ባለፉት ቀናት በተለያዩ ግዛቶች የተካሄደዉ ጦርነት ከ120 ሺህ ላይ ሰዎችን ከቤት ንብረታቸዉ እንዳፈናቀለ የተመድ አስታዉቋል። የምስራቅ አፍሪቃ ሃገራት መሪዎች ለዚህችዉ አዲስ አባል ሀገር የሰላም መፍትሄ ለማፈላለግ ናይሮቢ ኬንያ ላይ ዛሬ ተሰብስበዉ ይመክራሉ።

ደቡብ ሱዳን ዉስጥ ከሁለት ሳምንታት በፊት የተቀሰቀሰዉ ግጭት ዛሬም ተባብሶ መቀጠሉ ነዉ የሚነገረዉ። ስልጣን ላይ ያለዉ መንግስት ኃይሎችና በመፈንቅለ መንግስት ሙከራ የሚከሰሱት የቀድሞዉ ምክትል ፕሬዝደንት ዶክተር ሪክ ማቻር ታማኞች የነዳጅ ሃብት ያለባትን ግዛት ሙሉ በሙሉ ለመቆጣጠር ዉጊያ ቀጥለዋል። እማኞች እንደሚሉት ሌሊቱን ሁሉ ማላካል በከባድ ዉጊያ ስትናጥ አድራለች። ደቡብ ሱዳኖች ጎራ ለይተዉ በኃይል የበላይነትን ለመያዝ ሲፋለሙ፤ ጎረቤት ሃገራት የተሰባሰቡበት የምስራቅ አፍሪቃ በይነ መንግስታት IGAD አባላቱን ይዞ ናይሮቢ ኬንያ ላይ ስለዚችዉ ሀገር መረጋጋትና ሰላም ሲመክር ዉሏል።

ትናንት የወቅቱ የአፍሪቃ ኅብረትና የIGAD ሊቀመንበርነቱን የያዙት የኢትዮጵያ ጠቅላይ ሚኒስትር አቶ ኃይለማርያም ደሳለኝ እና የኬንያ ፕሬዝደንት ዑሁሩ ኬንያታ ጁባ ተገኝተዉ ከፕሬዝደንት ሳልቫ ኪር ጋ ገንቢ ያሉትን ዉይይት አካሂደዋል። በአዲስ አበባ የዓለም ዓቀፉ የፀጥታ ጥናት ተቋም የፖለቲካ ተንታኝ ዶክተር ሰሎሞን አየለ ደርሶ እነዚህ ሁለት ጎረቤት ሃገራት ስልጣን ላይ ካለዉ ከደቡብ ሱዳን ነፃ አዉጪ ንቅናቄ ማለትም SPLM ጋ ካላቸዉ ታሪካዊ ትስስር አኳያ ትርጉም ያለዉ መፍትሄ የማምጣት አቅም ይኖራቸዋል ባይናቸዉ፤

የIGAD አባል ሃገራት የደቡብ ሱዳን ግጭት ተባብሶ መሄድ በየፊናቸዉ ሊጎዳቸዉ እንደሚችልና በዚህ ምክንያትም ጦርነት እንዳይባባስ የማድረግ ኃላፊነታቸዉ ከፍተኛ እንደሆነም ዶክተር ሶሎሞን አመልክተዋል። ቀድሞ የትግል አጋር የነበሩት ሳልቫ ኪርና ዶክተር ሪክ ማቻር ግጭት አድጎ ሁለቱ የተገኙባቸዉን ጎሳዎች እያጋደለ መሆኑ እየተነገረ ነዉ። ምናልባትም ተባብሶ ግጭቱ ወደሚፈራዉ የእርስ በርስ ጦርነት ሀገሪቱን እንዳይከታትም ስጋት አለ። የተመድ ባለፉት ቀናት በነበረዉ ግጭት ጦርነት በሺዎች የሚቆጠር ነፍስ እንደጠፋና፤ ከአንድ መቶ ሃያ ሺህ በላይ ሰዎችም ከቤት ንብረታቸዉ መፈናቀላቸዉን አስታዉቋል። ሁኔታዉ ከዚህ ወደባሰ ጦርነት ከማደጉ በፊት በቅርቡ ይሰክን ይሆን? ዶክተር ሰሎሞን ይህን መገመት ከባድ ነዉ ይላሉ፤

የተመድ የፀጥታዉ ምክር ቤት ማክሰኞ ዕለት እዚያ የሚገኝ ሰላም አስከባሪ ኃይሉን በእጥፍ ከፍ ለማድረግ ተስማምቷል። የድርጅቱ የደቡብ ሱዳን ልዩ ልዑክ ሂልደ ጆንሰን ከለላ እና ድጋፍ የሚፈልጉትን ሲቪል ዜጎች ለመርዳት በከፍተኛ ጥረት ላይ እንደሆኑም ገልጸዋል። የመንግስቱ ድርጅት ከዚህም ሌላ ተፈጸመ ስለሚባለዉ የጅምላ ግድያ እና አስገድዶ መድፈር ተገቢዉን ማጣራት አካሂዶ ተጠያቂዎቹን ለፍርድ እንደሚያቀርብ ዋና ጸሐፊ ባን ጊ ሙን ቃል ገብተዋል። የሰሞኑ ግጭትም ለብዙሃኑ ሰላማዊ ኅብረተሰብ ያለፈዉን የጦርነት ሰቆቃ ዳግም እያስታወሱ እንዲሰቀቁ አድርጓል። የዓለም ዓቀፉ ኅብረተሰብ በደቡብ ሱዳን ግጭት ጣልቃ መግባት ያልጸናዉን የሀገሪቱን ሰላም በፍጥነት የማረጋጋት ፋይዳ ይኖረዉ ይሆን? ዶክተር ሰሎሞን፤

ናይሮቢ ላይ የተሰባሰቡት የIGAD አባል ሃገራት የጁባ መንግስት ዉጊያ ግጭትን ለማቆም መስማማቱን ይፋ አድርገዋል። IGAD አያይዞም በአመፅ የሚከናወን የመንግስት ለዉጥን እንደማይቀበል ለማቻር ግልፅ አድርጓል።

ሸዋዬ ለገሠ

ኂሩት መለሰ