Όχι δεν πρόκειται για fake news, ούτε για κάποιο λάθος στην εκφώνηση της είδησης: Στην πολιτεία της Γιούτα μία σχολική περιφέρεια αποφάσισε να απαγορεύσει τη Βίβλο σε δημοτικά και γυμνάσια. Εκ πρώτης όψεως η απόφαση ενέχει στοιχεία σουρεαλιστικής σάτιρας, αν αναλογιστούμε ότι μιλάμε για την Γιούτα, μία από τις πιο συντηρητικές αμερικανικές πολιτείες, όπου το 50% του πληθυσμού ασπάζονται τις αυστηρές διδαχές των Μορμόνων. Με ποια αιτιολογία λοιπόν απομακρύνεται «το Βιβλίο του Θεού» ή «το Βιβλίο των βιβλίων», όπως αποκαλούν πολλοί τη Βίβλο;

Ο εκπρόσωπος της επιτροπής σχολικών βιβλίων, Κρις Γουίλιαμς, εξηγεί στην τοπική τηλεόραση ότι η Βίβλος «κρίνεται κατάλληλη μόνο για τους μεγαλύτερους μαθητές, λόγω των σκηνών βίας και χυδαιότητας που περιέχει». Η απόφαση ελήφθη μετά από ανώνυμη καταγγελία, η οποία επικαλέστηκε νόμο του 2022 που απαγορεύει «πορνογραφικά» και «χυδαία» περιεχόμενα στα σχολικά βιβλία. Για να υπογραμμίσουν τη σοβαρότητα του αιτήματος οι καταγγέλλοντες είχαν παραθέσει συγκεκριμένα ρητά από τη Βίβλο, τα οποία έπεισαν, όπως όλα δείχνουν, την επιτροπή σχολικών βιβλίων.

Όπως λέει ο εκπρόσωπός της, Κρις Γουίλιαμς, «κάνουμε τα πάντα, προκειμένου να ακολουθήσουμε τη νέα νομοθεσία της πολιτείας, όσον αφορά το 'ευαίσθητο εκπαιδευτικό περιεχόμενο' για τα σχολεία μας».

Συνήθης τακτική στις ΗΠΑ

Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο να «ξεδιαλέγουν» και να απομακρύνουν από τις σχολικές βιβλιοθήκες συγκεκριμένα βιβλία οι αρμόδιοι, όταν θεωρούν ότι περιέχουν πορνογραφικό περιεχόμενο ή χυδαία φρασεολογία. Τελευταία οι απαγορεύσεις επεκτείνονται και στα βιβλία που θίγουν το ζήτημα του σεξουαλικού προσανατολισμού. Η Καταλίνα Στίμπε, επικεφαλής της οργάνωσης «Μητέρες υπέρ της Ελευθερίας» (Moms for Liberty) όχι μόνο επικροτεί τις απαγορεύσεις αυτές, αλλά συνυπογράφει και η ίδια καταγγελίες για τα σχολικά βιβλία που πραγματεύονται τέτοια ζητήματα.

«Δεν θέλω να μαθαίνουν τα παιδιά μου για διαφυλικές οικογένειες, για μπαϊσέξουαλ ή διεμφυλικά άτομα, για ο,τιδήποτε έχει σχέση με το σεξ», λέει η ίδια. «Θέλω να αφοσιωθούν στην επιστημονική γνώση».

Νέα ένταση ενόψει προεδρικών εκλογών;

Σύμφωνα με το αμερικανικό παράρτημα του Pen Club, που προασπίζεται την ελευθερία της έκφρασης, της λογοτεχνικής δημιουργίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το 2022 απαγορεύθηκαν στις ΗΠΑ με παρεμφερείς διαδικασίες περίπου 2.500 βιβλία. Οι απαγορεύσεις ήταν περισσότερες στις πιο συντηρητικές πολιτείες, όπως το Τέξας, η Φλόριντα και η Γιούτα. Εκτιμάται ότι, καθώς μπαίνουμε σε προεκλογικό κλίμα ενόψει της αναμέτρησης για τον Λευκό Οίκο, το 2024, οι Ρεπουμπλικανοί θα «σηκώσουν» ακόμη περισσότερο το συγκεκριμένο θέμα.

Όλα αυτά προκαλούν ανησυχία στον Ντέβον Οτζέντα, εκπρόσωπο του Εθνικού Κέντρου για την Ισότητα των Διεμφυλικών Ατόμων (NCTE) στις ΗΠΑ. «Οι απαγορεύσεις βιβλίων δεν είναι μία καινούρια τακτική», λέει. «Θέλουν να διαγράψουν την ιστορία και τον πολιτισμό μας. Οι νέοι άνθρωποι που δεν θα έχουν πρόσβαση σε βιβλία, τα οποία θα εκπροσωπούν και τους ίδιους, θα αισθάνονται πιο απομονωμένοι...»

Από την πλευρά του, ο Κρις Φίναν, ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα, δηλώνει αισιόδοξος μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο NPR. «Η αντίδραση στις απαγορεύσεις εντείνεται», υποστηρίζει. «Η άλλη πλευρά αρχίζει να το παρακάνει, ο κόσμος τρελαίνεται και δραστηριοποιείται. Κάποιοι ιδρύουν Λέσχες Ανάγνωσης, οι οποίες ασχολούνται αποκλειστικά με τα απαγορευμένα βιβλία...»

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου