Ένας χρόνος συμπληρώθηκε χθες από τη διεύρυνση της ΕΕ με δέκα νέα μέλη και 75 εκατομμύρια περισσότερους κατοίκους. Τι έγινε μέσα σε αυτό το χρόνο; Τι σημαίνει στην πράξη η διεύρυνση για τους πολίτες; Είναι ευχαριστημένοι ή ανησυχούν; Οι απόψεις διίστανται. Η πλειονότητα των νέων κρατών-μελών δηλώνει ευχαριστημένη. Οι κοινοτικοί πόροι ρέουν, το δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης των πολιτών έχει ανοίξει νέους ορίζοντες στην οικονομία και στην παιδεία. Οι πολίτες των παλαιότερων κρατών-μελών από την άλλη πλευρά φαίνονται πιο επιφυλακτικοί. Πολλοί φοβούνται ότι θα χαθούν θέσεις εργασίας. Τα νέα κράτη-μέλη συχνά δεν έχουν και μεγάλες αξιώσεις και οι άνθρωποι εκεί συνεχίζουν να εργάζονται με πολύ χαμηλά ημερομίσθια, γεγονός από το οποίο κάποιοι επωφελούνται. Όπως για παράδειγμα η Volvo στη Σουηδία. Ο Σουηδός υπουργός Οικονομικών Τόμας Οστρος είναι αντίθετος στη νέα οδηγία της ΕΕ, η οποία επιβάλει από πλευράς των επιχειρήσεων την καταβολή τουλάχιστον των κατώτατων μισθών που ισχύουν στη χώρα προέλευσης της επιχείρησης

«Η στρατηγική μας είναι να συζητήσουμε την κοινοτική οδηγία για να προστατευθούν οι εργαζόμενοι από τις τιμές ντάμπινγκ αλλά από την άλλη πλευρά να επωφεληθεί και το ελεύθερο εμπόριο. Εάν δεν το πετύχουμε, ίσως εισαγάγουμε κάποιες εξαιρέσεις, όπως άλλωστε και η Γερμανία.»

Μέχρι όμως να υπάρξει εξίσωση των μισθών σε όλα τα κράτη – μέλη της ΕΕ πολλοί αγρότες, χειροτέχνες, οικοδόμοι αισθάνονται να απειλούνται από τον ανταγωνισμό των ανατολικών κρατών, όπως αυτός ο νεαρός Γάλλος αγρότης:

«Σαν νέος αγρότης μπορώ να πω μόνο πως η Ευρώπη μας επιφυλάσσει μεγάλους πονοκεφάλους. Εξαρτόμαστε πάρα πολύ από την κοινή αγροτική πολιτική»

Στη Βρετανία βλέπουν τα πράγματα πιο χαλαρά. Οι εισερχόμενοι από τα νέα κράτη μέλη απλά θα πρέπει να δηλώνονται στις αρχές, οι οποίες στη συνέχεια μπορούν να ελέγχουν εάν τηρούνται οι κατώτατοι μισθοί και εάν πληρώνονται φόροι. Ο Γιαν Μοκζίντζι, ο πρόεδρος της πολωνικής κοινότητας στο Λονδίνο λέει σχετικά με το ποιοι Πολωνοί πηγαίνουν στη Βρετανία:

«Καταρχήν ειδικευμένοι τραπεζικοί, γιατροί, επιστήμονες πληροφορικής. Συχνά τους καλούν από την Πολωνία και τους προσφέρουν συμβόλαια ορισμένου χρόνου που συνοδεύονται και από παροχή κατοικίας. Η δεύτερη κατηγορία είναι εργάτες διαφόρων επαγγελμάτων που μιλάνε αγγλικά. Η τρίτη κατηγορία είναι ανειδίκευτοι εργάτες, που δεν γνωρίζουν λέξη αγγλικά, δεν έχουν καθόλου χρήματα και νομίζουν πως το Λονδίνο είναι η γη της επαγγελίας και τα λεφτά φυτρώνουν στους δρόμους»

Οι τελευταίοι είναι βέβαια αυτοί που ζουν και τις μεγαλύτερες απογοητεύσεις. Στην Ουγγαρία είναι αλλιώς τα πράγματα. Οι Ούγγροι προτιμούν να μη μεταναστεύουν ή το πολύ-πολύ μέχρι τη γειτονική Αυστρία. Στην Τσεχία και στην Σλοβακία παραπονιούνται πολύ για την ξαφνική άνοδο των τιμών. Οι τρεις βαλτικές χώρες από την πλευρά τους φαίνεται να απολαμβάνουν την ανάπτυξη της οικονομίας τους ενώ τέλος και η Κύπρος φαίνεται να τα πηγαίνει μια χαρά. Η ανεργία της είναι κάτω από το 2,5% ενώ πιστεύεται ότι μια λύση του Κυπριακού δεν είναι πια μακριά.