U dnevnoj sobi Rolanda Kolera nalazi se stolica za ljuljanje, ali taj političar rijetko sjedi na njoj. I penzija i putovanja sa suprugom ostaju neostvaren san. Naime, Roland Koler je odbornik stranke Zelenih u jednoj maloj opštini na sjeveru pokrajine Porajnje Falačka i ima više od 70 godina. Još uvijek nije uspio da nađe političkog nasljednika. Mnogi drugi su u sličnoj situaciji – prema studiji Slobodnog univerziteta u Berlinu prosječan njemački političar ima 58 godina. Uz to, ako se analizira broj članova političkih stranaka između 16 i 35 godina starosti, statistika kaže da se njihov udio kreće između tri i jedanaest odsto, u zavisnosti od partije. Mladih ljudi ima više u nevladinom sektoru, ali njihov broj i tu opada.

Roland Koler zna da to tako više ne može. „Kada nema mladih ljudi, stvari mogu da se zapetljaju“, žali se on. Koler priznaje da je iskustvo važna stvar u politici, ali tvrdi i da su za rješavanje problema potrebni radoznalost i svježina. Na primjer, u pojedinim opštinama u ruralnim područjima stvaraju se porodični klanovi koji godinama kroje politiku, tvrdi taj odbornik. On se trudi da uvede više mladih u politiku, ali to je težak posao: „Ono što tada dožive ih često uplaši.“

Nestalo je omladinaca

Mlade ljude ponekad užasava način na koji se stariji bave politikom. Naime, često dogovore sklapaju predsjednici poslaničkih klubova, a ostali samo klimaju glavom „Pojedini članovi opštinskog vijeća prvi put otvore informativni materijal kada počne zasjedanje i često nisu dovoljno informisani o stvarima o kojima odlučuju“, naglašava Roland Koler.

Karin Horn ima 72 godine i predstavlja Hrišćansko-demokratsku uniju u gradskom odboru Bad Honefa u blizini Bona. Ona smatra da mladih ljudi nema dovoljno jer obrazovanje i posao danas traže više vremena nego ranije. Mladi ljudi moraju i da posvete veliku pažnju porodici. „Mladi danas imaju manje vremena i ne žele da budu ni vezani, niti da budu sasvim van tog svijeta“, smatra Horn. I zaista, politikolozi tvrde da mlada generacija Nijemaca ne želi da prati jednu određenu ideologiju. Ljudi između 20 i 35 godina jesu zainteresovani za politiku, ali najviše vole brze poteze koji rješavaju pojedinačne probleme - ne privlače ih duge i dosadne diskusije o dnevnom redu ili programu, koje su česte u političkim partijama.

Kolega Karin Horn, Jerg Hazelijer, ima 45 godina, i ipak se računa u „omladince“ u svojoj stranci. On smatra da je za nedostatak mladih odgovorna promjena u svijesti ljudi. Naime, ranije je politički angažman bio pitanje časti i prestiža određene porodice u selu. Danas stvari stoje sasvim drugačije - mladi ljudi žele da učestvuju u donošenju odluka i da budu shvaćeni ozbiljno. Upravo tu dolazi do teškoća. Hazelijer govori iz ličnog iskustva: „Stariji često ne žele da se povuku, pa je teško napredovati.“

Recept za uspjeh mladih političara

Naučne studije pokazuju da mladi počinju da se zanimaju za politiku tokom školovanja. „Na žalost, politika i društvene nauke se u školama stalno zanemaruju“ žali se Matijas Ruške, predstavnik foruma „Mladi i politika“ pri njemačkoj fondaciji Fridrih Ebert. Da bi ojačao interesovanje za politiku, Ruške i njegov tim organizuju posebne igre koje su namijenjene mladima, i zatim ih nudi školama.

U jednom od njih, učenici učestvuju na zasjedanjima opštinskog vijeća, a političari i stručnjaci za javnu upravu moraju da odgovaraju na njihova pitanja i prigovore. “Oni ne gledaju učenike sa visine i to shvataju potpuno ozbiljno“ tvrdi Ruške. Čini se da taj pristup ima efekta, jer mnogi mladi ljudi kasnije odluče da se uključe u politički život.

Sve više parlamenata mladih

Grad Oberhauzen u Rurskoj oblasti ide i korak dalje. U tom gradu, kao i u još 80 opština u Njemačkoj, postoji poseban parlament za mlade. To nije nikakva igra, već prava zvanična institucija. Taj parlament ima poseban, iako ograničen budžet, i tu mladi od 13 do 20 godina redovno glasaju o onome što njih zanima. „Ovdje smo se aktivirali jer nas mnoge mjere štednje grada čude i ljute“, kažu pojedini članovi.

Na primjer, parlamentarci glasaju o autobuskim linijama koje učenici najčešće koriste. Anika, koja ima 18 godina, ranije je bila skeptična, ali sada vidi da je stvari moguće promijeniti: „Makar samo zbog toga vrijedi nastaviti sa radom.“ A 16-godišnji Ulrih dodaje: „Na vlasti su već 50 godina ljudi koji nisu ništa doveli u red. Preostaje nam samo da sami pokušamo da stvari promijenimo na bolje.“

Iskustva sa parlamentima mladih su veoma pozitivna. Na lokalnom nivou se donosi veliki broj odluka koje se direktno tiču mladih ljudi, a kada im se pruži prilika da aktivno učestvuju, sve veći broj njih to i čini. To se vidi i u njemačkom zakonu: u šest od 16 njemačkih pokrajina pravo glasa za lokalne izbore stiče se već sa 16 godina. Već uveliko traje diskusija o tome da li će to pravo biti prošireno i na savezne izbore, kao i kod glasanja za Evropski parlament. Na taj način, mladi bi bili spremniji da se uključe u politiku, procjenjuje Matijas Ruške.

Autori: Volfgang Dik / Darko Janjević

Odgovorna urednica: Marina Martinović