Najgora riječ 2023. (Unwort des Jahres 2023) u Njemačkoj je zapravo naučni termin: sociolozi pojam „remigracija" posmatraju kao fenomen kada se ljudi vraćaju u svoju zemlju porijekla nakon što su izvjestan period života proveli u inostranstvu. Ovo se može desiti kao odgovor na promjenu lokalnih političkih prilika, na primjer kada se završi rat ili kada režim bude smijenjen. Remigracija može biti i prisilna, odnosno rezultat deportacije ili protjerivanja.

Izvorno, pojam "remigracija” ne znači: Državno kontrolisan proces u kome se pojedinci istržu iz svog uobičajenog okruženja protiv njihove volje, čak i silom, kako bi bili izbačeni iz zemlje. A upravo to traže desni ekstremisti, koji su u novembru tajno raspravljali o takvim planovima.

Sastanku u Potsdamu, koji je prošle nedjelje otkrila istraživačka mreža Correctiv, prisustvovali su, između ostalih, i predstavnici Alternative za Njemačku (AfD), partije koju je njemačka Kancelarija za zaštitu ustava djelimično okarakterisala kao desničarsko ekstremističku. AfD pak trenutno prema aktuelnim anketama doživljava vrtoglav uspon i čak bi mogao da postane najjača politička snaga na izborima koji se održavaju ove godine u tri savezne pokrajine istočne Njemačke.

U međuvremenu AfD je najavio da raskida ugovor sa saradnikom liderke stranke Alis Vajdel (Alice Weidel) nakon što je isti učestvovao na sastanku u Potsdamu. Prema informacijama ARD-a, ugovor o radu Rolanda Hartviga (Hartwig) kao savjetnika Alis Vajdl biće "sporazumno raskinut", rekao je portparol stranke. Rečeno je da to stupa na snagu odmah, a daljih objašnjenja nije bilo.

„Remigracija" je najgora riječ 2023

S obzirom da desničarski ekstremisti nekada izvlače iz konteksta ozbiljan naučni termin i prisvajaju ga u svoje političke svrhe , inicijativa "Jezička kritička kampanja najgora riječ godine” na to želi da skrene pažnju.

Nakon što je izabrana za najgoru riječ godine, ova obmana više neće biti tako lako izvodljiva, nada se bivši generalni sekretar konzervativne Hrišćansko-demokratske unije (CDU) Rupreht Polenc (Ruprecht Polenz), koji je ove godine pomogao u odlučivanju o terminu kao gostujući član žirija. „Bezopasni izraz remigracija koriste nacionalisti AfD-a i Identitarnog pokreta da prikriju svoje prave namjere – deportaciju svih ljudi sa navodno pogrešnom bojom kože ili porijeklom, čak i ako su njemački državljani“, objasnio je Polenc.

AfD već dugo koristi tu riječ

Od otkrića Correctiv-a, u Njemačkoj se vodila široka debata o tajnom sastanku – a time i o terminu remigracija. Desničarski ekstremisti već duže vrijeme koriste ovaj rječnik: „Od 2016. godine desničarske grupe pokušavaju da ideološki prilagode i reinterpretiraju termin koji potiče iz istraživanja migracija“, rekla je portparolka žirija Konstanca Špis (Constanze Spieß), prenosi Katolička novinska agencija (KNA). Termin se takođe može naći u debatama Bundestaga tokom cijele godine.

Poslanik AfD-a Rodžer Bekamp (Roger Beckamp) rekao je 5. septembra u debati o nedostatku stambenog prostora: „Uspješna stambena politika za našu zemlju je zapravo milionska remigracija". Ovo je „tehnički moguće“ i „moralno neophodno“. Mogli biste to da vidite drugačije, „ali onda mrzite ovu zemlju“, rekao je Bekamp poslanicima iz drugih poslaničkih grupa.

U Njemačkoj je, prema podacima Savezne kancelarije za administraciju, skoro 280.000 ljudi moralo da napusti zemlju do sredine 2023. godine, pri čemu je većina imala tolerisani status tzv. Duldung - odnosno sertifikat koji odlaže deportaciju. Samo 54.330 ljudi moralo je da napusti zemlju koji nisu imali Duldung.

Ove brojke jasno pokazuju šta je takođe bila tema sastanka u Potsdamu: Svako ko poziva na„milionsku remigraciju“, zapravo misli na protjerivanje ljudi kojima je po sadašnjem zakonu dozvoljeno da trajno žive u Njemačkoj.

Prema Correctiv-u, u Potsdamu se eksplicitno bavilo i pitanjem kako njemački državljani mogu biti protjerani iz zemlje. To bi predstavljalo kršenje člana 3. Osnovnog zakona (njemačkog ustava), koji kaže: "Niko ne smije biti diskriminisan ili privilegovan zbog svog pola, svog porijekla, svoje rase, svog jezika, svoje domovine i roda, svoje vjere, svog religioznog ili političkog ubjeđenja”.

Stručnjaci upozoravaju na trivijalizaciju

Stručnjaci stoga upozoravaju da riječ remigracija ima za cilj da banalizuje namjere desničarskih ekstremista. Evangelička pres služba citira istraživačicu ekstremizma iz Frankfurta Alis (Alice) Blum: „Izraz, koji u početku zvuči obično, koristi se za vođenje politike koja je sve samo ne bezopasna”. Svako ko koristi naizgled bezazlen termin ili ga nekritički širi u izvještavanju, prikriva nasilne i veoma prijeteće zahtjeve nove desnice koji se s njim povezuju.

Sociolog Matijas Kvent (Matthias Quent) je u gostujućem članku za „Frankfurter algemajne zontagscajtung” napisao: „Ove zločinačke namjere nisu nove, ali besramnost sa kojom se planovi za remigraciju javno predstavljaju, brane i relativizuju, čak i poslije otkrića, tjera vas da zadrhtite".

Sa njegove tačke gledišta, koncept remigracije AfD-a može se posmatrati kao namjera da se počine „rasno motivisani državni zločini”. Kvent ovo piše koristeći formulaciju koja potiče iz izvještaja u procesu zabrane desničarske ekstremističke partije NPD, koja je već duže vrijeme aktivna u Njemačkoj. Proces je propao 2017: Savezni ustavni sud je utvrdio da je imala antiustavna osjećanja, ali da nije imao dovoljan uticaj da zabrani stranku.

„Remigracija" podsjeća na prvu najgoru riječ godine

Izvještaj o sastanku izazvao je debatu o zabrani AfD-a. Istovremeno su održane demonstracije za otvoreno društvo i slobodno-demokratski osnovni poredak.

Ovi ciljevi su takođe bili osnova za prvu najgoru riječ godine: Društvo za njemački jezik je prvi put izabralo najgoru riječ 1991. godine nakon što su neonacisti u istočnonjemačkom gradu Hojersverdeu fizički napali ljude za koje su smatrali da nisu Nijemci. A najgora riječ 1991. godine preuzela je njihov borbeni koncept da njihovo okruženje treba da postane „slobodno od stranaca" (ausländerfrei). 

Ovaj tekst je izvorno objavljen na njemačkom jeziku.

 

Pratite nas i na Facebooku, preko X-a, na Youtubeu, kao i na  Instagramu