Στην πραγματικότητα η Αλβανία και η Κροατία είχαν την πρόθεση να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ μαζί με τη FYROM. Για το σκοπό αυτό μάλιστα είχαν ιδρύσει από κοινού με τις ΗΠΑ πριν από οχτώ χρόνια ένα φόρουμ συνεργασίας, τη λεγόμενη Χάρτα Ατλαντικού Αδριατικής. Τα πράγματα όμως δεν εξελίχθηκαν όπως τα σχεδίαζαν. Έτσι Κροατία και Αλβανία εντάχθηκαν στη Βορειοατλαντική Συμμαχία χωρίς τη FYROM μετά το βέτο που έθεσε ο Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της Βόρειοατλαντικής Συμμαχίας, τον περασμένο Απρίλιο στο Βουκουρέστι. Ο υπουργός εξωτερικών της ΦΥΡΟΜ Αντόνιο Μιλοσόσκι αποχώρησε τότε ιδιαίτερα απογοητευμένος λέγοντας πως «Η μακεδονική αντιπροσωπεία εγκαταλείπει τη σύνοδο διότι προέκυψαν καταστάσεις οι οποίες μας καλούν να είμαστε δίπλα στο μακεδονικό λαό, ο οποίος κατά 90% υποστήριξε την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Θα ήθελα να εκφράσω τις ιδιαίτερες ευχαριστίες μου για την υποστήριξη τους στις ΗΠΑ και κυρίως τον πρόεδρο Μπους.»

Κροατία και Αλβανία αισθάνονται ιδιαίτερα ευγνώμονες απέναντι στις ΗΠΑ. Οι Αμερικανοί ήταν αυτοί που βοήθησαν τον κροατικό στρατό να προχωρήσει σε εκδιώξεις των Σέρβων από την αυτοαποκαλούμενη Σερβική Δημοκρατία στην Κροατία, οι οποίες εκδιώξεις των χιλιάδων Σέρβων οδήγησαν και στην αλλαγή στον πόλεμο της Βοσνίας. Οι ΗΠΑ συνέβαλαν αργότερα στην υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας του Dayton, μια συμφωνία η οποία σήμανε το τέλος της παρουσίας των ΗΕ και έναρξη της παρουσίας της ειρηνευτικής αποστολής του ΝΑΤΟ.

Ένα μικρό βήμα προς την ΕΕ

Η ένταξη των δυο κρατών στις δομές της Βορειοατλαντική Συμμαχίας, σύμφωνα με τους πολιτικούς αναλυτές είναι δείγμα πολιτικής ωριμότητας και ένα βήμα πιο κοντά στην ΕΕ αν και η προοπτική αυτή είναι ακόμα πολύ μακρινή. Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο Αλβανός υπουργός εξωτερικών Λουλεζίμ Μπάσα τόνισε πως η ένταξη της χώρας του στο ΝΑΤΟ ξεπερνά κατά πολύ την ένταξη σε έναν στρατιωτικό οργανισμό και λειτουργεί σαν καταλύτης για μια σειρά αλλαγών: «Οι μεταρρυθμίσεις αφορούν την καταπολέμηση της διαφθοράς, την ενίσχυση των ελέγχων για τη φοροδιαφυγή καθώς επίσης μια μικρή μείωση των φόρων καθώς και μεγαλύτερη διαφάνεια. Σε αυτά πρέπει να προσθέσω την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος. Όλα αυτά οδήγησαν σταδιακά στην αύξηση των επενδύσεων και των κρατικών εσόδων τα οποία επενδύσαμε σε έργα υποδομών, στην υγεία και στην εκπαίδευση. Αλλά μας επιτρέπουν να δαπανούμε το 2% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος για την άμυνα έτσι όπως απαιτεί το ΝΑΤΟ.» Ο Κροάτης πρωθυπουργός Ιβο Σανάντερ τόνισε και αυτός πρόσφατα από την πλευρά του:«Είναι μια μεγάλη μέρα για την Κροατία, η μέρα που θα αποδείξει την ωριμότητά της σαν δημοκρατική χώρα. Το ΝΑΤΟ σε διαφορετική περίπτωση δεν θα μας είχε απευθύνει πρόσκληση. Το ΝΑΤΟ για μας δεν είναι μόνο μια στρατιωτική συμμαχία αλλά μια συμμαχία αξιών. Αξίες όπως η ελευθερία, η Δημοκρατία, το κράτος δικαίου και ελευθερία της αγοράς.»