Na zvaničnoj komemoraciji u Bundestagu, predstavnici političkog života oprostili su se od Volfganga Šojblea, političara Hrišćansko-demokratske unije (CDU). Predsjednica Bundestaga Berbel Bas (SPD) nazvala je svog neposrednog prethodnika „velikim demokratom i državnikom“. Za Šojblea je evropsko ujedinjenje bilo mirovni projekat, „lekcija iz njemačke istorije“. Bas je ujedno naglasila da se komemoracija Šojbleu u čast održava upravo na godišnjicu potpisivanja Jelisejskog sporazuma, što je bio čin pomirenje dva bivša ratna neprijatelja, Njemačke i Francuske. Sporazum je potpisan prije 61 godinu i danas se smatra osnovom njemačko-francuskog prijateljstva.

Bas: „Na kraju je postao institucija"

Političarka SPD ukazala je da se Šojble nosio s političkim sporovima, ali i sa ličnim udarcima sudbine – Šojble je u oktobru 1990. godine završio u invalidskim kolicima, nakon što je na njega pokušao da izvrši atentat mentalno poremećeni čovjek. Međutim, „on je nastavio. Za demokratiju. Za ovu zemlju. I postigao je istorijske stvari“, rekla je Bas, podsjećajući na Šojbleova dostignuća kao arhitekte njemačkog jedinstva. Šojble je bio „savršeni javni službenik“, a na kraju je, prevazišavši partijske linije, „postao institucija“. 

Makron govorio uglavnom na njemačkom

Počast Šojbleu odao je i francuski predsjednik Emanuel Makron, koji je u Bundestagu govorio uglavnom na njemačkom: „Njemačka je izgubila državnika. Evropa je izgubila stub. Francuska je izgubila prijatelja.“ Glas „tog Nijemca“ ovdje se mogao čuti čitavih pola vijeka, naglasio je Makron. Činjenica da je Šojble želio da mu Francuz govori na komemoraciji, mnogo govori o povjerenju između dviju zemalja, njihovoj istoriji i budućnosti, rekao je francuski predsjednik čiji je govor propraćen aplauzom.

Merc: Stav mu „nije donio samo prijatelje"

Predsjednik CDU Fridrih Merc istakao je da se Šojble nikada nije umorio od isticanja da Njemačka ima „odgovornost u Evropi i za Evropu“. Ali i da joj je potrebno povjerenje u Evropi. „Njemačka mora stalno i dosljedno da zarađuje to povjerenje, u kombinaciji sa spremnošću da preuzme odgovornost za vođstvo“, dodao je Merc, koji je ujedno i šef poslaničke grupe Demohrišćana (CDU/CSU) u njemačkom parlamentu.

Šojble je „umio da bude veoma oštar po različitim pitanjima, što mu nije donosilo samo prijatelje – recimo u vrijeme finansijske krize“, dodao je Merc podsjećajući tako na oštre kritike Grčke na račun Šojbleovog kursa u to vrijeme. „Ali, njegovi odnosi su uvijek bili fer. On je uvijek bio spreman da sa poštovanjem sasluša svog kolegu i uvijek je bio spreman da pravi kompromise u interesu Evrope.“

Na ceremoniji u Bundestagu učestvovali su i savezni predsjednik Frank-Valter Štajnmajer, ali i njegovi prethodnici Joahim Gauk, Kristijan Vulf i Volfgang Keler. Prisustvovali su i kancelar Olaf Šolc (SPD), kao i njegova prethodnica Angela Merkel (CDU). 

„Anti-populista" – „stručnjak za dijalog par ekselans“

Predstavnici crkava i religija prethodno su na službi i komemoraciji u Berlinskoj katedrali odali počast Šojbleu kao ubijeđenom hrišćaninu i odanom demokrati. Aktuelna predsjednica savjeta Evangelističke crkve u Njemačkoj (EKD), biskupkinja Kirsten Fers je rekla: „Bio je antipopulista i osoba koja se u potpunosti, svom snagom, strašću i posvećenošću, stavila u službu naše zajednice i naše demokratije“. Kao dugogodišnji ministar u saveznoj vladi, pokazao se kao „stručnjak za dijalog par ekselans“. Bivši predsjednik savjeta EKD Volfgang Huber podsjetio je na ta do da je Šojble bio inicijator održavanja Islamske konferencije. Tako su se na poseban način spojili „trezveni uvid u situaciju i moć vizionarstva“.

Šojble je preminuo 26. decembra u 81. godini u svom rodnom gradu Ofenburgu. Taj član CDU bio je jedan od najuticajnijih političara u Njemačkoj poslednjih decenija i smatra se arhitektom njemačkog ujedinjenja. Bio je poslanik Bundestaga u kontinuitetu 51 godinu, od 1972. do 2023, a u vrijeme smrti i najstariji poslanik u parlamentu. Od 2017. do 2021. bio je predsjednik Bundestaga.

U vladama Helmuta Kola i Angele Merkel (oboje iz CDU) bio je nekoliko puta član vlade – kao šef kabineta kancelara, kao ministar finansija i kao ministar unutrašnjih poslova. Bio je i šef poslaničke grupe Demohrišćana 1990-ih, i dvije godine predsjednik CDU.

Ovaj tekst je originalno objavljen na njemačkom jeziku.

sti/mm/aj (afp, dpa, rtr, epd, kna)

Pratite nas i na Facebooku, preko X-a, na Youtubeu, kao i na  Instagramu