Za evropske izbore 9. juna u Njemačkoj se kandiduje ukupno 35 stranaka i udruženja. Njihovi programi objašnjavaju za šta se zalažu i šta žele postići. Sve stranke, zastupljene u EU parlamentu, su tek proteklih sedmica objavile programe za evropske izbore. Neki su kratki, dok drugi opširno, pa i na 150 stranica, izlažu svoje pozicije i ciljeve. Ali svi žele uvjeriti birače i pridobiti njihove glasove.

Opširni programi i zahtjevi za reformom EU

Njemačke stranke koje učestvuju na izborima za Evropski parlament, u svojim programima se detaljno bave političkom strukturom EU. Mnoge traže promjenu evropskih ugovora odnosno ustava EU. 

Poput socijaldemokrata i demohrišćana i FDP (liberali) se zalažu za brzo i dosljedno oduzimanje sredstava iz fondova EU onima koji krše vladavinu prava. FDP smatra da bi Sud EU sa sjedištem u Luksemburgu trebao biti u mogućnosti da zamrzne EU-sredstva na zahtjev države članice, Evropske komisije ili Parlamenta. Stranka predlaže uvođenje "Evropskog ureda za prijave kršenja temeljnih prava" koji bi omogućio građanima i pravnim licima lakšu mogućnosti žalbe pred Evropskim sudom pravde. 

Sve stranke posvećuju značajnu pažnju klimatskoj politici. Zeleni, Ljevica, ÖDP i Volt to čine najviše i imaju najambicioznije planove za postizanje klimatske neutralnosti. Unija i SPD potvrđuju već za to utvrđen vremenski plan do 2045. godine i zalažu se za „Green Deal" Evropske unije, dok FDP (liberali) također dijele ove ciljeve, ali traže i veću otvorenost prema modernim tehnologijama i smanjenje birokratije.

AfD, s druge strane, želi ukinuti sve zakone o zaštiti klime iz Brisela, bez alternative.

AfD se također ističe po drugim političkim pitanjima: Odbacuje Evropsku uniju kao "neuspjeli projekt" i želi se vratiti na Savez evropskih nacionalnih država koje bi djelimično ponovo imale isključivu nadležnost nad temama poput politike azila i migracijske politike. Njihov izborni program za EU prvenstveno traži "ograničenja" - prije svega "briselskih centara moći" i broja migranata.

Postoje velike razlike po pitanju, treba li EU oružjem podržavati Ukrajinu, koju je Rusija protivpravno napala. Stranke, koje vladaju u Njemačkoj: SPD, Zeleni i FDP, kao i opoziciona CDU/CSU - su za podršku Ukrajini, mada sa različitim akcentima. Ostale stranke imaju drugačije planove i programe. Ograničavanje na humanitarnu podršku i snažno diplomatsko zalaganje za mirovne pregovore u svojim programima za Evropske izbore traže ne samo AfD, već i Savez Sahre Wagenknecht i Ljevica.

Ispunjavanje kriterija, pa članstvo 

Što se tiče proširenja EU, mnoge njemačke stranke su za učlanjenje zemalja Zapadnog Balkana u EU pod uslovom da se ispune kriterija. Neke misle da će to ojačati EU a neke su protiv proširenja. Evo što kažu njemačke stranke o proširenju: 

CDU/CSU 

Demohrišćanske stranke CDU/CSU žele "restrukturirati i smanjiti" Evropsku komisiju te istovremeno ojačati Evropski parlament. Smatraju da je prikladno da se Evropskoj uniji pridruže zemlje zapadnog Balkana, ali i Ukrajina i Moldavija, jer to leži "u sigurnosnom i geopolitičkom interesu Njemačke i Evrope". Prije pristupanja, međutim, moraju se ispuniti svi pristupni kriteriji a proširenje EU i reforme moraju ići ruku pod ruku. Za Tursku, iako je od strateškog značaja za Evropu, smatraju da trenutno ne može postati članicom EU, jer se udaljalila od njenih vrijednosti.

Savez 90/Zeleni 

Proširenje EU je za Zelene "uspješna priča“, koja „jača našu sigurnost, našu stabilnost i naše blagostanje“. Stoga u svom programu kažu: „Naša je odgovornost aktivno podržavati zemlje s evropskom perspektivom". Zeleni žele proces pristupanja u fazama, a postizanje međuciljeva žele nagraditi podsticajima, poput pristupa roamingu, raznim EU-programima ili dijelovima jedinstvenog tržišta.
Stranka je skeptična u pogledu perspektive pristupanja Turske. "Za nas može doći do ponovnog pokretanja pregovora o pristupanju EU tek kada Turska vjerodostojno krene putem demokratije i vladavine prava", kaže se u programu Zelenih.

SPD 

SPD se pokazuje otvorenom prema novim članicama EU: "Politika proširenja EU bila je i ostaje motor mira, demokratije, vladavine prava i blagostanja u Evropi - želimo nastaviti ovu uspješnu priču."Proces pristupanja zemalja Zapadnog Balkana, kaže se u programu SPD-a,  teče previše sporo: Prije više od 20 godina EU je tim državama dala perspektivu za članstvo. "Nakon godina kašnjenja, krajnje je vrijeme da države Zapadnog Balkana brzo uključimo u EU – ako ispune pristupne kriterije." SPD se želi zauzeti za uspostavu "jasno prepoznatljivih međukoraka u procesu proširenja" i želi ispitati "kako se, na primjer, prije punopravnog članstva, može omogućiti pristup zajedničkom tržištu EU".

FDP (liberali) 

Kad je riječ o proširenju EU, ono bi, kako u svom programu za evropske izbore navodi FDP,  moralo biti popraćeno institucionalnim reformama kako bi EU bila sposobna za prijem novih članica.

AfD 

AfD je u osnovi protiv proširenja: stranka eksplicitno odbacuje prijem država Zapadnog Balkana u EU. Kako bi Zapadni Balkan postao važan dio Evrope, AfD se zalaže za "privilegovano partnerstvo sa zemljama ovog regiona". Iako prepoznaje Tursku kao važnog strateškog i ekonomskog partnera, AfD smatra da Turska kulturno ne pripada Evropi. i traži "hitni prekid pregovora o pristupanju Turske EU i obustavu finansijske pomoći u okviru mjera prilagođavanja".

Savez Sahre Wagenknecht (BSW)

BSW se protivi proširenju EU i zato traži moratorij na proširenje. Ova nova stranka u svom programu izričito odbija započinjanje pregovora o pristupanju s Ukrajinom, Republikom Moldavijom i Gruzijom. Glavni razlog su troškovi koji bi opteretili budžet EU zbog pristupanja pet zemalja Zapadnog Balkana, Kosova, Ukrajine, Gruzije i Moldavije.

 

ARD/jr

Pratite nas i na Facebooku, preko Twittera, na Youtubeu, kao i na Instagramu