Στη Ρωσία η πρώτη επέτειος της «προσχώρησης των νέων περιοχών», όπως αποκαλεί η προπαγάνδα του Κρεμλίνου την παράνομη προσάρτηση των ουκρανικών περιοχών Ντόνετσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα, γιορτάζεται σήμερα με συναυλίες και επετειακά χαρτονομίσματα. Υπολογίζεται ότι τον τελευταίο χρόνο περίπου 1-2 εκατομμύρια άνθρωποι εγκατέλειψαν τις κατεχόμενες περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας για να ξεφύγουν από τον πόλεμο, την καταπίεση και τη φτώχεια.

Η DW μίλησε με κατοίκους των τεσσάρων περιοχών για τη ζωή τους σήμερα. Λόγω του φόβου των διώξεων, τόσο από την κατοχική δύναμη, όσο και από τις ουκρανικές αρχές, αρκετοί συνομιλητές ζήτησαν να μην δημοσιευθούν τα ονόματά τους. Κάποιοι δεν θέλησαν να δουν δημοσιευμένες ούτε καν τις προσωπικές τους ιστορίες.

Οι κάτοικοι των λεγόμενων «λαϊκών δημοκρατιών» του Ντονμπάς και των εδαφών που κατελήφθησαν από τις ρωσικές δυνάμεις καταθέτουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με την «προσχώρηση» των περιοχών τους στη Ρωσική Ομοσπονδία. Πολλοί στις «Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ», ιδίως στις πόλεις που δεν καταστράφηκαν, θεωρούν ότι η προσάρτηση σηματοδοτεί το τέλος της οικονομικής απομόνωσης και της γενικότερης αβεβαιότητας που επικρατούσε εκεί τα τελευταία οκτώ χρόνια.

Δυσκολεύει η εκτόξευση του πληθωρισμού

«Η υδροδότηση λειτουργεί ξανά όλο το εικοσιτετράωρο μετά από εννέα χρόνια», υπερηφανεύεται η Κατερίνα Λ., νοσηλεύτρια από το Λουχάνσκ. Και η άνεργη σήμερα συμπατριώτισσά της Μαρίνα Κ. συμπληρώνει ότι το ουκρανικό νόμισμα, η γρίβνα, έχει αντικατασταθεί πλήρως από το ρωσικό ρούβλι στις περιφέρειες Λουχάνσκ και Ντονέτσκ. Δηλώνει όμως ανήσυχη για την υποτίμηση του ρουβλίου έναντι του δολαρίου και την συνεπαγόμενη εκτόξευση του πληθωρισμού: «Η βενζίνη ακρίβυνε 70%, τα αυθεντικά ανταλλακτικά για αυτοκίνητα από το εξωτερικό δεν είναι πλέον διαθέσιμα».

Οι κάτοικοι του Λουχάνσκ και του Ντονέτσκ αναφέρουν ότι στις πόλεις τους οι ρωσικές αρχές ξεκίνησαν μετά την προσάρτηση έργα εξωραϊσμού. Το κύριο βάρος πέφτει στη Μαριούπολη, η οποία καταστράφηκε από τον ρωσικό στρατό την άνοιξη του 2022. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΗΕ, το 90% των πολυκατοικιών και το 60% των μονοκατοικιών υπέστησαν ζημιές.

Οι άνθρωποι εδώ λένε ότι παρά την ρωσική προπαγάνδα δεν είναι καθόλου εύκολο να αποκτήσεις δικό σου σπίτι στις προσαρτημένες περιοχές. Θα πρέπει να αποδείξεις ότι το παλιό σου οίκημα έχει καταστραφεί ολοσχερώς και ότι δεν έχεις στην ιδιοκτησία σου κανένα ακίνητο σε Ρωσία ή Ουκρανία. Επιπλέον, προσθέτουν, οφείλεις να καταθέσεις ένα σωρό έγγραφα και πιστοποιητικά.

Απαραίτητα τα ρωσικά ταξιδιωτικά έγγραφα

Η πρώην δασκάλα Ζβιτλάνα Τ. αποφάσισε να μετακομίσει μακριά από τις όχθες του Δνείπερου μετά τις πλημμύρες από την ανατίναξη του φράγματος Καχόφκα. Επέστρεψε στους γονείς της σε ένα μικρό χωριό στα νότια της Χερσώνας. Σε ολόκληρη την περιοχή, σύμφωνα με τις κατοχικές αρχές, μόνο έξι σχολεία άνοιξαν αυτό το φθινόπωρο, σε σύγκριση με 30 πριν από τον πόλεμο. «Στο χωριό μας δεν υπάρχουν πλέον ούτε δάσκαλοι ούτε μαθητές. Έχουν απομείνει μόνο δύο οικογένειες με μαθητές», λέει ο Ουκρανή.

Σύμφωνα με τους Ουκρανούς, που μίλησαν στην DW, ένα χρόνο μετά την προσάρτηση είναι εξαιρετικά δύσκολο να ζήσει κανείς στις τέσσερις περιοχές χωρίς ρωσικά χαρτιά. Με ουκρανικό διαβατήριο δεν μπορείς να βρεις δουλειά ή να πάρεις την σύνταξή σου. Είναι αδύνατο να δηλώσεις την ιδιοκτησία αυτοκινήτου ή ακινήτου, δεν μπορείς να πάρεις κάρτα SIM για το κινητό και ουδείς σε εξυπηρετεί στις τράπεζες. Με ουκρανικά ταξιδιωτικά έγγραφα είναι ακόμα εφικτή η αναχώρηση από τα κατεχόμενα εδάφη. Υπάρχουν όμως πολλές δυσκολίες, επειδή οι Ρώσοι κάνουν αυστηρότατους ελέγχους σε άτομα με ουκρανικά διαβατήρια, εξηγεί ο Σέρχιγ Ο. ιδιοκτήτης μικρής εταιρείας λεωφορείων που συνδέει την Μελιτούπολη με τις ελεγχόμενες από το Κίεβο περιοχές της Ουκρανίας: «Όλοι ελέγχονται εξονυχιστικά, οι άνδρες ανακρίνονται και τους γίνεται σωματική έρευνα», δηλώνει.

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος