1. Idi na sadržaj
  2. Idi na glavnu navigaciju
  3. Idi na ostale ponude DW-a

Antisemitizam u Evropi nije uvezen

Krsto Lazarević
31. mart 2018

U Evropi i Njemačkoj se govori o „uvezenom antisemitizmu“ od strane muslimana. Pritom je mržnja prema Jevrejima dio hrišćanskog DNK, smatra Krsto Lazarević.

Holocaust Mahnmal in Berlin bekommt Risse Archiv 2013
Spomenik žrtvama holokausta u BerlinuFoto: picture-alliance/dpa

U raspravi o islamu u Njemačkoj postoji zadivljujuća kauzalnost. Uvijek kada bavarski provincijski političari saopštavaju da islam ne pripada Njemačkoj, u njihovim govorima se sve češće čuje da je Njemačka zemlja „jevrejsko-hrišćanskog" karaktera ili tradicije. Istovremeno se prećutkuje da je dobar dio hrišćansko-jevrejske tradicije taj da su hrišćani Jevreje proganjali, protjerivali i ubijali. I kada se u evropskim domaćinstvima za Uskrs farbaju jaja, treba ukazati na to da se hrišćanski antijudaizam bazira na tome da se Jevreji od davnina optužuju da su ubili Isusa.

Jevreji kao dobrodošli doseljenici – u Osmanskom carstvu

Jevreji su od strane hrišćana proganjani skoro dvije hiljade godina. Pa tako i 1492. godine Alhambra ediktom iz današnje Španije, nakon što su vijekovima živjeli pod muslimanskom vlašću. Mnogi od tih Jevreja, na poziv sultana Bajazita II. utočište su našli u Osmanskom carstvu. Sultanu se pripisuju sljedeće reči: „Koliko su ludi španski kraljevi, kad protjeruju svoje najbolje građane i prepuštaju ih najvećem neprijatelju."

U osmanskim gradovima poput Soluna ili Sarajeva vijekovima je postojao jevrejski život, sve dok nisu došli nacisti. To su istorijske činjenice, koje bi možda trebalo da budu poznate kada se, sa jedne strane govori o „jevrejsko-hrišćanskoj tradiciji" i istovremeno kada se govori o muslimanima koji uvoze „antisemitizam".

Ali ta istorijska pozadina uopšte ne mora da se poznaje, da bi se kao Nijemac znalo koliko je apsurdno blebetanje o „uvezenom antisemitizmu". Dovoljno je znati da su Nijemci počinili najveći zločin u istoriji čovječanstva. 

Foto: picture-alliance/AP

Glavni njemački izvozni proizvod

Njemačka, antisemitizam, uvoz. Nemoguće je napraviti inteligentnu rečenicu u kojoj se pojavljuju te tri riječi. Osim jedne: Antisemitizam u Njemačkoj nije uvezen. Antisemitizam je glavni njemački izvozni proizvod, ispred automobila, piva i Birkenštok sandala.

Nijemci su narodčić, kojem je uspjelo da od borbe protiv antisemitizma i bezbjednosti Izraela napravi državno pitanje, a da istovremeno čitavu godinu slavi reformatora Martina Lutera koji je pozivao na paljenje sinagoga i na to da se rabinima zabrani njihov rad, i uz prijetnje smrću. U njemačkom jeziku se koriste riječi „kritika Izraela". Ali ne i „kritika Španije", „kritika Brazila" ili „kritika Ugande".

Evropska tradicija

Antisemitizam pripada Njemačkoj i Evropi. Postoji među desničarima, ljevičarima i u takozvanom društvenom centru. Među profesorima, kao i građevinskim radnicima, kod Hansa, kao i kod Alija.

Da, mi moramo da razgovoramo o antisemitskom raspoloženju među muslimanima u Evropi i Njemačkoj. Moramo zato što je 85-godišnja Mirel Knol, koja je preživjela holokaust, ubijena u svom stanu u Parizu iz antisemitskih motiva. I zato što je nedaleko od njenog stana, Jevrejku Saru Halimi njen komšija bacio sa balkona uzvikujuću „Alahu ekbar". I zato što se antisemitski demonstranti, nedaleko od Brandenburške kapije u Berlinu usuđuju da pale Davidovu zvijezdu.

Ne, problem nije „taj islam" zato što „tog islama" nema. Ali postoje mnoge muslimanske zemlje u kojima država stoji iza antisemitizma, postoji Saudijska Arabija, čije je jedan od glavnih izvoznih proizvoda salafizam i postoji islamska Republika Iran iz koje opet Izraelu stižu prijetnje o uništenju. I među muslimanima u Evropi i Njemačkoj postoji manjina koja smatra da je to dobro.

Krsto LazarevićFoto: Privat

Postoji jedan problem

Postoje islamska udružanja koja tolerišu kada propovjednici mržnje nastupaju u njihovim džamijama. Postoji jedan „politički islam" koji zastupaju neka od tih udruženja. I postoje poznati njemački političari koji sa tim udruženjima sklapaju državne ugovore i koji sjede za istim stolom sa ljudima koji opravdavaju napade na Jevreje.

Moramo da razgovoramo o tome kako da se ubuduće prema tome odnosimo iako među ljevičarima i liberalima ima onih koji se protive tim debatama jer u njima naslućuju „islamofobiju" i koji ne primjećuju da time jednu važnu temu prepuštaju desničarima. Konflikt na Bliskom istoku se ne prenosi samo na Izrael, Gazu i autonomna palestinska područja, već i na moj komšiluk, na četvrt Nojkeln u Berlinu.

Šta se dešava u berlinskoj četvrti Nojkeln

Kada je Donald Tramp u decembru Jerusalim priznao kao glavni grad Izraela i kada je navodno umjerena palestinska stranka Fatah pozvala na „tri dana gnjeva", o tome nisam morao da čitam u novinama. To sam mogao da vidim u svom komšiluku. Na Sunčanoj aleji (Sonnenallee), najarapskijoj ulici u Njemačkoj. Kada na Bliskom istoku postoje problemi, vlasnici malih lokala pojačano u izloge stavljaju proizvode na kojima je zastava Palestine koje pokriva teritoriju Izraela. Na tim kartama Izraela nema.

Povećava se i broj onih koji nose marame poznate kao "arafatke". Većina tih mladih ljudi vjerovatno ne zna da je taj odjevni predmet etablirao veliki muftija koji se divio Hitlerovoj politici uništavanja. Na kraju krajeva, ta marama je dugo vremena u Njemačkoj bila dio ljevičarske subkulture. Ali ipak ostavlja gorak ukus. Posebno kada nakon palestinskih demonstracija velike grupe muškaraca koračaju Nojkelnom uzvikujući antisemitske parole.

Iza većine antisemitskih kaznenih djela u Njemačkoj stoje ekstremni desničari. I kada desničari lupetaju o „uvezenom antisemitizmu" i muslimane stavljaju pod opštu sumnju, onda kao najbolja opcija i dalje preostaje da im se pokaže srednji prst. Ali istina je i to da se niko ne bi usudio uveče da prošeta Sunčanom alejom sa kipom (jevrejska kapica, prim. red.). 2018. godine u Njemačkoj. Moramo konačno nešto da preduzmemo protiv toga.

Krsto Lazarević je rođen u Bosni i Hercegovini. Kao dijete je sa porodicom došao u Njemačku i danas živi u Berlinu, radi kao novinar i publicista i piše za različite medije na njemačkom jeziku.

Čitajte nas i preko DW-aplikacije za Android