Patriotske igre Milorada Dodika
18. novembar 2019
"Niti postoji prijetnja za Republiku Srpsku u smislu zaštitite njenih interesa, niti postoji mogućnost secesije. Bar ne na ovaj način. Sve ostalo je suludo i dnevno politička igra", smatra analitičarka iz Banjaluke Tanja Topić osvrćući se na zaključke Narodne Skupštine Republike Srpske, donesene sredinom protekle sedmice, na koje je čak i Sarajevo reagovalo prilično opušteno.
“Konačno, to i jeste kontinuitet politike SNSD-a, koja igra igru vruće-hladno. Ozbiljno se priprijeti samoopredjeljenjem ali se nikad ne ide do kraja. Za taj dio se iz više razloga nema petlje. Na drugoj strani, politike opozicije su potpuno drugačije, pa je iluzorno govoriti o svesrpskom jedinstvu koje se čekalo u skupštini. Mislim da je opozicija realnija u smislu ideje o secesiji – da je to nerealna opcija”, kaže analitičarka Tanja Topić.
Pred donošenje zaključaka sredinom protekle sedmice pompezno se najavljivala odbrana Republike Srpske kroz "Informaciju o neustavnoj transformaciji dejtonske strukture BiH”. Uslijedili su zaključci u kojima se, pored ostalog, navodi mogućnost samoopredjeljenja ukoliko se ne bude poštovao Dejtonski sporazum. Takođe, uoči 24. godišnjice potpisivanja Dejtona, Narodna skupština RS je najavila i novi ustav Republike Srpske opet pod uslovom da se ne poštuje Dejtonski mirovni sporazum.
Zbog mnogo sličnih odluka Narodne skupštine manjeg bh. entiteta koje nisu sprovedene (jedna od njih su rezultati referenduma o nametnutim odlukama visokog predstavnika koji nikada nisu implementirani), postavlja se pitanje zbog čega je usvajanjem zaključaka o mogućnosti samoopredjeljenja Republike Srpske kao i mogućnosti usvajanja novog Ustava RS potrebno stvarati dodatnu krizu u BiH, koja ionako stagnira u svakom svom segmentu? To je, smatraju analitičari, jedini način da se animira biračko tijelo.
To što, po ocjeni Tanje Topić, opozicija smatra da je otcjepljenje RS nerealna opcija, nikada je neće dovesti na vlast ili bar ne ubrzo. Politika o secesiji, o odbrani i zaštiti RS, o napadu stranih obavještajaca i rušenju sistema iznutra, nailazi na plodno tlo. Ekonomija, razvoj, radna mjesta su na nižem stepenu interesovanja građana, ako je suditi po dosadašnjim rezultatima izbora, s obzirom da je otcjepljenje glavni dio programa stranaka koje su na vlasti skoro dvije decenije.
Ofanzivna politika i nametanje tema
Zaključci Narodne skupštine RS nemaju nikakvog efekta jer nisu sprovodivi. Bar ne bez saglasnosti svih u BiH, što je malo vjerovatno da će se ikada desiti. Ali pokretanje priče o samoopredjeljenju u Narodnoj skupštini bilo je potrebna kako bi se stvari pomjerile sa mrtve tačke na državnom nivou, smatra većina analitičara i novinara u BiH. Više od godinu dana nema dogovora SNSD-a i SDA u vezi sa NATO putem BiH, a politički predstavnici iz RS u Savjetu ministara BiH ne žele da se povuku sa svojih pozicija ni godinu dana nakon izbora.
"Ukratko, izgleda mi da je plan SNSD-a: rezolucijama (vojna neutralnost) i zaključcima NSRS (nikog pravno ne obavezuju ni jedno ni drugo) ići protiv već usvojenih zakona na državnom nivou. Ali to je oružje koje su imali da nametnu teme i vode politiku posljednjih godina jer nemaju vlast u Sarajevu. A Dodikov stil je da se politika vodi ofanzivno, nametanjem tema”, kaže novinar iz Banjaluke, Željko Svitlica.
Saučesnici
Na zaključke je reagovao i Savjet za implementaciju mira u BiH. Ambasadori zemalja članica Upravnog odbora odbacili su zaključke, koje je usvojila vladajuća koalicija u entitetskoj skupštini, sa izuzetkom Rusije koja je bila protiv. Tvrde da se oni zasnivaju na pogrešnom tumačenju Dejtonskog mirovnog sporazuma.
“Interesima Republike Srpske se služi ne putem poništavanja suštinskih reformi, nego putem sprovođenja reformi okrenutih ka budućnosti kojima se podržava i jača sigurnost, stabilnost i prosperitet Bosne i Hercegovine i smanjuje njeno oslanjanje na međunarodnu superviziju”, saopšteno je iz OHR-a.
Međutim, Savjet za impelementaciju mira je zaključke samo odbacio, ali bez konkretne reakcije. Jer, smatraju analitičari, svjesni su da se radi samo o retorici koja nema uporište za sprovođenje, što ih na kraju čini saučesnicima u tim političkim igrama.