Μια πάθηση που κάθε άλλο παρά καινούργια είναι. Για δεκαετίες μελέτες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να πεθάνουν από καρδιακή προσβολή από ότι οι άνδρες. Αυτό οφείλεται στο ότι οι γυναίκες αναζητούν συχνά βοήθεια όταν είναι πολύ αργά ενώ στην συνέχεια γίνονται ιατρικά λάθη. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Η καθηγήτρια καρδιολογίας Κριστιάνε Τιφενμπάχερ στη κλινική Μάριεν στο Βέζελ και μέλος της γερμανικής εταιρείας καρδιολογίας, το βλέπει να συμβαίνει κάθε τόσο. Μια 52χρονη κατέρρευσε στην πύλη και χρειάστηκε να την επαναφέρουν. Είχε πάει στον ορθοπεδικό με πόνους στο χέρι και το στήθος και ο γιατρός την έστειλε σπίτι αντί για το νοσοκομείο. Η γυναίκα είχε υποστεί ξανά καρδιακή προσβολή και δεν μπορούσε να ερμηνεύσει σωστά τα συμπτώματά της όπως και ο γιατρός της.

Οι γυναίκες έχουν περισσότερες από διπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν μετά από καρδιακή προσβολή από ότι οι άνδρες, σύμφωνα με μια μελέτη που παρουσιάστηκε στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας (ESC) στην Πράγα. Στην συγκεκριμένη μελέτη συμμετείχαν 884 ασθενείς, το ένα τέταρτο των οποίων ήταν γυναίκες. Για τις γυναίκες χρειάστηκαν κατά μέσο όρο 15 λεπτά περισσότερα από ό,τι στους άντρες ίδιας ηλικίας μέχρι οι γιατροί να παρέμβουν για την απόφραξη των στεφανιαίων αρτηριών. Μέσα σε 30 ημέρες, σχεδόν το 12% των γυναικών είχαν πεθάνει σε σχέση με το 5% των ανδρών.

Ωστόσο σε αυτή τη μελέτη πολλές γυναίκες είχαν συχνά άλλες προϋπάρχουσες παθήσεις από τους άνδρες. Γι' αυτό οι ερευνητές διεξήγαγαν άλλη μια ανάλυση, όπου χώρισαν τους άνδρες και τις γυναίκες με βάση τους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης, η χοληστερόλη και το κάπνισμα. Παρόλα αυτά υπήρχαν και πάλι σημαντικές διαφορές. Πάνω από το ένα τρίτο των γυναικών είχαν υποστεί καρδιακή προσβολή και το 11% πέθανε μέσα σε 30 μέρες σε σύγκριση με το 3% των ανδρών.

Διαφορετικά συμπτώματα σε άνδρες και γυναίκες

Ένας λόγος που αυτό συμβαίνει είναι γιατί τα συμπτώματα διαφέρουν σε άνδρες και γυναίκες. Η  καθηγήτρια Τιφενμπάχερ αναφέρει πως οι γυναίκες εμφανίζουν συνήθως λιγότερο ξεκάθαρα συμπτώματα όπως δύσπνοια, τράβηγμα στα χέρια, ανεξήγητη κόπωση, άγχος, εφίδρωση, ναυτία, ή εμετός και πόνος στο πάνω μέρος της κοιλιάς ή την πλάτη. Για τις γυναίκες δεν δίνεται η ίδια προσοχή στα συμπτώματα όσο για τους άνδρες που το σύνηθες σύμπτωμα είναι ο πόνος στο στήθος.

Τη δεκαετία του 1990 ένας Αμερικανός καρδιολόγος το περιέγραψε ως σύνδρομο «Yentl». Το όνομα αναφέρεται σε ένα διήγημα του Ισαάκ Σίνγκερ, το οποίο έγινε ταινία. Στην ταινία ένα κορίτσι ντύνεται άντρας προκειμένου να την πάρουν στα σοβαρά. Ο καρδιολόγος ανακάλυψε πως οι γυναίκες που εμφανίζουν καρδιακή προσβολή έλαβαν πιο γρήγορα βοήθεια όταν περιέγραφαν τα τυπικά ανδρικά συμπτώματα. Στο μεταξύ, οι διαφορές που σχετίζονται με το φύλο διδάσκονται όλο και περισσότερο στην ιατρική όπως και στην μετέπειτα εκπαίδευση, αναφέρει η καθηγήτρια Τιφενμπάχερ η οποία είναι αισιόδοξη για το μέλλον. Ωστόσο αυτό μάλλον δεν είναι αρκετό, καθώς μελέτες από τις ΗΠΑ και την Πολωνία έχουν δείξει ότι τα συμπτώματα γυναικών με καρδιακή προσβολή αναγνωρίζονται περισσότερο από μια γυναίκα ιατρό από έναν άνδρα.  

Η άλλη πλευρά του προβλήματος έγκειται στις ίδιες τις γυναίκες. Ιδιαίτερα οι μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες διστάζουν πολύ περισσότερο από τους άνδρες προτού λάβουν βοήθεια, όπως πιστοποιούν επίσης μελέτες. Ως αποτέλεσμα χάνεται πολύτιμος χρόνος ώστε να δοθεί η απαραίτητη βοήθεια, επισημαίνει το Γερμανικό Κέντρο Καρδιαγγειακής Έρευνας (DZKH), ενώ τονίζει πως τα καρδιαγγειακά νοσήματα εξακολουθούν να υποτιμώνται στις γυναίκες.

Βασική αιτία θανάτου των Γερμανίδων

Η καρδιακή προσβολή είναι η βασική αιτία θανάτου των γυναικών στη Γερμανία. Το 2021 συγκεκριμένα 18.000 γυναίκες πέθαναν από καρδιακή προσβολή. Μεταξύ άλλων και η ανατομία των γυναικών συμβάλλει σε αυτό. Η καθηγήτρια Τιφενμπάχερ εξηγεί πως οι καρδιές των γυναικών είναι κατασκευασμένες λίγο διαφορετικά. Έχουν λιγότερη ελαστικότητα και είναι πιο μικρές. Καθώς οι γυναίκες γερνούν, το μέγεθος της καρδιάς μειώνεται και χάνει την ελαστικότητα της.

Τα συνήθη συμπτώματα της καρδιακής ανεπάρκειας όπως η εξάντληση και η δύσπνοια θεωρούνται σημάδια γήρατος, γι' αυτό και παραμένουν απαρατήρητα για μεγάλο χρονικό διάστημα. «Στόχος πρέπει να είναι οι γυναίκες και οι άνδρες με καρδιοπάθεια να αντιμετωπίζονται εξίσου καλά», δηλώνει η Τιφενμπάχερ. Η ιατρική κοινότητα προσπαθεί να δώσει βαρύτητα στη σημασία της διαφορετικότητας των γυναικών έναντι των αντρών στις καρδιοπάθειες. Ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Γερμανικής Εταιρείας Καρδιολογίας ξεκίνησε μια πρωτοβουλία με τίτλο: «Γυναίκες, δώστε περισσότερη προσοχή στις καρδιές σας!». Η Τιφενμπάχερ από την άλλη πλευρά επιθυμεί να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στις διαφορές του φύλου στην ιατρική.

Επιμέλεια: Ιωσηφίνα Τσαγκαλίδου