮች እንዲነሱም ጥሪ አቀርባለሁ። በመጨረሻም ጠንካራ እና እኩልነት ላይ የተመሠረተ ኅብረ ብሔርነት፣ ሁሉንም ሃገራት ያከበረ፤ የጋራ ዓለም አቀፍ ፍላጎትን የሚያራምድ ትብብር እንዲኖር ጥሪዬን አቀርባለሁ።»

የአውሮጳ ሕብረት የአፍሪቃ ሃገራት የኤኮኖሚም ሆነ ፖለቲካ ጉዳይ የሚያሳስበው እና ትኩረት የሚሰጠው ጉዳይ መሆኑ ነው የፖለቲካ ተንታኞች የሚናገሩት። እነዚህ ጉዳዮች ከምንም በላይ የአውሮጳ ሕብረት አባል ሃገራትን እያሰጋ የመጣው የሕገወጥ ስደት መንስኤ እንደሆኑ ይታመናል። ለዚህም ነው የሕብረቱ ኮሚሽን ፕሬዝደንት ዑርዙላ ፎንደር ላይን የአፍሪቃ እና የአውሮጳ እድገትና ብልጽግና የተሳሰረ ነው ያሉት።

የአውሮጳ እና የአፍሪቃ ሕብረት ሰባተኛው ጉባኤ

የአውሮጳ ህብረት እና የአፍሪቃ ሕብረት የመጀመሪያው ጉባኤ በጎርጎሪዮሳዊው 2000 ዓም ካይሮ ግብጽ ላይ ተካሄደው። ለ21ኛው ክፍለ ዘመን አዲስ ትብብር የተሰኘው ይህ ጉባኤ ከሁለቱም ክፍለ ዓለም የመጡ መሪዎች ገንቢ ውይይት ያካሄዱበት የመጀመሪያው ታሪካዊ ጉባኤ በመሆን ይታወሳል። በዚህ ጉባኤ አማካኝነት ነው የአውሮጳ አፍሪቃ ዘላቂነት ያለው ትብብር የተመሠረተው። ሁለተኛው ጉባኤ በሊዝበን ፖርቱጋል፤ ሦስተኛው፤ ትሪፖሊ ሊቢያ ላይ ተካሄዷል። አራተኛው ብራስልስ፤ አምስተኛው በአቢጃን ኮትዴቩዋር እንዲሁም ስድስተኛው በድጋሚ ብራስልስ ቤልጅግ ተስተናግዷል። የዘንድሮው እና ሰባተናው ጉባኤ ደግሞ በሉዋንዳ አንጎላ። በነገራችን ላይ የአፍሪቃ እና የአውሮጳ ሕብረት ትብብር 25 ዓመት ማስቆጠሩን የአፍሪቃ ሕብረት መረጃ ያመለክታል።

 ሸዋዬ ለገሠ

ነጋሽ መሐመድ