Ο Άλαα Μάσο δεν σχεδίαζε ποτέ να βρεθεί στη Γερμανία. Οκτώ χρόνια αφ’ ότου ήρθε όμως στη χώρα ως πρόσφυγας από τη Συρία, ο κολυμβητής λέει με περηφάνια πως η Γερμανία είναι η πατρίδα του.

«Δεν πιστεύω πως πατρίδα είναι μονάχα η χώρα στην οποία μεγαλώνεις ή εκεί όπου έχεις γεννηθεί», δηλώνει ο Μάσο στην DW. «Πιστεύω πως πατρίδα είναι το μέρος όπου νιώθεις σαν στο σπίτι σου. Και αυτό είναι ένα συναίσθημα που σου δημιουργείται από τους ανθρώπους που έχεις γύρω σου».

Με τον εμφύλιο πόλεμο να μαίνεται στη Συρία, ο Μάσο δεν είχε άλλη επιλογή παρά να εγκαταλείψει τη χώρα το 2015. Όνειρό του ήταν να κάνει καριέρα στην αγαπημένη του κολύμβηση. Και κάπως έτσι πήρε την απόφαση να ξεκινήσει μαζί με τον μεγαλύτερο αδερφό του, τον Μο, το μακρύ και επίπονο ταξίδι προς την Ευρώπη, μέσω της Τουρκίας.

Αγώνας κόντρα στον χαμένο χρόνο

Τα δύο αδέρφια ήθελαν να φτάσουν στην Ολλανδία, όπου έχουν συγγενείς. Ενώ περνούσαν από τη Γερμανία όμως οι αρχές συγκέντρωσαν τα στοιχεία τους – και επομένως βάσει του δικαίου της ΕΕ οι αιτήσεις ασύλου τους έπρεπε να εξεταστούν εκεί.

Από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα ο 24χρονος Μάσο αγωνιζόταν να καλύψει τον χρόνο που έχασε. Γιατί, όσο και αν δεν του αρέσει να στέκεται στο παρελθόν, είναι γεγονός πως ο εμφύλιος καθυστέρησε πολύ την εξέλιξη και την καριέρα του.

«Είναι αδύνατον να αναπληρωθεί τέτοια ζημιά», λέει ο Μάσο. «Τα τέσσερα χρόνια που δεν μπορούσα να προπονούμαι είναι τα πιο σημαντικά στη ζωή ενός κολυμβητή. Γιατί σε αυτήν την ηλικία τίθενται οι βάσεις, χτίζονται τα θεμέλια για όλα όσα πρόκειται να γίνουν στο μέλλον».

Οι μετανάστες «μπορούν να πετύχουν τους στόχους τους»

Ο Μάσο ήταν τεσσάρων ετών όταν του έμαθε ο πατέρας του να κολυμπάει. Αργότερα τον ενέπνευσε ο Μάικλ Φελπς και τα οχτώ μετάλλια που κέρδισε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου το 2008. Από τότε ο Μάσο είχε έναν στόχο: Να αγωνιστεί μία μέρα και αυτός σε μία Ολυμπιάδα.

Και το 2021 ο Μάσο έκανε το όνειρό του πραγματικότητα, εκπροσωπώντας την Ολυμπιακή Ομάδα Προσφύγων στο Τόκιο. Η προσφυγική ομάδα αγωνίστηκε για πρώτη φορά στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο ντε Τζανέιρο το 2016, αφ’ ότου η Διεθνής Ολυμπιακή Επτροπή (ΔΟΕ) θέλησε να δώσει στους εκτοπισμένους αθλητές μία ευκαιρία να συμμετάσχουν στα αγωνίσματα – κάτι που διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να κάνουν λόγω της κατάστασής τους.

Στο Τόκιο ο αδερφός του συμμετείχε στο τρίαθλο με τη Συρία. «Ο λόγος είναι μόνο το ότι είχε καλύτερες γνωριμίες στη συριακή ομοσπονδία από εμένα», λέει ο Μάσο. «Δεν το θεωρώ δηλαδή ως κάποιου είδους πολιτική τοποθέτηση ή εκδήλωση στήριξης προς κάποια από τις αντιμαχόμενες πλευρές στη Συρία».

Σήμερα ο Μο έχει αποσυρθεί, αλλά ο Μάσο θα συμμετάσχει με την ομάδα των προσφύγων και στο Παρίσι. Επιπλέον, «τώρα είμαι πιο έμπειρος κολυμβητής και όχι πρωτάρης όπως ήμουν στο Τόκιο, πράγμα που μου δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερο ενθουσιασμό», δηλώνει ο Μάσο.

Κατά τη συμμετοχή του στα 50 μέτρα ελεύθερο ο κολυμβητής γνωρίζει πολύ καλά ότι, όπως και τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας των προσφύγων, εκπροσωπεί ουσιαστικά τους περισσότερους από 100 εκατομμύρια εκτοπισμένους ανθρώπους απ’ όλον τον κόσμο.

«Θέλουμε να εκπροσωπήσουμε τους πρόσφυγες με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να δείξουμε πως ακόμη και οι άνθρωποι με μεταναστευτικό υπόβαθρο μπορούν να πετύχουν τους στόχους τους και να ενσωματωθούν στη νέα κοινωνία που πηγαίνουν», τονίζει ο Μάσο.

Φουντώνει το αντιμεταναστευτικό αίσθημα

Το ζήτημα της ενσωμάτωσης έχει απασχολήσει πολύ τον Μάσο, ιδίως επειδή σήμερα το αντιμεταναστευτικό αίσθημα φουντώνει ολοένα και περισσότερο στη Γερμανία – κάτι που προωθεί και η ακροδεξιά AfD, που κατέλαβε τη δεύτερη θέση στις πρόσφατες ευρωεκλογές.

Κατά τον Μάσο «οι νέοι πρόσφυγες θα πρέπει να συμμετέχουν σε κάποια σεμινάρια, προκειμένου να γνωρίσουν τη νέα κουλτούρα στην οποία πρόκειται να ενταχθούν». Φυσικά «δεν λέω πως οι άνθρωποι θα πρέπει να απαρνηθούν τη δική τους κουλτούρα ή την καταγωγή τους, αλλά πρέπει κανείς να προσπαθεί κιόλας για να ενσωματωθεί στη νέα κοινότητα, στην οποία θέλει να ζήσει», εξηγεί ο Μάσο.

«Αυτός είναι ένας πολύ σημαντικός τρόπος να διευκολυνθεί η προσαρμογή των ανθρώπων που δεν έχουν γερμανικό ή ευρωπαϊκό υπόβαθρο, αλλά και να δουν πώς θα είναι η ζωή τους για τα επόμενα 10 χρόνια, για παράδειγμα. Κανείς δεν έρχεται εξάλλου εδώ για να ζήσει ένα-δύο χρόνια, αλλά θέλει να χτίσει μία νέα ζωή. Και αυτή είναι μία διαδικασία που απαιτεί πολύ χρόνο».

Ένα ρεπορτάζ της ερευνητικής ιστοσελίδας Correctiv ισχυρίστηκε τον Ιανουάριο πως εκπρόσωποι ακροδεξιών μορφωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της AfD, συναντήθηκαν και συζήτησαν για ένα σχέδιο «επαναπατρισμών», με απώτερο στόχο την απέλαση εκατομμυρίων «μη ενσωματωμένων» ανθρώπων από τη Γερμανία. Εάν εν τέλει τεθεί σε εφαρμογή ένα τέτοιο σχέδιο, ακόμη και ο Μάσο θα μπορούσε να εξαναγκαστεί να εγκαταλείψει τη χώρα. Ο ίδιος όμως επιμένει πως δεν φοβάται.

«Ξέρω πως όσο μεγάλο και αν είναι ένα κόμμα ή όσες έδρες κι αν έχει, δεν μπορεί να αποφασίσει για τα πάντα μόνο του», λέει ο κολυμβητής. «Αυτό είναι το καλό με την Ευρώπη και τη Δημοκρατία στην Ευρώπη. Απλώς και μόνο επειδή είσαι το κυβερνών κόμμα, δεν σημαίνει αυτό πως μπορείς να κάνεις και ό,τι θέλεις».

Άλλα μεγάλα γερμανικά κόμματα έχουν ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να σχηματίσουν κυβέρνηση σε συνασπισμό με την AfD . Το ακροδεξιό κόμμα ωστόσο τοποθετείται δεύτερο δημοσκοπικά ενόψει των γερμανικών εκλογών του 2025.

Παρά την πολωμένη πολιτική ατμόσφαιρα ο Μάσο είναι αισιόδοξος όσον αφορά το δικό του μέλλον. Ο 24χρονος σκοπεύει να κάνει αίτηση για να λάβει τη γερμανική υπηκοότητα, ώστε «να ενσωματωθώ πλήρως στη γερμανική κοινωνία». Και τότε; Θα ήθελε και να αγωνιστεί εκπροσωπώντας τη Γερμανία;

«Θα ήμουν απολύτως ΟΚ με κάτι τέτοιο», λέει ο Μάσο.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς