Η άνοια είναι μια νόσος συνυφασμένη με την τρίτη ηλικία. Κυρίως αφορά ηλικιωμένους, λένε οι ειδικοί, ωστόσο άνοια ή Αλτσχάιμερ δεν αποκλείεται να εμφανιστούν και σε νεότερες ηλικίες.  «Υπολογίζουμε ότι υπάρχουν 25.000 άνθρωποι κάτω των 65 ετών που πάσχουν από άνοια»αναφέρει στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων η Σουζάνα Σαξλ-Ράιζεν από τη Γερμανική Εταιρεία Αλτσχάιμερ. «Το θέμα δεν είναι ευρέως γνωστό στη γερμανική κοινωνία» αναφέρει χαρακτηριστικά, ενώ όπως σημειώνει ελάχιστα είναι τα προγράμματα θεραπειών και υποστήριξης για νεότερες ηλικίες.

Στο StattHaus, ένα ειδικό κέντρο για άτομα που πάσχουν από άνοια στο Όφενμπαχ, ολοένα πιο συχνά καταγράφονται περιστατικά νεότερων ανθρώπων με άνοια. «Ακόμη εκλαμβάνονται ως μεμονωμένα περιστατικά» σημειώνει η Τάνια Ντούμπας, εργαζόμενη στο κέντρο. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, στην περίπτωση νεότερων ασθενών το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι η άνοια έρχεται στο μέσον μόλις της ζωής τους. Σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση βρίσκονται μάλιστα οι συγγενείς: ένας μισθός χάνεται, είναι απαραίτητο να έρχεται στο σπίτι νοσοκόμα, ενώ είναι πολύ πιθανό τα παιδιά να μην έχουν φύγει ακόμα από το πατρικό.

Το βαρύ φορτίο των συγγενών

Η διευθύντρια του κέντρου StattHaus Mάρεν Έβαλντ υπήρξε και η ίδια κόρη γονιού με άνοια. «Μπορώ να κατανοήσω τον θυμό των συγγενών» λέει χαρακτηριστικά. Μάλιστα, όπως προσθέτει, πρόσφατα η σύζυγος ασθενούς ήταν σε εξαιρετικά δυσχερή κατάσταση, μόλις είχε χάσει τη δουλειά της, το δάνειο έτρεχε κι έπρεπε παράλληλα να φροντίσει τον ασθενή σύζυγό της.

Ο πατέρας της Έβαλντ διαγνώσθηκε με άνοια στην ηλικία 57 ετών. Η ίδια συμβουλεύει πλέον τους συγγενείς των νέων ασθενών να μην περιμένουν πολύ μέχρι να πάρουν την απόφαση για τη νοσηλεία τους.  «Πολλές οικογένειες καταρρέουν εξαιτίας των υπερβολικών απαιτήσεων που προϋποθέτει μια τέτοια κατάσταση» παρατηρεί.

Πότε γίνεται λόγος για άνοια νεαρότερων ατόμων;

Σύμφωνα με ειδικούς η ιδιαίτερη αυτή μορφή άνοιας εμφανίζεται σε άτομα κάτω των 65 ετών. Ωστόσο έχουν καταγραφεί και περιπτώσεις ασθενών γύρω στα 40 ή και νωρίτερα. «Γνωρίζω περίπτωση γυναίκας, στην οποία η άνοια ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας των 20 κι έναν άνδρα που νόσησε στα μέσα της ίδιας δεκαετίας. Αλλά πρόκειται για εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις» σημειώνει η Σαξλ-Ράιζεν.

Στο εξειδικευμένο κέντρο του Όφενμπαχ προσφέρεται πάντως φροντίδα και σε τέτοιες περιπτώσεις. Κατά μέσο όρο για μια πλήρη διάγνωση χρειάζονται δυο με τρία χρόνια. Η Σαξλ-Ράιζεν σημειώνει ότι πολύ συχνά στις νεότερες ηλικίες οι γιατροί αρχικά κάνουν λάθος διάγνωση, ότι πρόκειται δηλαδή είτε για υπερκόπωση είτε για κατάθλιψη.  «Τα τρία πρώτα χρόνια είναι πολύ δύσκολα για τους ασθενείς γιατί καταλαβαίνουν ότι χάνουν τον εαυτό τους. Είναι σε απόγνωση». Καλύτερα αισθάνονται κατά το μεσαίο στάδιο της νόσου, κι έπειτα έρχεται το τελικό, όπου πλέον δεν θυμούνται».

Ο Όσκαρ Ζάιφερτ από το Αμβούργο ξέρει καλά πώς είναι να ζεις με έναν πατέρα που έχει άνοια. Ο πατέρας του διαγνώσθηκε με άνοια στα 54 χρόνια του, ενώ ο ίδιος ήταν μόλις 15 ετών. Μάλιστα έχει γράψει κι ένα βιβλίο με τίτλο «Το προνόμιο να έχεις άρρωστο πατέρα». Εκεί περιγράφει όλα τα στάδια της νόσου, τις δυσκολίες και απογοητεύσεις στην καθημερινότητα. Αλλά δίνει και μια αισιόδοξη πτυχή: πώς η νόσος άλλαξε τη σχέση του με τον άρρωστο πατέρα του αλλά και με τη μητέρα και τα αδέρφια του. «Μάθαμε τι σημαίνει η άνευ όρων οικογενειακή συνοχή, κάτι που προκάλεσε η ασθένεια του πατέρα μου». Όπως λέει χαρακτηριστικά, το μεγαλύτερο στοίχημα είναι να μείνει κάτω από αυτές τις συνθήκες μια οικογένεια ενωμένη. Διαφορετικά κερδίζει η αρρώστια.

Τζένη Τόμπιν, dpa

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη