Οι ευρωβουλευτές επιβεβαίωσαν τις θέσεις τους με ψήφισμα που εξέδωσαν την Πέμπτη. Καθώς η διαμεσολάβηση των τελευταίων ημερών στη διαβούλευση με το Συμβούλιο δεν έφερε αποτέλεσμα, φαίνεται να ναυαγεί το πιο φιλόδοξο στοίχημα της νέας «οικονομικής διακυβέρνησης» μετά την κρίση. Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε ότι η συμφωνία για την τραπεζική ένωση ολοκληρώνεται το αργότερο μέχρι τον Μάρτιο, ώστε να ψηφιστεί πριν από τις ευρωεκλογές του Μαίου.
Όπως επισημαίνει η ευρωβουλευτής της ΝΔ Ρόδη Κράτσα «είναι πολύ σημαντικό προ των ευρωεκλογών να μπορούμε να πούμε στους Ευρωπαίους πολίτες ότι οχυρώνουμε την Ευρώπη με ένα σύστημα που θα εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα των τραπεζών μας και πέρα από αυτό θα δώσει την ευκαιρία να λειτουργήσει η ενιαία αγορά στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Να έχουν οι πολίτες την ίδια ασφάλεια στην Αθήνα, στη Βαρκελώνη, στο Βερολίνο, στο Παρίσι. Αυτό θα πει ενιαία αγορά».

Ευρωπαϊκός μηχανισμός με εθνικούς πόρους;

Πολλά τα ανοιχτά μέτωπα: το ύψος των κεφαλαίων, η αυστηρότητα της εποπτείας, η ενδεχόμενη ευρωπαϊκή εγγύηση καταθέσεων. Και κυρίως το ερώτημα «ποιός θα αποφασίζει»; Τα κράτη- μέλη ανάλογα με την πολιτική συγκυρία ή μία ανεξάρτητη αρχή; «‘Εχουμε από τη μία μεριά το Κοινοβούλιο που θέλει μια ευρωπαϊκή λύση, δηλαδή έναν ενιαίο ευρωπαϊκό μηχανισμό, ο οποίος θα έχει την ευθύνη να αποφασίζει» λέει η Ρόδη Κράτσα στην Deutsche Welle. «Από την άλλη πλευρά έχουμε το Συμβούλιο, το οποίο λέει ότι δεν είναι εύκολο να δημιουργήσουμε έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό και να βάζουμε όλοι χρήματα και ο ευρωπαϊκός μηχανισμός να αποφασίζει. Υπάρχει και η γερμανική θέση, η οποία ξεκινάει από το να μη δώσει τον έλεγχο η Γερμανία σε έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό, αλλά προβάλλει και ενστάσεις, όπως το νομικό καθεστώς. Φοβούνται τί συνέπειες θα έχει μία προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο. Αυτό είναι σοβαρό επιχείρημα».
Οι περισσότεροι ευρωβουλευτές δέχονται το επιχείρημα αυτό σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση του μηχανισμού από εθνικούς πόρους. Δεν δέχονται όμως το να χρησιμοποιείταιτο επιχείρημα αυτό ως «κερκόπορτα» για επιπλέον τροποποιήσεις , επισημαίνει η Ολλανδέζα ευρωβουλευτής Κόριεν Βόρτμαν Κόολ. «Έχω κάποια κατανόηση για τους ενδοιασμούς συνταγματικού χαρακτήρα που εκφράζει ένα κράτος-μέλος» λέει η ευρωβουλευτής των χριστιανοδημοκρατών. «Αλλά αυτό που άρχισε ως ενδοιασμός συνταγματικού χαρακτήρα για ένα συγκεκριμένο ζήτημα έχει μετεξελιχθεί σε μία προσπάθεια αναμόρφωσης του μηχανισμού. Με βάση τη σημερινή πρόταση, οι αποφάσεις παραμένουν στα χέρια των κρατών-μελών και η εκκαθάριση εξαρτάται από εθνικούς πόρους. Αυτό δεν λειτουργεί, αν χρειαστεί να λάβουμε αποφάσεις για τη διάσωση μίας τράπεζας μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο».
Αντίλογος από τον Γερμανό ευρωβουλευτή Βέρνερ Λάνγκεν, ο οποίος μάλιστα, μιλώντας στην Ολομέλεια, επικαλείται το παράδειγμα της Ελλάδας: «Ποιός πιστεύει πραγματικά σε αυτήν την αίθουσα ότι η Κομισιόν θα ήταν πιο ικανή να δράσει από το Συμβούλιο; Πάρτε το παράδειγμα της Ελλάδας στις 8 και 9 Μαίου του 2010: οι Υπουργοί Οικονομικών κατάφεραν να διασώσουν την Ελλάδα μέσα σε μιάμιση μέρα...».

Οι ελιγμοί της ελληνικής προεδρίας

Την «καυτή πατάτα» της τραπεζικής ένωσης αναλαμβάνει πλέον η ελληνική προεδρία. Μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο προεδρεύων του Συμβουλίου και υπ.Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος κάνει έκκληση για συμβιβασμό: «Πρέπει να διαφυλάξουμε την ικανότητα της ΕΕ να διαμορφώσει έναν μηχανισμό, που μπορεί να μην είναι ο τέλειος ήδη από την αρχή, αλλά δεν θα προσκρούσει σε εθνικές δικαστικές αντιρρήσεις. Άρα πρέπει να κάνουμε το πρώτο βήμα».
Με την ευκαιρία αυτή, ο Ευάγγελος Βενιζέλος δεν παραλείπει να διατυπώσει και ένα αίτημα σημαντικό για την Ελλάδα και άλλες χώρες του Νότου: «Χρειαζόμαστε οπωσδήποτε και τον ενιαίο μηχανισμό προστασίας των καταθέσεων. Γιατί σε μία ενιαία τραπεζική αγορά τα υψηλότερα επιτόκια λειτουργούν και δελεάζουν καταθέτες και αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία κυρίως για την περιφέρεια της Ευρώπης, για τις χώρες του Νότου, για τις χώρες που βγαίνουν από την εμπειρία της κρίσης» τονίζει ο υπ.Εξωτερικών μιλώντας στην Ολομέλεια του Στρασβούργου.
Το ερώτημα παραμένει κατά πόσον ο ενιαίος μηχανισμός καταθέσεων θα αναιρεί τα όσα συμφωνήθηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο ως παραλλαγή του «κυπριακού μοντέλου»: ότι δηλαδή οι μέτοχοι και οι καταθέτες θα καταβάλουν τον «οβολό» τους για τη διάσωση μίας συστημικής τράπεζας πριν κληθεί να συνεισφέρει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Διάσωσης. Αλλά ακόμα και με αυτή τη συμφωνία τα 55 δις ευρώ που προβλέπονται για τον μηχανισμό- και τα οποία θα συνεισφέρουν οι ίδιες οι τράπεζες- δεν αρκούν, δηλώνει ο επικεφαλής των Ευρωπαίων σοσιαλιστών Χάνες Σβόμποντα: «Αυτό που οπωσδήποτε χρειαζόμαστε είναι η ευελιξία και η δυνατότητα του μηχανισμού να απορροφά κεφάλαια από τις αγορές. Γιατί με την περιορισμένη κεφαλαιακή βάση που θα διαθέτουμε, είναι αδύνατον να εξασφαλίσουμε την ασφάλεια που θα χρειαζόμαστε» επισημαίνει ο Αυστριακός ευρωβουλευτής.

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο

Υπεύθ. Σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος