Η φετινή έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα σκιαγραφεί μια ζοφερή εικόνα. Σε παγκόσμιο επίπεδο ρατσιστικές και ξενοφοβικές ιδέες εκφράζονται μέσα από εθνικιστικές και λαϊκιστικές πολιτικές, προκαλώντας φόβο στους πολίτες. Την ίδια ώρα όμως οι συντάκτες της έκθεσης διαπιστώνουν μια όλο και πιο ενεργή δράση της κοινωνίας των πολιτών υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας είναι η αναλυτικότερη και πληρέστερη για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που δημοσιεύεται κάθε χρόνο. Η φετινή έκθεση έθεσε στο μικροσκόπιο την κατάσταση σε 159 χώρες του κόσμου και διαπίστωσε σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν σοβαρότατες ελλείψεις στην προστασία θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Αναλυτικό είναι και το κεφάλαιο που δημοσιεύει σχετικά με την κατάσταση στην Ελλάδα. Σε αυτό εμβαθύνει μεταξύ άλλων στο προσφυγικό, την καταναγκαστική εργασία, την κακοποίηση αλλά και το ρατσισμό.

Πρόσφυγες

Η έκθεση εστιάζει στις συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων στην Ελλάδα και αναφέρεται συγκεκριμένα στο Ελληνικό, όπου οι χώροι υποδοχής και προσωρινής διαμονής προσφύγων έπαψαν να λειτουργούν τον Ιούνιο του 2017. «Οι συνθήκες στο Ελληνικό (…) ήταν άθλιες και μη ασφαλείς. ΜΚΟ εξέφρασαν την ανησυχία τους όσον αφορά την ασφάλεια στο Ελληνικό και ιδιαίτερα σχετικά με την ασφάλεια των γυναικών και κοριτσιών. Πολλές γυναίκες δήλωσαν ότι έπεσαν θύματα λεκτικής αλλά και σεξουαλική βίας. Σε διάστημα μιας εβδομάδας, τον Ιανουάριο του 2017, τρεις άντρες έχασαν τη ζωή τους στο προσφυγικό κέντρο στη Μόρια στο νησί της Λέσβου. (…) Οι αρχές δεν ήταν σε θέση μέχρι το τέλος της χρονιάς να εξασφαλίσουν στα νησιά συνθήκες υποδοχής που να ανταποκρίνονται στις ελάχιστες προδιαγραφές που προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία».

Καταναγκαστική εργασία

Στην έκθεση γίνεται λόγος και για καταναγκαστική εργασία, όπως καταγράφηκε στη γνωστή υπόθεση της Μανωλάδας. «Τον Μάρτιο του 2017, στην υπόθεση Chowdury κ.α. εναντίον της Ελλάδας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε σε μια άνευ προηγούμενου απόφαση ότι 42 οικονομικοί μετανάστες από το Μπανγκλαντές έπεσαν θύματα καταναγκαστικής εργασίας και δουλεμπορίου καθώς εργάζονταν σε φυτείες φράουλας στο χωριό Μανωλάδα. Το δικαστήριο διαπίστωσε επίσης ότι η Ελλάδα δεν έλαβε κανένα μέτρο για να παρεμποδίσει το εμπόριο ανθρώπων και να προχωρήσει σε αποτελεσματική εξέταση των αξιόποινων πράξεων».

Ρατσισμός

Αναφορικά με τα φαινόμενα ρατσισμού στην Ελλάδα η έκθεση αναφέρεται σε συγκεκριμένα περιστατικά: «Σύμφωνα με μαρτυρίες το διάστημα μεταξύ Αυγούστου 2016 και μέχρι το τέλος του 2017 φέρεται να σημειώθηκαν περισσότερες από 50 επιθέσεις κατά οικονομικών μεταναστών από το Πακιστάν από νεαρούς ντόπιους στον Ασπρόπυργο».

Στα στοιχεία σχετικά με τον ρατσισμό γίνεται και αναφορά στις δίκες που εκκρεμούν κατά μελών του ακροδεξιού κόμματος της Χρυσής Αυγής, μεταξύ των οποίων βρίσκεται και ο πρόεδρος του κόμματος αλλά και βουλευτές όπως γράφει η έκθεση, επισημαίνοντας ότι «τον Οκτώβριο του 2017 το Εφετείο της Αθήνας ολοκλήρωσε τις ακροάσεις όλων των μαρτύρων».

Τέλος, η έκθεση αναφέρεται και στη νέα νομοθεσία για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, επισημαίνοντας ωστόσο ότι παρουσιάζει αρκετές ελλείψεις.

Χέλε Γιέπεσεν / Αλεξάνδρα Κοσμά