Διαχείριση του προσφυγικού και ειδικότερα των μεταναστευτικών ροών μέσω της Βαλκανικής Οδού, αντιμετώπιση της διαφθοράς, του οργανωμένου εγκλήματος, αντιμετώπιση της τρομοκρατίας αλλά και ανάγκη συντονισμού και αλληλεγγύης. Aυτά ήταν τα θέματα που βρέθηκαν στο επίκεντρο τηςΔιάσκεψης για τα Δυτική Βαλκάνια, γνωστής και ως Διαδικασίας του Βερολίνου, που λαμβάνει χώρα από το 2014 -τότε με πρωτοβουλία της καγκελαρίου Μέρκελ.

Έκτοτε έχουν αλλάξει πολλά στο γεωπολιτικό στερέωμα, όπως και στο «καυτό» πεδίο του μεταναστευτικού/ προσφυγικού. Και μπορεί η κατάσταση να μην θυμίζει την Ιδωμένη του 2015 ή την Mόρια, ωστόσο οι μεταναστευτικές ροές συνεχίζονται. Προτεραιότητα της Γερμανίας και της Ευρώπης είναι το ανθρωπιστικό καθήκον, ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου η Γερμανίδα υπ. Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ, τονίζοντας όμως ότι πρέπει να γίνουν άμεσα βήματα και «κατά της παράτυπης μετανάστευσης».

Έντονη ανησυχία για τη Βαλκανική Οδό

Στην ανάγκη μάλιστα «περιορισμού της παράτυπης μετανάστευσης προκειμένου να βοηθηθούν εκείνοι που έχουν πραγματική ανάγκη» είχε αναφερθεί και σε σχετική, σημερινή συνέντευξή της η Νάνσι Φέζερ στο Γερμανικό Δίκτυο Συντακτών RND. Aξίζει δε να σημειωθεί ότι μόλις χθες εκπρόσωπος του υπ. Εσωτερικών ανέφερε ότι μόνο μέχρι τον Αύγουστο έφτασαν στη Γερμανία μέσω της Βαλκανικής Οδού περίπου 86.000 άνθρωποι, αριθμός τριπλάσιος από το 2021, με βασικές χώρες προέλευσης τη Συρία και το Αφγανιστάν. 

Tα στοιχεία αυτά επιβεβαίωσε και η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων Ύλβα Γιόχανσον, η οποία επίσης συμμετείχε στη Διάσκεψη. Αμφότερες, Φέζερ και Γιόχανσον, υπογράμμισαν την ανάγκη ενίσχυσης του ρόλου της ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής Frontex, με την Ευρωπαία Επίτροπο να εστιάζει ιδιαίτερα στην περίπτωση της Σερβίας και την αμφιλεγόμενη πολιτική βίζας. Πάντως στο προοίμιο της Διάσκεψης ο ειδικός σε θέματα μετανάστευσης και εμπνευστής της κοινής δήλωσης ΕΕ-Toυρκίας για το Προσφυγικό, ανέφερε επίσης στο  RND ότι ουσιαστικά η Βαλκανική Οδός δεν έκλεισε ποτέ.

Τάκης Θεοδωρικάκος: Το πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό

Από την πλευρά του ο Έλληνας υπ. Προστασίας του Πολίτη Τάκης Θεοδωρικάκος, που συμμετείχε επίσης στις εργασίες της Διάσκεψης, ήρθε με «βαριά χαρτιά» στην ατζέντα του. Έμπρακτα στοιχεία, κατά τα λεγόμενά του, περί «προκλητικής» και «συστηματικής εργαλειοποίησης» μεταναστών από την Τουρκία σε βάρος της Ελλάδας  με αφορμή το πρόσφατο περιστατικό των 92 γυμνών μεταναστών στον Έβρο, που προκαλεί σοκ και αποτροπιασμό.

Όπως ανέφερε σε Έλληνες ανταποκριτές «το πρόβλημα δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά όλη την Ευρώπη» και αυτό που ζητά είναι ένα: την έμπρακτη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη με ενίσχυση της Frontex αλλά και ενίσχυση των δομών αποτροπής (φράχτης του Έβρου). Μάλιστα θέλησε να τονίσει ότι μόνο μέσα στο τελευταίο οχτάμηνο η Ελλάδα απέτρεψε 215.000 περιπτώσεις παράτυπων εισόδων σε ευρωπαϊκό έδαφος. «Η Ελλάδα φυλά αποτελεσματικά τα ελληνικά σύνορα με την Τουρκία και στον Έβρο και το Αιγαίο, σύνορα που αποτελούν και τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ με την Τουρκία» ανέφερε σε δηλώσεις του στην DW.

Βέβαια το ερώτημα που τίθεται εδώ και χρόνια επίμονα από τον γερμανικό (και διεθνή) τύπο  είναι υπό ποιους όρους γίνεται αυτή η αποτροπή και κατά πόσο τηρούνται στο ακέραιο θεμελιώδη δικαιώματα που απορρέουν από το διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό δίκαιο κι ενώ σχεδόν καθημερινές είναι οι αναφορές για περιστατικά παράνομων pushback αλλά και χρήση βίας στα ελληνοτουρκικά σύνορα και από τις ελληνικές αρχές, υπό την ανοχή της Frontex.

Σημαντικές αφίξεις στο Βερολίνο προσεχώς

Σήμερα, Παρασκευή, η Διάσκεψη συνεχίζεται υπό το σχήμα των υπ. Εξωτερικών, με τον Έλληνα υπ. Εξωτερικών Νίκο Δένδια να είναι επίσης παρών. Στο περιθώριο της Διάσκεψης αναμένεται και κατιδίαν συνάντηση του Έλληνα υπ. Εξωτερικών με τη Γερμανίδα ομόλογό του Αναλένα Μπέρμποκ -η πρώτη επί γερμανικού εδάφους μετά την επίσκεψη της Αναλένα Μπέρμποκ τον Ιούλιο στην Αθήνα και τις ηχηρες δηλώσεις της Γερμανίδας υπ. Εξωτερικών περί «αδιαμφισβήτητης ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο».

Την επόμενη εβδομάδα, στις 24 Οκτωβρίου συνέρχονται και οι υπ. Ενέργειας στο πλαίσιο της ίδιας συνόδου, ενώ στις 3 Νοεμβρίου αναμένονται στο Βερολίνο οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των χωρών που μετέχουν στη Διαδικασία του Βερολίνου. Από την Ελλάδα αναμένονται στη γερμανική πρωτεύουσα τόσο ο υπ. Ενέργειας Κώστας Σκρέκας όσο και, τέλος, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Στη Διάσκεψη των Δυτικών Βαλκανίων συμμετέχουν εκτός από την Ελλάδα, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Αυστρία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αλβανία, η Βόρεια Μακεδονία, η Βουλγαρία, η Σλοβενία, το Κοσσυφοπέδιο, το Μαυροβούνιο, εκπρόσωποι της ΕΕ, όπως και φορείς για τη συνεργασία στα Δυτικά Βαλκάνια.

Δήμητρα Κυρανούδη, Βερολίνο