«Ουκρανία. Η κατάσταση έχει διαμορφωθεί έτσι, ώστε θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για το τέλος του κράτους». Τα λόγια αυτά ανήκουν στον παρουσιαστή Ντμίτρι Κισέλιοφ και με τον τρόπο αυτό ξεκίνησε την εκπομπή του στις 23 Φεβρουαρίου του 2014 στο ρωσικό τηλεοπτικό δίκτυο Rossija-1.

«H Ουκρανία ξεπέρασε τα όρια ενός εμφυλίου πολέμου και θα τρέξει πολύ αίμα» προέβλεπε ο φημισμένος Ρώσος δημοσιογράφος. Ο πόλεμος ανάμεσα σε φιλορώσους αυτονομιστές και τις δυνάμεις ασφαλείας στην Ουκρανία έχει κοστίσει τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους. Ο πόλεμος αυτός όμως δεν ξεκίνησε αρχικά στην ουκρανική στέπα, αλλά στα μυαλά κάποιων ανθρώπων.

Το φιλοδυτικό κίνημα της πλατείας Μαϊντάν κατάφερε να νικήσει τον φιλορώσσο Πρόεδρο Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Μετά από διαμαρτυρίες πολλών μηνών στις 18 Φεβρουαρίου κλιμακώθηκε η βία στο Κίεβο. Στις 21 Φεβρουαρίου κατάφεραν οι υπουργοί Εξωτερικών τριών ευρωπαϊκών χωρών να συμφωνήσουν σε ένα σχέδιο για τον τερματισμό των ταραχών, ωστόσο το ίδιο βράδυ ο Γιανουκόβιτς διέφυγε αιφνιδιαστικά από τη χώρα.

15 ρωσικά κανάλια στην Ουκρανία απαγορεύθηκαν

Μπορούσε κανείς να δει ρωσική τηλεόραση σε ολόκληρη την Ουκρανία. Για τους ανθρώπους εκεί ήταν η σημαντικότερη πηγή πληροφόρησης, όπως οι ίδιοι δήλωναν. Και τα ρωσικά ΜΜΕ έκαναν λόγο για διάσπαση της Ουκρανίας, λέει στην Deutsche Welle η Ντιάνα Ντούτσικ, από την μη κυβερνητική οργάνωση «Κριτική απέναντι στην τηλεόραση». Η Ουκρανία όμως για πολύ καιρό αγνόησε αυτή την κατάσταση. Σύμφωνα με την ουκρανή δημοσιογράφο, η πτώση του Γιανουκόβιτς είχε σχεδιαστεί από τη Δύση και είχε υλοποιηθεί από Ουκρανούς υπερεθνικιστές. Η ρητορική που ξεπεράσε τα όρια αποτέλεσε τη βάση για την αυτονομία της Κριμαίας σύμφωνα με τον Βλαντιμίρ Κίπεν, αναλυτή του Ινστιτούτου για την Ευρωατλαντική Συμμαχία στο Κίεβο.

Η δυσπιστία που επικρατούσε στην ανατολική Ουκρανία βρήκε πρόσφορο έδαφος. Σχεδόν τα τρία τέταρτα του πληθυσμού στο Ντονέσκ τον Φεβρουάριο του 2014 θεωρούσε πως η αλλαγή εξουσίας στο Κίεβο ήταν υπαγορευμένη από τη Δύση. Η νέα ουκρανική κυβέρνηση θεώρησε πως η ρωσική τηλεόραση αποτελεί κίνδυνο. Δικαστήριο του Κιέβου απαγόρευσε την μετάδοση του καναλιού Rossija-1. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2014 απαγορεύθηκαν 15 ρωσικά κανάλια. Πολύ γρήγορα όμως φιλορώσοι αυτονομιστές άνοιξαν δικά τους κανάλια κι έτσι συνεχίστηκε η γραμμή πληροφόρησης που ήθελαν.

Ούτως ή άλλως όπως συνηθίζεται να λέγεται, σε έναν πόλεμο το πρώτο θύμα είναι η αλήθεια.

Roman Goncharenko / Μαρία Ρηγούτσου