Το στατικό ποδήλατο γυμναστικής που έχει εγκαταστήσει ο Τόμας Βίλαντ στο αγρόκτημά του κάνει πολύ θόρυβο. Άλλωστε είναι ένα ασυνήθιστο ποδήλατο γυμναστικής. Και αυτό γιατί συνδέεται με έναν μύλο για την άλεση δημητριακών ή άλλων τροφίμων, τον οποίο τροφοδοτεί με την ενέργειά του. Ο γιος του Τόμας Βίλαντ, ο πεντάχρονος Γιάρο, ανεβαίνει στο ποδήλατο και αρχίζει τις ...ορθοπεταλιές. Ο μύλος αρχίζει να αλέθει καλαμπόκι. Μέσα σε δύο λεπτά έχει αρχίσει να φαίνεται η πολέντα, το σιμιγδάλι καλαμποκιού που αποτελεί βασικό συστατικό στην ιταλική κουζίνα, αλλά και σε πολλά παραδοσιακά πιάτα, σε όλον τον κόσμο.

Ο επινοητικός Ελβετός έχει υπολογίσει ότι οι μεγάλες ποσότητες ενέργειας που παράγoνται στη διάρκεια της εκγύμνασης μπορούν να τροφοδοτήσουν τον μύλο, αλλά και το ελαιοτριβείο στο βιολογικό αγρόκτημά του, που βρίσκεται στο χωριό Τέρισχαους, κοντά στη Βέρνη. Γι αυτό προσφέρει στους ενδιαφερόμενους δωρεάν διάδρομο, στατικό ποδήλατο, κωπηλατικό μηχάνημα και crosstrainer. Όποιος έρχεται εδώ να γυμναστεί όχι μόνο δεν πληρώνει συνδρομή, αλλά, όπως λέει ο Τόμας Βίλαντ «μπορεί να πάρει μαζί του ένα μέρος από τα τρόφιμα που παράγει, ανάλογα με την ταχύτητά του. Και βέβαια μπορεί να αφοσιωθεί στη γυμναστική του, δεν χρειάζεται να πιάσουμε φιλοσοφική κουβέντα...»

«Έξυπνη» παραγωγή ενέργειας

Η συνολική ποσότητα της παραγωγής εξαρτάται από την ταχύτητα και τη φυσική κατάσταση του καθενός. Ένας αθλητικός τύπος μπορεί εύκολα να παραγάγει σε μία ώρα μερικά κιλά πολέντα ή σιμιγδάλι από σκληρό σιτάρι ή ακόμη και ένα λίτρο λάδι ελαιοκράμβης. Ο Τόμας Βίλαντ επιμένει ότι δεν θέλει να προσηλυτίσει κανέναν σε έναν τρόπο ζωής που δεν του ταιριάζει. Από την άλλη πλευρά, λέει, ο στόχος του δεν είναι μόνο η μείωση του κόστους παραγωγής, αλλά μία συνολική και διαφορετική φιλοσοφία, που συμβάλλει σε μία βιώσιμη αγροτική ανάπτυξη. Το γυμναστήριο αποτελεί μόνο ένα μέρος του μη κερδοσκοπικού συλλόγου «Μεταβολή» (Umschwung), που δραστηριοποιείται στην ευρύτερη περιοχή.

«Όταν λέμε 'μεταβολή', εννοούμε μία αλλαγή νοοτροπίας για το χωριό μας, για την κοινωνία, αλλά και για όλον τον κόσμο» εξηγεί ο Ελβετός αγρότης. «Πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν χρειαζόμαστε πέντε πλανήτες για να επιβιώσουμε, μας φτάνει ο ένας πλανήτης που έχουμε στη διάθεσή μας...» Ο ίδιος ο Τόμας Βίλαντ εργαζόταν παλαιότερα ως ηλεκτρολόγος μηχανικός σε μεγάλο πολυεθνικό όμιλο, κέρδιζε πολλά χρήματα. Αλλά γρήγορα βρέθηκε σε υπαρξιακή κρίση, όταν συνειδητοποίησε πόσο επιπόλαια σπαταλάμε τους φυσικούς πόρους και αισθάνθηκε την ανάγκη να κάνει κάτι διαφορετικό. Ήδη το 2014, πολύ πριν τη σημερινή ενεργειακή κρίση, κατασκεύασε τα πρώτα όργανα γυμναστικής που αξιοποιούνται για την παραγωγή τροφίμων και μάλιστα στο κέντρο της Βέρνης.

«Δεν πάμε για πρωταθλητισμό»

Ασφαλώς στην πρωτεύουσα της Ελβετίας η προσέλευση ήταν πολύ μεγαλύτερη απ' ότι σήμερα στο χωριό. Αλλά αυτό δεν τον ενοχλεί. «Έρχονται τέσσερις-πέντε το Σαββατοκύριακο, αλλά και μέσα στην εβδομάδα. Όλα καλά, δεν κάνουμε πρωταθλητισμό», λέει ο ίδιος. «Φυσικά χαίρομαι όταν αυξάνεται η παραγωγή, αλλά δεν έχω βάλει κανέναν συγκεκριμένο στόχο, ότι θα πρέπει να βγάζουμε τόσα κιλά ή τόσα λίτρα την ημέρα».

Κάποιοι ιδιοκτήτες γυμναστηρίων ήρθαν σε επαφή μαζί του και προσπάθησαν να αντιγράψουν την ιδέα, αλλά τελικά η προσπάθεια δεν προχώρησε. Όπως λέει ο Τόμας Βίλαντ «η ιδέα δεν εξαντλείται στο γυμναστήριο, πρόκειται για μία γενικότερη φιλοσοφία. Ίσως αυτό είναι κάτι που δεν ενδιαφέρει τους ιδιοκτήτες γυμναστηρίων. Ή τουλάχιστον όχι ακόμη». Για να υπογραμμίσει πόσο μοναδική είναι η φιλοσοφία του, ο Τόμας Βίλαντ έχει τοποθετήσει και ένα ...πιάνο ανάμεσα στα όργανα γυμναστικής. Φαίνεται ότι απολαμβάνει τη μουσική, όσο και τη γυμναστική στο όνομα της «βιώσιμης ανάπτυξης».

Κάτριν Χοντλ (ARD)

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου