Στην πραγματικότητα ο Πουτζντεμόν δεν θέλει να διαφύγει από τη δικαιοσύνη. Ο δικηγόρος του εξηγούσε πριν φτάσει το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης από τη Μαδρίτη στις Βρυξέλλες, ότι θα παρουσιαστεί στις αρμόδιες αρχές ή ότι «θα έρθει η αστυνομία να τον συλλάβει». Αυτό βέβαια, δεν σημαίνει ότι θα πάει και αμέσως στη φυλακή. Μπορεί η δικαιοσύνη να τον θέσει σε κατ΄οίκον περιορισμό ή να τον αφήσει ελεύθερο μετά από καταβολή χρηματικής εγγύησης. Σε κάθε περίπτωση η προθεσμία για να επιτύχει στη βελγική επικράτεια τη μη έκδοσή του στην Ισπανία, θα μπορούσε να διαρκέσει μέχρι τον ερχόμενο Φεβρουάριο.

Τεχνική διαδικασία μετ΄εμποδίων

Ένα ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης αποτελεί μια τεχνική διαδικασία, ανεξάρτητα από πολιτικές συγκυρίες και σχέσεις μεταξύ των κρατών-μελών. Γι αυτό η διαδικασία γίνεται ανάμεσα στις δικαστικές αρχές, χωρίς παρεμβάσεις διπλωματών ή κυβερνήσεων. Στην περίπτωση Πουτζντεμόν η βελγική δικαιοσύνη, εν προκειμένω βέλγος δικαστής, θα πρέπει να εξετάσει την εγκυρότητα του εντάλματος βάσει σειράς τυπικών κριτηρίων, όπως πχ. εάν έχει νομική βάση, Συνήθως πρόκειται για μια τυπική διαδικασία. Ο Πουτζντεμόν αντιμετωπίζει την κατηγορία των αδικημάτων της εξέγερσης, της απόσχισης και της διασπάθισης δημόσιου χρήματος. Και επειδή τα αδικήματα εναντίον της δημόσιας τάξης καταδικάζονται και στο βελγικό δίκαιο, η παράδοση του Καταλανού στην Ισπανία μπορεί να γίνει σχετικά γρήγορα. Θεωρητικά ο καθαιρεθείς πολιτικός μπορεί να προσφύγει κατά βελγικού δικαστήριο πρώτου βαθμού σε περίπτωση που διατάξει την παράδοσή του στην ισπανική δικαιοσύνη. Θα πρέπει όμως να προβάλει ισχυρούς λόγους και εδώ ξεκινά η επόμενη φάση της διαδικασίας με δυσκολίες νομικής και πολιτικής φύσης.

Η υπερασπιστική γραμμή του Πουτζντεμόν φαίνεται καθαρή. Ο συνήγορός του ισχυρίζεται ότι ο πελάτης του δεν θα τύχει δίκαιης δίκης στην Ισπανία. Επί πλέον προβάλλει το επιχείρημα ότι η διαδικασία είναι πολιτικά υποκινούμενη και παραβιάζει θεμελιώδη δικαιώματα. Κάτι που δύσκολα μπορεί να το υποστηρίξει, υποστηρίζει η ΄Αννε Βαϊεμπεργκ από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών.

«Βόμβα» για τη βελγική κυβέρνηση

«Η ιδέα πίσω από την παράδοση στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης βασίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη στο σύστημα δικαίου, επειδή όλοι υπαγόμαστε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και εκκινούμε από τη βασική υπόθεση ότι τα θεμελιώδη δικαιώματα δεν παραβιάζονται. Άρα η έκδοση μπορεί να απορριφθεί, μόνο όταν υφίσταται συγκεκριμένος κίνδυνος. Και αυτή η απόδειξη βαραίνει την πλευρά του υπό έκδοση» τονίζει η βελγίδα καθηγήτρια.
Ο πρωθυπουργός του Βελγίου Σαρλ Μισέλ, οσφραινόμενος από νωρίς τις εξελίξεις, κάλεσε σε αποφυγή χρήσης βίας μετά το παράνομο δημοψήφισμα. Τώρα καλεί και πάλι τις δύο πλευρές σε διάλογο. Κατά τα άλλα προσπαθεί να τραβηχτεί μακριά, επειδή φοβάται ότι οι Φλαμανδοί εθνικιστές στην κυβέρνησή του, που μέχρι πρότινος διακατέχονταν από σαφείς αποσχιστικές τάσεις, πάρουν θάρρος.

Και οι Βρυξέλλες; Εδώ και καιρό οι δημοσιογράφοι αναρωτιούνται γιατί δεν μεσολαβεί η Κομισιόν σε αυτήν την περίπτωση. Η εκπρόσωπός της υποστήριξε σαφώς ότι «πρόκειται για υπόθεση που αφορά τα δικαστήρια, την ανεξαρτησία των οποίων σεβόμαστε». Κανένα άλλο σχόλιο. Προφανώς φοβάται κίνδυνο «μετάδοσης» του καταλονικού παραδείγματος. «Δεν επιθυμούμε μιαν ΕΕ από 95 κράτη», είπε τις προάλλες ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, πριν αρχίσει η κλιμάκωση της διένεξης. Ορισμένοι ευρωβουλευτές, όπως των Πρασίνων, βλέπουν επικριτικά την στάση της μη ανάμειξης από την Κομισιόν. «Είναι ορθή η επίκληση της ανεξάρτητης δικαιοσύνη, αλλά θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του παράλληλα την οικοδόμηση γεφυρών και τις βασικές αρχές δικαιοσύνης».

Μπάρμπαρα Βέζελ/Ειρήνη Αναστασοπούλου