Τα δυο ιταλικά, κλειστά κέντρα ταυτοποίησης και παραμονής αιτούντων άσυλο στην Αλβανία, είναι σχεδόν έτοιμα να ανοίξουν, με πέντε μήνες καθυστέρηση, σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα που είχε παρουσιαστεί αρχικά.

Στα δυο κέντρα αυτά της βόρειας Αλβανίας, στο Σεντζίν και το Γκιαντέρ, θα μεταφέρονται, πιθανώς από την ερχόμενη εβδομάδα, αιτούντες άσυλο οι οποίοι διασώζωνται και περισυλλέγονται από το ιταλικό πολεμικό ναυτικό, σε διεθνή χωρικά ύδατα. Από την Λαμπεντούζα, θα επιβιβάζονται σε ειδικά πλοία που έχει ναυλώσει το ιταλικό δημόσιο, με προορισμό τα αλβανικά παράλια.

Χωρίς… φως, νερό, τηλέφωνο;

Το πρώτο, είναι ουσιαστικά ένα κέντρο ταυτοποίησης, ενώ στο δεύτερο, κλειστό κέντρο, οι διασωθέντες θα πρέπει να περιμένουν να εξετασθεί το αίτημά τους. Εντός είκοσι οκτώ ημερών, τουλάχιστο σύμφωνα με ότι προβλέπει ο σχετικός νόμος. Στην πραγματικότητα, βέβαια, παρά τις επίσημες ανακοινώσεις, ακόμη δεν ολοκληρώθηκαν τα έργα για παροχή νερού και ηλεκτρικού ρεύματος.

Πρόκειται για το ιταλοαλβανικό πρωτόκολλο συνεργασίας το οποίο προκάλεσε σειρά σφοδρών κριτικών. Δεκάδες ανθρωπιστικές οργανώσεις, αρχίζοντας από την Διεθνή Αμνηστία, τονίζουν ότι η πρωτοβουλία αυτή παραβιάζει τις διεθνείς συνθήκες που αφορούν την διάσωση και την μεταφορά μεταναστών και προσφύγων σε ασφαλή σημεία, και ότι δεν παρέχει στους αιτούντες άσυλο, βασικές εγγυήσεις να μπορούν να υπερασπίσουν τα δικαιώματά τους.

Κριτική και από καθολικούς επισκόπους

Επίσκοποι της Καθολικής Εκκλησίας, δε, πρόσθεσαν ότι αντί να ξοδεύονται τεράστια ποσά για την «εξαγωγή μεταναστών», καλό θα ήταν να αυξάνονταν τα κονδύλια για την ένταξη όσων ήδη βρίσκονται στην Ιταλία. 

Το όλο κόστος, για να φτιαχτούν οι δυο αυτές υποδομές στην Αλβανία, άγγιξε τα εξήντα πέντε εκατομμύρια ευρώ, ενώ οι ετήσιες δαπάνες για την διαχείρισή τους, αναμένεται να φτάσουν τα εκατόν είκοσι εκατομμύρια ευρώ.

Η κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι απαντά στις κριτικές, λέγοντας ότι η μεταφορά των αιτούντων άσυλο θα ελέγχεται από προσωπικό της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. «Με τον τρόπο αυτό θα σταλεί ένα ισχυρό μήνυμα προς του διακινητές ανθρώπων που δρουν στην Μεσόγειο», είναι η θέση της κυβέρνησης της Ρώμης.

Ποιες είναι οι «ασφαλείς χώρες»;

Πολλοί αναλυτές, όμως, υπενθυμίζουν ότι η Ιταλία θεωρεί «ασφαλείς χώρες» προέλευσης μεταναστών και προσφύγων, κράτη της Αφρικής στα οποία παραβιάζονται συστηματικά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και ότι συνήθως, όταν κάποιος προέρχεται από δήθεν «ασφαλή χώρα» και ζητά άσυλο, η αίτησή του απορρίπτεται από τις ιταλικές αρχές.