Raspoloženje za proširenje Evropske unije nije najvedrije i to nije počelo referendumom o Bregzitu. Građanke i građani u EU očekuju da Unija riješi sopstvene probleme prije nego što primi nove članice. To izaziva zabrinutost i u državama Zapadnog Balkana. Stoga je bio važan signal sa julske konferencije u Parizu u okviru takozvanog Berlinskog proseca: evropska perspektiva je osnažena, ulazak u EU će uslijediti čim budu ispunjeni svi neophodni uslovi.

Ipak, ljudi u zemljama Zapadnog Balkana vjeruju da se približavanje EU odvija previše sporo. Neophodne reforme od njih zahtjevaju mnogo. Baš zato političarke i političari imaju još veću obavezu da pridobiju podršku za zajednički cilj – ulazak u EU. On je u obostranom interesu. Države Zapadnog Balkana profitiraju od zajednice koja je svjetski simbol privrednog rasta, solidarnosti, slobode i demokratije utemeljene na neporecivim vrijednostima. Evropska unija s druge strane profitira od jednog stabilnog i demokratskog regiona.

Na poslijetku, svaka zemlja sama određuje trenutak pristupanja EU: što brže sprovode reforme, to je ulazak bliži. Kada će EU primiti nove članice zavisi manje od EU, a više od tempa promjene u zemljama-kandidatima. Kriterijumi su jasno utvrđeni. Evropska unija neće ostaviti te države same, ona će ih i dalje podržavati na njihovom putu.

Pomno se prati razvoj u Srbiji

Razvoj demokratije i pravne države za nas ima prioritet. To je osnovni kriterij za mogući ulazak u EU. Unija i Srbija su nedavno otvorile ključna pregovaračka poglavlja – to je bio važan korak na obostrano zadovoljstvo. Sada se radi o tome da nakon riječi uslijede i djela. Radi se o primjeni svega onoga što je srpska Vlada konkretno predvidjela u akcionim planovima za poglavlja 23 i 24. Srbija je tu na dobrom putu. EU pomno motri stanje medijskih sloboda, nezavisnosti pravosuđa, osnovnih i ljudskih prava.

Pri tome je jasno da promjene koje dotiču cijelo društvo ne mogu biti izvedene preko noći. Ali neophodne reforme nisu same sebi cilj niti su ustupak Evropskoj uniji – naprotiv, one treba da koriste srpskim građankama i građanima. Isto važi za pomirenje u regionu i dobrosusjedske odnose. Oni služe trajnoj stabilnosti u regionu i trebalo bi da poboljšaju zajednički život ljudi.

Zajednički nastup prema Rusiji

Članice EU su, uprkos različitim istorijskim iskustvima i shvatanjima, usaglasile zajedničku poziciju prema Rusiji. Pri tome EU svoje ophođenje prema Rusiji ne zasniva isključivo na sankcijama već i na dijalogu. Nikako ne želimo politiku protiv ili bez Rusije. Zato niko i ne traži od Srbije da prekine svoje veze sa Rusijom.

U Evropskoj uniji se radi o zajedničkom političkom nastupu – i prema Rusiji. Srbija je donijela odluku da želi da postane članica EU potpuno svjesna da to znači da će tokom pristupnog procesa morati da kontinuirano prilagođava svoju spoljnu politiku zajedničkoj spoljnoj politici Evropske unije.

Mihael Rot, 1970, je dugogodišnji poslanik Socijaldemokratske partije Njemačke i od 2013. državni sekretar za Evropu u Ministarstvu spoljnih poslova. Sredinom septembra je posjetio Srbiju gdje je razgovarao sa članovima Vlade, poslanicima, studentima i predstavnicima civilnog društva. Tim povodom, Mihael Rot piše za DW.