Η διαμάχη μεταξύ της Σλοβενίας και της Κροατίας για τον Κόλπο Πιράν στη βόρεια Αδριατική που κρατά εδώ και 25 χρόνια αναμένεται να οξυνθεί ακόμη περισσότερο. Από τις 29 Δεκεμβρίου η Σλοβενία πρόκειται να υλοποιήσει την απόφαση του Διαρκούς Διαιτητικού Δικαστηρίου της Χάγης (Permanent Court of Arbitration) σύμφωνα με την οποία παραχωρούνται στη Σλοβενία τα δύο τρίτα του κόλπου. Ο σλοβένος πρωθυπουργός Μίρο Τσέραρ ανακοίνωσε ότι από εδώ και πέρα η αστυνομία θα αναλάβει τον έλεγχο «της θάλασσάς μας». Την ίδια ώρα η Κροατία μπορεί να αμυνθεί αφού δεν έχει αναγνωρίσει την απόφαση του δικαστηρίου.

Η ΕΕ έχει καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για να βρεθεί λύση για τις γειτονικές χώρες, οι οποίες είναι και οι δύο μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Πριν από οκτώ χρόνια τις οδήγησε σε διαιτητική διαδικασία. Τελικά το προηγούμενο καλοκαίρι η απόφαση σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων ελήφθη υπέρ της Σλοβενίας και έτσι η χώρα απέκτησε έξοδο στα διεθνή ύδατα της Αδριατικής. Όσον αφορά τα χερσαία σύνορα επωφελήθηκε περισσότερο η Κροατία.

Πρότυπο το παράδειγμα Ολλανδίας-Γερμανίας;

Ωστόσο οι δύο χώρες συνεχίζουν την αντιπαράθεση: η Σλοβενία ανακοίνωσε ότι θα θέσει βέτο στην προσχώρηση της Κροατίας στη ζώνη του Σένγκεν, στην Ευρωζώνη αλλά και στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (OOΣΑ). Τις ημέρες των Χριστουγέννων πολλοί τουρίστες αναγκάστηκαν να περιμένουν ώρες στα σύνορα μεταξύ Σλοβενίας και Κροατίας, γεγονός που χαρακτηρίστηκε από την Κροατία ως «καψώνια» της γειτονικής χώρας προκειμένου να βλάψει τον τουρισμό.

Την ίδια ώρα συζητείται έντονα να βρεθεί μια λύση σύμφωνα με το παράδειγμα της Ολλανδίας και της Γερμανίας. Σε αυτή τη περίπτωση οι δυο πλευρές αποφάσισαν να μην οριοθετήσουν το ακριβές σύνορο στο κόλπο Ντόλαρτ αλλά ταυτόχρονα να συμφωνήσουν σε όλα τα ανοιχτά ζητήματα που αφορούν την κίνηση στον κόλπο. Πολλοί θεωρούν αυτή τη λύση ιδανική και την περίπτωση Σλοβενίας-Κροατίας.

Μια διαφωνία με βαθιές ρίζες

Ωστόσο η Σλοβενία επιμένει στο «ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο» και κατά συνέπεια στην υλοποίηση της απόφασης. Το επόμενο διάστημα θέλει να παρεμποδίσει μερικές δεκάδες κροάτες ψαράδες να διασχίζουν «σλοβενικά χωρικά ύδατα» χωρίς άδεια.

Γιατί όμως η Κροατία είναι τόσο άκαμπτη στο ζήτημα των συνόρων, τη στιγμή που η ίδια διαθέτει 1.800 χιλιόμετρα ακτής ενώ η Σλοβενία μόλις 47 χλμ; Ειδικοί εκτιμούν ότι αυτό σχετίζεται με ένα βαθύτερο εθνικό τραύμα που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια του εμφυλίου (1991-1995). Τότε η σερβική μειονότητα που αποτελούσε περίπου το 12% του πληθυσμού απέκτησε περισσότερο από το ένα τρίτο της χώρας. Έκτοτε ισχύει: «ούτε εκατοστό κροατικής γης πρέπει να παραδοθεί».

dpa / Αλεξάνδρα Κοσμά