Ne postoji kultniji tonski studio od onog u londonskom Ebi roudu. Otvoren početkom tridesetih, ovaj studio proslavio je Bitlse, a i oni njega. Do danas je najbolji na svijetu.
Oglas
U pitanju je vjerovatno najbolje čuvani tonski studio na svijetu. Ovdje se ne može naprosto ući, da se baci pogled, nego mora da se prijavi i predoči dobar razlog. Znatiželjnici doduše mogu da gledaju u poznatu adresu spolja, što redovno i rade. Malo koji turista, ljubitelj muzike, neće svratiti do čuvene raskrsnice ulica Ebi roud i Garden roud.
Tu je najpoznatiji pješački prelaz sveta, zebra preko koje su, loše raspoloženi, nekoliko puta prešli Džon Lenon, Ringo Star, Pol Mekartni i Džordž Herison. Bio je sunčani avgustovski dan 1969, a motiv je završio na najpoznatijem omotu ploče ikada.
Tako je počeo kult muzičkog studija Ebi roud, koji je pak otvoren znatno ranije – 12. novembra 1931. godine pod imenom EMI Recording Studios.
Počelo je klasikom
Prvo što je tamo snimljeno je „Land of Hope And Glory“ kompozitora Edvarda Elgara, u izvođenju Londonskog simfonijskog orkestra. Tu su snimane sve ploče iz produkcije EMI, mnoge pod dirigentskom palicom čuvenog Jehudija Menjuhina.
Onda je u studio u londonskoj četvrti Kemden ušla i popularna muzika, i to pedesetih godina na krilima producenta Džordža Martina. On je 1962. uzeo Bitlse pod svoje, a ostalo je, što se kaže, istorija.
Studio Ebi roud do danas je najrenomiranija adresa za sve muzičke pravce.
Parket i plavi zidovi
Iza jednostavnog ulaza otvara se lavirint prostorija u kojima se snima ili režira. Srčane komore su hale studija 1 i 2 gdje su nastajali planetarni hitovi.
Kelnski kantautor Bjern Hojzer je prije tri godine radio završnu produkciju svog albuma „Nebo iznad Kelna“ u Ebi roudu. „Kad je neko toliko lud za muzikom kao ja, kada zna ko se sve peo tim stepenicama, a onda imam svoj album u džepu sa potpisom Ebi rouda... to je bio magičan trenutak za mene“, priča Hojzer za DW.
Čak ni on kao muzičar nije mogao da šeta po studijima. Zapravo, čuveni Studio 1 vidio je slučajno - vrata su bila otvorena jer su ga upravo čistili. Kaže, i to je bio trenutak čarolije, videti najveći tonski studio svijeta.
Parket i svjetloplavi zidovi tog studija odišu istorijom muzike. Stivi Vonder, Kanje Vest, Sting i U2 bili su ovdje, Kvin, Masiv atek, Širli Bejsi i naravno Bitlsi.
U hodnicima stoje stari snimači zvuka, trake, miks-pultovi. „Imate želju da sve dodirnete“, priča Hojzer. Kaže, i miris je poseban, starinski, kao u kelnskoj katedrali samo bez tamjana. Ovo je i jeste neka vrsta svetilišta.
Život Džona Lenona kroz 11 pjesama
Da je živ, Džon Lenon bi danas, 9. oktobra, napunio 75 godina. Podsjetimo se najpoznatijeg Bitlsa kroz njegovih 11 pjesama...
Foto: imago/LFI
'Hello Little Girl'
Džon Vinston Lenon rođen je 9. oktobra 1940. godine u Liverpulu. Muzičku karijeru započeo je sa 15 godina u bendu „The Quarrymen“. Već na drugom nastupu Lenon upoznaje Pola Makartnija i poziva ga da im se pridruži. Lenon ubrzo piše svoju prvu pjesmu: „Hello Little Girl“. Bendu se priključuje četrnaestogodišnji Džordž Harison, a 1960. i Stjuart Satklif. Bitlsi su rođeni.
Foto: picture alliance/Mary Evans Picture Library
'Please Please Me'
Bend, kome se na bubnjevima pridružio Pit Best, odlazi u Hamburg gdje sviraju u klubovima i iz prve ruke se upoznaju sa drogom, ali i liberalnim odnosom prema seksu u tom njemačkom lučkom gradu. „Možda sam rođen u Liverpulu, ali odrastao sam u Hamburgu“, rekao je kasnije Lenon. Nakon povratka u Englesku, Lenon piše svoj prvi hit „Please Please Me“, koji će se naći na njihovom debi-albumu iz 1963.
Foto: picture-alliance/dpa
'A Hard Day's Night'
Lenon se amaterski bavio slikanjem, ali i glumom. 1964 je napisao naslovnu numeru za prvi igrani film Bitlsa, „A Hard Day's Night“ u kome je zabilježen vrhunac „Bitlmanije“. Lenon se pojavljuje i u crnohumornom filmu Ričarda Lestera iz 1967 „How I Won the War“. Reditelj Sem Tejlor-Vud snimio je 2007 film „Nowhere Boy“ (na fotografiji), koji govori o adolescentskom periodu u Lenonovom životu.
Foto: Senator Film
'The Ballad of John and Yoko'
Lenon je upoznao Sintiju Pauel 1957, vjenčali su se 1962. i dobili sina Džulijana 1963. Nakon što je 1966. upoznao japansku umjetnicu Joko Ono, njih dvoje ozvaničili su vezu 1968. Mediji su bili opsjednuti poznatim parom, što je bila inspiracija za hit Bitlsa iz 1969. „The Ballad of John and Yoko“. Bio je to posljednji singl grupe koji je dospio na prvo mjesto top liste u Velikoj Britaniji.
Foto: picture-alliance/AP Photo/Bob Dear
'Julia'
Lenon je imao problema u odnosima sa ženama i javno je priznao da je fizički zlostavljao Sintiju. Njegov odnos sa Joko takođe je bio buran, kao i odnos sa majkom Džulijom (na fotografiji iz filma „Nowhere Boy“ u tumačenju En-Meri Daf). Džon Lenon odrastao je kod tetke jer je njegova majka Džulija stradala u nesreći 1958. Njoj je posvećena pjesma „Džulija“ iz 1968.
Foto: Senator Film
'Tomorrow Never Knows'
Sredinom šezdesetih, Lenon je bio fasciniran guruom kontrakulture Timotijem Lirijem, istočnim misticizmom i psihodelijom. U pjesmi „Tomorrow Never Knows“, nastaloj kao rezultat Lenonovog iskustva sa LSD-om, pozivaju se slušaoci da „isključe mozak, opuste se i plutaju nizvodno…“ Mnogi pogrešno smatraju da je i Lenonovoj pjesmi „Lucy in the Sky with Diamonds“ namjerno dat naslov sa akronimom LSD.
Foto: Getty Images
'Revolution 1'
Nikada se nije libio da napadne estališment. Njegov hit „Revolution 1“ postao je ikona anti-establišmenta. Izjavom iz 1966. da su „Bitlsi veći od Isusa“, Lenon je izazvao polemike širom svijeta što je dovelo do toga da su ploče Bitlsa ponegdje čak i javno spaljivane. U pjesmi iz sedamdesetih „God“, Lenon pjeva: „Ne vjerujem u Isusa… ne vjerujem u Bitlse! Vjerujem samo u sebe, u Joko i mene.“
Foto: Getty Images
'All You Need is Love'
Uprkos imidžu buntovnika, Lenon je postao najpoznatija osoba iz javnog života koja se zalagala za mir na vrhuncu Vijetnamskog i Hladnog rata. Pjesma „All You Need Is Love“ iz 1967. postala je himna „Ljeta ljubavi“. On i Joko borili su se za mir „iz kreveta“ u Kanadi 1969, odakle je Lenon odaslao najlegendarniju himnu svih vremena: „Give Peace a Chance“.
Foto: AP
'How Do You Sleep?'
Bitlsi su se raspali 1970. Već 1971. Izlazi pjesma Pola Makartnija „Too Many People“ – aluzija na politički egzibicionizam Džona i Joko. Uvrijeđen, Lenon je iste godine uzvratio sa „How Do You Sleep“ u kojoj se sugeriše da je jedina dobra pjesma koju je Makartni napisao bila „Yesterday“. Lenon je ostao u dobrim odnosima sa Ringom Starom i Džordžom Harisonom, a kasnije se pomirio i sa Makartnijem.
Foto: Jim Marshall Pho
'Just Like (Starting Over)'
Lenon je 1975. odlučio da napravi predah od muzike. Nakon što se 18 mjeseci nije viđao sa Joko – period koji je on nazvao „izgubljeni vikend“ – njih dvoje su obnovili vezu. Njihov sin Šon rođen je 8. oktobra, na Džonov 35. rođendan. Nakon pet godina pauze, 20. oktobra 1980. godine, Lenon se vraća na scenu sa singlom simboličnog imena „(Just Like) Starting Over“. Ubijen je samo dva mjeseca kasnije.
Foto: AP
'Imagine'
Iako je umro, Lenonove pjesme i dalje žive, on ima ogroman broj obožavalaca, a širom svijeta, njemu u čast, podignuti su brojni spomenici posvećeni miru – u Rejkjaviku, Njujorku, Limi, Liverpulu… Njegovu najpoznatiju i najuticajniju pjesmu „Imagine“ izvodili su svi, od Madone, do Stivija Vondera i Eltona Džona. To je jedna od najpoznatijih i najizvođenijih pjesama svih vremena.