Sada će sve ići vrlo brzo. Ugovor bi trebalo da bude potpisan u narednih nekoliko dana, nakon čega će početi radovi na renoviranju. Sjedište Evropske rabinske konferencije (CER) trebalo bi da bude otvoreno u Minhenu krajem ljeta.

CER, osnovan 1956. godine, ima oko hiljadu rabina, koji žive između Dablina i Vladivostoka. Poslije 67 godina, udruženje sada premješta sjedište iz Londona, gdje je i osnovano, u Minhen. U glavnom gradu Bavarske otvara se „Centar za jevrejski život“ sa brojnim obrazovnim mogućnostima za rabine i prostorom za javne konferencije.

Rukovodstvo CER-a se zahvalilo bavarskom premijeru Markusu Zederu (CSU) za izuzetnu posvećenost zaštiti i promociji jevrejskog života u Evropi.

Grad u kojem je počeo uspon Hitlera

Odluka je kulminacija priče koja je počela krajem maja 2022. godine. Tada je oko 500 rabina iz više od 40 zemalja prvi put došlo u Minhen na njihovu generalnu skupštinu. U gradu u kojem je Adolf Hitler započeo svoj politički uspon i borbu na ulicama dvadesetih godina prošlog vijeka, gradu koji su kasnije nacisti slavili kao „prijestonicu pokreta”. To je takođe grad u kojem su palestinski teroristi ubili 11 izraelskih sportista na Olimpijskim igrama 1972. godine.

Bio je to skup na koji je nakon Holokausta došlo više rabina u Njemačku nego ikada ranije.

Ideja o premještanju sjedišta u glavni grad Bavarske već neko vrijeme je kružila među pojedinim rabinima. Predsjednik CER-a Pinhas Goldšmit rekao je na ceremoniji, kada je prvi put čuo za ovu ideju, da je to za njega bila „potpuna meschugge (heb. ludost)“. On naziva Minhen „gradom u kome je planirana Kristalna noć“ u danima koji su prethodili 9. novembru 1938. godine, kada je oskrnavljeno na stotine jevrejskih bogomolja u njemačkom Rajhu i ubijeno na desetine Jevreja.

-pročitajte još:Oni su jednostavno posmatrali

Goldšmit sada govori o "hrabrosti novog početka", nazivajući Minhen "jednom od najvećih i najvažnijih jevrejskih zajednica u Njemačkoj". Goldšmit je takođe ukazao na Šarlote Knobloh, veliku ženu jevrejske zajednice u Njemačkoj. On odaje počast ovoj 90-godišnjakinji kao „legendi evropskog jevrejstva”.

Šok nakon napada u Haleu

Zatim je mikrofon preuzela Knobloh, predsjednica Jevrejske zajednice u Minhenu i Gornjoj Bavarskoj. Podsjetila je na sate nakon terorističkog napada desničara na sinagogu u Haleu 9. oktobra 2019, na jevrejski praznik Jom Kipur. Napadač nije uspio da probije masivna vrata i upucao je dvoje ljudi u blizini.

Knobloh je ukazala na strah i šok Jevreja u Njemačkoj u ovim časovima. Bavarski premijer Zeder (Markus Söder) je, međutim, obećao svaku finansijsku pomoć za veću zaštitu i uvjeravao: „Vaše brige su i naše brige“. Zeder je s vremena na vrijeme svraćao u minhensku sinagogu, a Knobloh ga naziva „vjernim saveznikom jevrejske zajednice u Bavarskoj“ i „svecem zaštitnikom“.

Dakle, sada se Rabinska konferencija seli iz Londona u Minhen. I rabin Goldšmit, na pitanje o razlozima preseljenja, kao prvu riječ pominje bezbjednost: „Bezbjednost je glavni prioritet.“ Prema riječima rabina, on lično osjeća otvorenost i pristupačnost za jevrejski život u Minhenu.

U korist Minhena

Odluka u korist Minhena donijeta je u vrijeme kada jevrejski život u Njemačkoj, uprkos mnogim antisemitskim incidentima, postaje sve vidljiviji i primjetno raznovrsniji. U međuvremenu se u Njemačkoj školuju i hirotonišu liberalni, konzervativni i ortodoksni rabini i odlaze na rad u brojne evropske zemlje.

U nekoliko gradova postoje spektakularni građevinski projekti. Krajem juna u Berlinu će se otvoriti „Jevrejski kampus” zajednice Habad, izgrađen za 40 miliona evra, a riječ je o sedmospratnoj, atraktivnoj zgradi, čiji je koncept namjerno usmjeren na gradsko društvo, a ne samo na članove jevrejske zajednice. U Frankfurtu na Majni, nedaleko od sajma, u toku je izgradnja „Jevrejske akademije“, koja će se prema riječima direktora Dorona Kizela završiti 2024. i otvoriti početkom 2025.

A Keln godinama čeka završetak Jevrejskog muzeja u starom gradu. Predstoji niz drugih građevinskih projekata, kao što je obnova sinagoge Fraenkelufer u Berlin-Krojzbergu, koja je prilično uništena u ratu. Tu se sada može uključiti i Evropska rabinska konferencija sa planiranim „Centrom za jevrejski život“.

Nova dimenzija jevrejskog života

U vezi sa ovim projektima, berlinski istoričar i rabin Andreas Nahama govori o novoj dimenziji jevrejskog života u Saveznoj Republici Njemačkoj. „Prije 70 godina bilo je vrijeme za provizorne mjere“, kaže on za DW. Kao primjer navodi sinagogu na berlinskom Fraenkeluferu, koja se nalazi u preostalom bočnom krilu nekadašnje bogomolje koja je teško oštećena u novembarskim pogromima 1938. i tokom rata. "Sada je potpuno drugačije“, kaže rabin. Sada se svjesno grade zgrade i institucije, da traju i da budu reprezentativne. „Ne gradi se više na pijesku, već na čvrstim temeljima.“

Za njega se u novu fazu uklapa i prisustvo Evropske rabinske konferencije u Minhenu. No, on ističe da su zgrade samo „spoljašnjost“, jedan aspekt među mnogima. „Važne su mnoge jevrejske scene koje nose život jevrejske zajednice u Njemačkoj.“ To uključuje debate na akademijama ili u rabinskim školama. Ali barem jednako važna su jevrejska pozorišta, jevrejski sportski klubovi ili restorani…

Andrej Kovač, koji je kao generalni direktor koordinirao udruženje„321-2021: 1700 godina jevrejskog života u Njemačkoj“, govori o "velikom znaku i istorijskom trenutku za jevrejski život u Njemačkoj".

Ponude za žene

Jedan od fokusa centra u Minhenu trebalo bi da bude i mogućnost obrazovanja za supruge rabina. Već u septembru 2022. CER je započeo program koji se posebno fokusira na žene rabina i njihov doprinos zajednicama i želi da ih kvalifikuje za vođstvo i komunikaciju. Razmišlja se i o tome da žene dobijaju plate što do sada nije bio slučaj.

Markus Zeder potvrđuje da jevrejski život u Bavarskoj treba da se razvija slobodno i bez straha. Slobodno - to ne znači samo pod policijskom zaštitom.

- pročitajte još: "Nije normalno" da sinagoge i škole u Evropi čuva policija

„Svako ko ugrožava život i slobodu Jevreja mora da računa na naš dosljedan otpor – nultu toleranciju na netoleranciju“, zakljuöio je premijer njemačke pokrajine Bavarske.

Pratite nas i na Facebooku, preko Twittera, na Youtubeu, kao i na Instagramu