«Δεν μπορώ να γυρίσω πίσω στο Αφγανιστάν. Εάν με στείλουν πίσω δεν ξέρω τι θα κάνω» λέει απελπισμένος ο Νεσάρ και από τα μάτια του τρέχουν δάκρυα. Η ιστορία του Νεσάρ που δεν θέλει από φόβο να γυρίσει πίσω στην πατρίδα του είναι μια από τις χιλιάδες ιστορίες προσφύγων που καταφθάνουν στην Ελλάδα.

Τα ρεπορτάζ για τις άσχημες συνθήκες διαβίωσης στους καταυλισμούς και οι επικρίσεις από διάφορες ανθρωπιστικές οργανώσεις είναι γνωστές. Σήμερα όμως ένα χρόνο από τη συμπλήρωση της υπογραφής της συμφωνίας για τους πρόσφυγες μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ ο εκπρόσωπος της Υπάτης Αρμοστείας για τους Πρόσφυγες των ΗΕ Ρόλαντ Σενμπάουερ έχει να πει καλά λόγια για την Ελλάδα. «Οι μηχανισμοί προστασίας στην ελληνική διαδικασία είναι αυτή τη στιγμή πολύ καλοί» δήλωσε μιλώντας στο Πρακτορείο Ειδήσεων της Ευαγγελικής Εκκλησίας. Οι αιτήσεις ασύλου κατά την άποψή του ελέγχονται προσεκτικά και οι αρμόδιοι φροντίζουν ώστε για παράδειγμα Κούρδοι που κινδυνεύουν να μην στέλνονται πίσω στην Τουρκία. Ο εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες στην Ελλάδα δηλώνει πως υπάρχουν ένδικα μέσα τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει ο αιτών άσυλο ώστε να μην απελαθεί.

Παρόλα αυτά επισημαίνει πως οι διαδικασίες απονομής ασύλου θα έπρεπε να γίνουν πιο γρήγορες διότι μόνο τότε οι αιτούντες άσυλο μπορούν να μεταφερθούν από τα ελληνικά νησιά στην ηπειρωτική Ελλάδα. Η κριτική πάντως για τις συνθήκες διαβίωσης στους καταυλισμούς δεν έλλειψε ούτε από τον Ρόλαντ Σενμπάουερ, ο οποίος δήλωσε ότι υπάρχουν άνθρωποι που ζουν σε μη θερμαινόμενες σκηνές, σε χαμηλές θερμοκρασίες.

Θα πρέπει να τηρηθούν οι δεσμεύσεις προς την Ελλάδα

Η ΕΕ και η Τουρκία υπέγραψαν στις 18 Μαρτίου του 2016 στις Βρυξέλλες ένα σύμφωνο που στόχο είχε να ανακόψει το μεγάλο κύμα των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών. Η Άγκυρα συμφώνησε ότι θα δέχεται πάλι πίσω όλους όσoυς δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στην ΕΕ. Σε αντάλλαγμα η ΕΕ υποσχέθηκε πως θα καταβάλει τρία δισεκατομμύρια ευρώ για την περίθαλψη των προσφύγων και μεταναστών στην Τουρκία.

Η Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες φροντίζει για την κατάσταση των προσφύγων σε ολόκληρο τον κόσμο και ζητά ανάμεσα σε άλλα από την ΕΕ την εφαρμογή της Συνθήκης της Γενεύης για τους Πρόσφυγες. Στη συνέντευξή του ο Αυστριακός ειδικός ζητά τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ να δεχθούν περισσότερους πρόσφυγες στο έδαφός τους και επισημαίνει πως εάν πραγματοποιούνταν όσα έχουν πραγματικά υποσχεθεί θα έπρεπε «κάθε μήνα να παίρνουν 3.000 ανθρώπους από την Ελλάδα. Προς το παρόν είναι μόνο 1.000».

Τέλος, ο Ρόλαντ Σενμπάουερ επισημαίνει πως υπάρχει ικανοποιητική προστασία για τις οικογένειες των Σύρων, που μπορεί να επιστραφούν στην Τουρκία μετά την εξέταση των αιτήσεων ασύλου ενώ αντίθετα η κατάσταση δεν είναι τόσο καλή για πρόσφυγες άλλων εθνικοτήτων. Δεν μπορεί ωστόσο να δηλώσει με ακρίβεια όντας στην Ελλάδα εάν και κατά πόσο έχει αλλάξει η κατάσταση στην Τουρκία σχετικά με τους πρόσφυγες από τότε που επιχειρήθηκε να γίνει πραξικόπημα το περασμένο καλοκαίρι. Όπως επίσης δεν διαθέτει πληροφορίες, όπως είπε, για την επαναπροώθηση των προσφύγων από την Ελλάδα στην Τουρκία. «Δεν είμαστε μαζί τους στα αεροπλάνα και τα πλοία» δήλωσε.

Φίλιπ Ζάουερ / Μαρία Ρηγούτσου