Kancelarija visokog predstavnika u BiH saopštila je da navode o paravojnim formacijama u Bosni i Hercegovini treba shvatiti vrlo ozbiljno te da bi njima trebalo da se pozabave pravosudni organi. Ovo je reakcija OHR-a nakon što se posljednjih dana podigla prašina oko djelovanja organizacije „Srbska čast“ u Republici Srpskoj. Članovi ove, kako sebe nazivaju humanitarne organizacije, objašnjavaju da nemaju nikakve veze sa paravojnim formacijama ili bilo čim što bi moglo da ugrožava bezbjednost.

Pročitajte još i: Upitna djelotvornost sigurnosnog sistema u BiH

Sarađuju li uopšte bezbjednosne strukture

"Svakoj prijetnji koja iza sebe vuče temelje ekstremizma i koja može ugroziti nacionalne interese treba pristupiti ozbiljno. Takva prijetnja mora se istražiti i biti predmet istraga bezbjedosnih organa koji bi trebali više da rade na tom polju a manje da se time bave političari i mediji”, kaže stručnjak za bezbjednost, Armin Kržalić.

Problem je što se u BiH očigledno niko ne bavi ovim i sličnim pitanjima, što potvrđuju i reakcije zvaničnika. Tako dio Ministarstva bezbjednosti BiH posjeduje informaciju o paravojnim formacijama i njihovom djelovanju, dok su sa druge strane zatečeni jer su se, kako kažu, fokusirali na druge stvari.

"Mene zabrinjava da mi do unazad mjesec dana nismo imali ozbiljnijih saznanja i informacija o djelovanju unutar BiH. Pominjao se Srpski ravnogorski pokret i na njima je bio fokus. Sada odjednom imamo nešto što nas pomalo i zatekne”, kaže zamjenik ministra bezbjednosti BiH, Mijo Krešić.

Kada su prvi ljudi Ministarstva bezbjednosti zatečeni ovakvim informacijama i kada te iste informacije saznaju iz medija, to nije dobro, smatraju stručnjaci za bezbjednost. Naglašavaju da ionako razbijen sistem oragnizacije u BiH dovoljno uništava i politika, fokusirajući se na sukob između vlasti u RS i opozicije koja je vlast na državnim nivou, što znači i držanje nadzora nad obavještajnim agencijama.

Veterani demantuju postojanje paravojske

S druge strane, veterani RS ali i članovi organizacije “Srbska čast” demantuju da su dio bilo kakvih paravojnih formacija. “Ovo je bespotrebna medijska pompa, ničim argumentovana i ukoliko se dokaže da su veterani RS, Srbska čast i sva udruženja sa kojima sarađujemo, paravojne formacije ja sam sebi potpisujem doživotnu robiju”, kaže Duško Vukotić, prvi čovjek Veterana RS.

Pročitajte još i: Ministar sigurnosti BiH: Spremno u deradikalizaciju

Sve je počelo u decembru prošle godine na skupštini Udruženja veterana RS na kojoj su, kao gosti prisustvovali i članovi organizacije “Srbska čast”. Bez detaljne provjere su ušli u objekat Narode skupštine RS.

"Veterani RS su udruženje od republičkog značaja. Skupština se ne bavi pojedinačnom provjerom lica niti joj je to u opisu posla u smislu da li je neko imao ili ne problema sa zakonom”, kaže Marko Aćić, generalni sekretar Narodne skupštine, navodeći da predsjednik skupštine nije bio upoznat sa ovim slučajem u trenutku održavanja skupa u NSRS.

Komisija traži odgovore

I dok rukovodstvo Narodne skupštine prebacuje lopticu o odgovornosti između sebe, ko je u stvari dozvolio prisustvo pomenutim licima, pojedini političari napravili su sponu između održavanja parade 9. januara na Dan Republike Srpske i učešća paravojnih formacija, podsjetivši da se radi o neustavnoj proslavi. Zbog cijelog slučaja zasjedala je i Zajednička komisija za odbranu i bezbjednost BiH i usvojila zaključak da od Ministarstva bezbjednosti i nadležnih policijskih i obavještajnih agencija zatraže cjelovitu informaciju o bezbjednosnim prijetnjama i o svim navodima o postojanju paravojnih formacija u BiH. “Smatram da je to veoma ozbiljna prijetnja po bezbjednost građana BiH i da oni koji bi mogli da dožive izborni debakl neće mirnim putem predati vlast i da o tome institucije BiH treba da vode računa”, kaže član komisije, Šemsudin Mehmedović. S druge strane iz organizacije “Srbska čast” demantuju bilo kakvu povezanost sa paravojim formacijama: “Mi nemamo ni članove, mi imamo simpatizere širom RS. Naša djelovanja su humanitarnog karaktera, pomažemo ljudima kojima je pomoć potrebna svojim novcem, koliko ga imamo. To je sve što radimo. A što se tiče uniformi, u njima smo se slikali sa veteranima ispred njihovog objeka i skinuli ih kasnije. A oružje nikakvo nemam”, kaže predsjednik organizacije, Igor Bilbija, koga neki medji povezuju sa kriminalnim miljeom.

Nema paravojnih formacija uz podršku Moskve, opozicija u hibernaciji

Osim Mektića (SDS) niko od opozicionih lidera u RS se nije oglasio po ovom pitanju, izuzev šturih saopštenja. Tako Srpska demokratska stranka poziva predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika i ministra unutrašnjih poslova Dragana Lukača da odgovore kako je moguće da lica sa policijskim dosijeima, koja se u medijima dovode u vezu sa teškim krivičnim djelima, godinama budu pozivana na prijem u Vladi Republike Srpske povodom 9.januara i da se nađu u blizini štićenih ličnosti, a posebno kako je moguće da ove godine učestvuju u svečanoj paradi.

Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik odbacio je navode da se u RS uz podršku Moskve uspostavlja paravojna formacija koju čine pripadnici ‘Srbske časti’, a koja bi bila u funkciji aktualne vlasti. Premijer RS Željka Cvijanović takođe odbacuje navode o formiranju pravojnih formacija: "To su samo bombastična nagađanja i priče. Mi imamo sasvim regularne formacije”.

Iz udruženja Veterani RS najavili su da će podnijeti krivične prijave protiv ministra bezbjednosti BiH Dragana Mektića i novinara koji su prenijeli, kako tvrde, lažnu informaciju o formiranju paravojnih formacija i povezanosti veterana i Srbske časti sa bilo kakvim organizacijama koje imaju sumnjivu prošlost.