ወረርሽኝ የሚስፋፋባቸው ሃገራትና የጤና አገልግሎት

በመላው ዓለም ከሚከሰተው የኮሌራ፤ የኩፍኝ እና የማጅራት ገትር ወረርሽኝ 70 በመቶው የሚሆነው የሚከሰተው በጦርነትና ግጭት ውስጥ ያሉ እንዲሁም አሳሳቢ የደህነት ስጋት ያለባቸው ሃገራት ውስጥ መሆኑን ነው የዓለም የጤና ድርጅት የገለጸው። በዚህም ላይ መከላከል የሚቻለው በወሊድ ጊዜ የሚከሰት የእናቶች ሞትም እንዲሁ የሚያጋጥመው እንዲህ ባሉ ሃገራት መሆኑንም አመልክቷል። ይህም ብቻም አይደለም ከአምስት ዓመታት በታች ያሉ ሕጻናት ሞት 50 በመቶው የሚያጋጥመውም አስተማማኝ ደህነት በሌለባቸው ሃገራት እንደሚያጋጥምም መረጃው ያሳያል።

የዘንድሮው የዓለም የጤና ቀን መሪ ቃል፤ «የጤና አገልግሎት ማብትዎ ነው» የሚል ነው። እንዲያም ሆኖ ግን የዓለም የጤና ድርጅት ይፋ ባደረገው መረጃ መሠረት ከዓለም ሕዝብ ቁጥር ከግማሽ በላይ የሚሆነው መሠረታዊ የሚባለውን ተገቢ የጤና አገልግሎት ገና አላገኘም።

የጤና አገልግሎት ተደራሽነት በኢትዮጵያ

ኢትዮጵያ ውስጥ የጤና አገልግሎቱን ለኅብረተሰቡ ለማዳረስ ባለፉት በርካታ ዓመታት የተከናወኑ ተግባራት ከሞላ ጎደል በገጠር አካባቢዎች ሳይቀር የጤና ኬላዎች እንዲኖሩ አስችሏል። በኤክስቴንሽን መርሃግብር አማካኝነትም የጤና ባለሙያዎች ብዙሃኑ የሀገሪቱ ህዝብ በሚኖርባቸው የገጠር መንደሮች ለኅብረተሰቡ መሠረታዊ የጤና መረጃዎችና አገልግሎቶችን ለማዳረስ የሚያደርጉት ጥረት በአንድ ወቅት ዓለም አቀፍ እውቅናን እስከማግኘት መድረሱ ይታወሳል። ምንም እንኳን የጤና አገልግሎትን ለኅብረተሰቡ በማዳረሱ ሂደት መሻሻሎች መኖራቸው ቢነገርም ከተለያዩ የኢትዮጵያ አካባቢዎች አስተያየታት የጠየቅናቸው ወገኖች በጋራ ያነሱት ችግር የመድኃኒት አቅርቦት ላይ ያተኮረ ነው። የማዕከላዊ ኢትዮጵያ ክልል ሀድያ ዞን ነዋሪው የጤና አገልግሎቱን አዎንታዊም ደካማም ያሉትን ሲገልጹ፤ የጤና ተቋማት መሰረተ ልማት በየአካባቢው መኖሩን በጎው ጎን መሆኑን በማመልከት ያስቸገራቸው የመድኃኒት አቅርቦት አለመኖሩ እንደሆነ ነው የተናገሩት።

አያይዘውም እሳቸው በሚኖሩበት አካባቢ በህክምና መስጫ ተቋማት የመልካም አስተዳደር ችግር መኖሩን ጠቁመዋል። ሀኪም ቤቶቹም ሆኖ የጤና ጣቢያዎችበአግባቡ ባለመሥራታቸው ኅብረተሰቡ እየተጉላላ እንደሆነም በማመልከት፣ የሚመለከተው መንግሥታዊ አካል ጉዳዩን ይመልከተው ብለዋል። ከደቡብ ኢትዮጵያ ክልል አማሮ ያነጋገርናቸው እናት በበኩላቸው በአሁኑ ጊዜ የህክምና አገልግሎት ለማግኘት የአካባቢያቸው ማኅበረሰብ የገጠመውን ችግር ገልጸውልናል። በአካባቢያቸው በርካታ ወረዳዎች በቅርቡ በተከሰተ የኩፍኝ ወረርኝ በርካታ ሕጻናት መጎዳታቸውን ያመለከቱት አማሮ ነዋሪዋ፤ የህክምና ባለሙያዎች በዘመቻ መጥተው አገልግሎት መስጠታቸውን አንስተዋል። በአካባቢያቸውም በየቀበሌው ጤና ጣቢያዎች መኖራቸውን የገለጹልን እናት ከቅርብ ጊዜያት ወዲህ ግን አገልግሎቱ መዳከሙን ነው ያመለከቱት።

በተመሳሳይለህክምና ከሄዱበት ሀኪም ቤት እንደወጡ ያነጋገርናቸው የነቀምት ነዋሪው አባት ምንም እንኳን ሀኪም ቤቶች እና የጤና ጣቢያዎች፤ የህክምና መሳሪያዎች እንዲሁም ሀኪሞችም ቢኖሩም መድኃኒት አይገኝም ይላሉ። መድኃኒቱ ቢኖርም ዋጋው በጣም ውድ መሆኑን ሳይገልጹ አላለፉም። በአንጻሩ በምዕራብ ኢትዮጵያ የመተከል ከተማው ነዋሪ በአካባቢያቸው ያለው የጤና አገልግሎት የተሻለ እንደሆነ ነው የገለጹልን።  

የጤና አገልግሎትን ለኅብረተሰቡ ማዳረስ የመንግሥታት ኃላፊነት መሆኑን ያመለከቱት በጉዳዩ ላይ አስተያየታቸውን እንዲያጋሩን የጠየቅናቸው የህክምና ከፍተኛ ባለሙያ በየሃገራት ያለው የጤና አገልግሎት አቅርቦትና ተደራሽነት በኤኮኖሚያዊ፣ በፖለቲካ እና የጸጥታ ይዞታ ተጽዕኖ ምክንያት እንደሚለያይ ይገልጻሉ። ኢትዮጵያ ውስጥ በህክምናው ዘርፍ ያሉ መሻሻሎች ቢዘረዝሩም፤ ተገልጋዮች ያነሱትን የመድኃኒት እጥረትም አስተውለዋል።

ሸዋዬ ለገሠ

ማንተጋፍቶት ስለሺ