Stariji čovjek zastaje ispred bivšeg manastira u ulici Oberdan u Palermu. „Doduše, izgleda napušteno, ali odnedavno je naseljen“, kaže on. „Stranci i beskućnici žive u toj zgradi. Tu se krije najmanje 50 porodica.“ Porodice iz Palerma, Eritreje i Somalije žive tu bez dozvole, pozivajući se na jedan papin prijedlog. Franja je prošle godine rekao da bi mnogi prazni manastiri u Italiji mogli da se otvore za imigrante, i tako je biskup Palerma jednostavno odlučio da toleriše izbjeglice.

Od početka godine, oko 25.000 ljudi, najčešće preko Libije, čamcima je doplovilo do Italije. Najveći broj je italijanska mornarica pokupila ispred sicilijanske obale i bezbjedno dovela na kopno – kako bi se spriječila tragedija kao ona kod Lampeduze, 3. oktobra 2013, kada je stradalo 336 ljudi.

Od tada, na to malo ostrvo više nisu stizale izbjeglice. Izbjeglički kamp je zatvoren, izbjeglice se direktno dovode na Siciliju u četiri male luke: Augusta na jugozapadu, Pozalo i Porto Empedokle na jugu i Trapani na zapadnoj obali. Logori su odavno prepuni. Nerijetko na hiljade ljudi dolaze odjednom. Treba im obezbijediti hranu i odjeću, ljekari moraju da ih pregledaju. Zatim slijedi identifikacija i na kraju procesuiranje zahtijeva za azil. Ta procedura u Italiji često traje mjesecima, ponekad čak i više godina. Da sve izbjeglice žele da ostanu u Italiji, situacija bi bila još dramatičnija.

Cilj nije Italija

Ove godine je zabilježeno sve više izbjeglica iz Sirije. Mnogi pokušavaju da dođu do rođaka i prijatelja – uglavnom na sjeveru Evrope. Mnogi od njih su dobrostojeće porodice koje bi sebi mogle da priušte da u Evropu dođu avionom. Međutim, problem su vize. Zbog toga im preostaje jedino put preko mora, opasan po život. Kada uspiju da se domognu Sicilije, obično iz humanitarnih razloga dobijaju dozvolu boravka u Evropi.

Međutim, ne žele sve izbjeglice da ostanu u Italiji, kao što je to propisano sporazumom iz Dablina. Pogotovu mladi imigranti iz afričkih ratnih zona pokušavaju da izbjegnu identifikaciju u Italiji i da što prije sami stignu do rođaka u centralnoj i sjevernoj Evropi. Zbog trenutnog haosa u izbjegličkim kampovima to i nije tako teško. Tu ljudi sa pravom na zaštitu i podršku i ne mogu da budu zatvoreni. Postojeći propisi sprečavaju mogućnost da se oni organizovano prime i integrišu u one zemlje Evrope, gdje je za njih najbolje.

Italija kontra ostatka EU

Italija u julu preuzima predsjedavanje Evropskom unijom, a migracije će biti glavna tema. Italija želi da izmijeni propise iz Dablina, traži više podrške za nadzor granica i veću slobodu kretanja za imigrante koji samo dođu do Italije, ali ne žele tu da ostanu.

Evropski partneri kontriraju: u Italiji ima mnogo manje zahtjeva za azil u odnosu na druge zemlje EU, upola manje od Francuske, samo trećina u odnosu na Njemačku. Evropska unija ima sredstva da pomogne Italiji, međutim Rim do sada nije izrazio nikakve posebne želje.

Tinejdžere, koji stoje i pričaju ispred hale sportova u Augusti, politika malo zanima. Srećni su i uživaju u novoj slobodi . Sulejman iz Senegala i Ali iz Gambije žele da znaju gdje je najbliža stanica. Jedan ima zeta u blizini Pariza, a drugi brata u Diseldorfu. Kad stignu tamo gdje su naumili, počinje novi život. Jer, kako kažu, oni žele da postanu Evropljani.