H 13χρονη Όλυ δεν είχε την τύχη με το μέρος της, όταν δέχθηκε επίθεση με πισώπλατη μαχαιριά από περισσότερους δράστες σε πάρκο στο Ρέντινγκ. Πέθανε ακαριαία. Οι δολοφόνοι της ήταν συνομίληκοι. Πρόκειται μόνο για ένα πρόσφατο παράδειγμα μιας θλιβερής τάσης που παρατηρείται τελευταία. Πρόκειται για την αύξηση της νεανικής βίας και μάλιστα με χρήση μαχαιριών. Ειδικοί κάνουν λόγο για μια «Generation Knife Crime», για μια γενιά που επιδίδεται σε εγκλήματα με μαχαίρια. Το θέμα φαίνεται να έχει φτάσει ως τη βρετανική κυβέρνηση αλλά η ίδια μάλλον δεν μπορεί να δώσει λύσεις. Το ζήτημα της νεανικής εγκληματικότητας επηρεάζει άμεσα και έμμεσα και άλλες ηλικιακές ομάδες.

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία από το 2014/15 μέχρι σήμερα παρατηρείται διπλασιασμός των εγκλημάτων με μαχαίρι ή άλλα αιχμηρά αντικείμενα. Το 2019/2020 καταγράφηκαν στην Αγγλία (εκτός από την περιοχή του Μάντσεστερ) και την Ουαλία περίπου 46.000 περιστατικά. Τόσο η ηλικία των θυμάτων όσο και των δραστών συνεχώς μειώνεται. Μόνο μεταξύ 2016 και 2018 ο αριθμός των ανήλικων δραστών αυξήθηκε κατά 77%, ενώ τα θύματα κάτω των 16 ετών έχουν διπλασιαστεί από το 2012.

Περίπλοκα κοινωνικά αίτια

Και στη Γερμανία σημειώνονται συχνά επιθέσεις με μαχαίρια, ωστόσο δεν υπάρχουν ενδείξεις για αυξητική τάση, όπως στη Μεγάλη Βρετανία. Οι λόγοι, στους οποίους οφείλεται η αύξηση των επιθέσεων με μαχαίρι στη Μεγάλη Βρετανία, είναι περίπλοκοι. Σε αντίστοιχα εγκλήματα εμπλέκονται κυρίως νέοι από υποβαθμισμένες περιοχές. Σύμφωνα με το Βρετανικό Συμβούλιο Νεολαίας βασικές αιτίες είναι η φτώχια και η ανισότητα. «Η ρίζα του προβλήματος έγκειται στο ότι δεν αρέσει στους ανθρώπους ο διχασμός και η αβεβαιότητα» αναφέρουν οι επιστήμονες Τζέιμς Ντένσλι από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και η Μισέλ Λιτλ από το Πανεπιστήμιο Ράτζερτς των ΗΠΑ. «Οι νέοι είναι απογοητευμένοι, οργισμένοι» λένε οι δύο ειδικοί. Και κάποιοι εκδηλώνουν αυτή την οργή με εγκληματικές ενέργειες, με επιθέσεις και δολοφονίες.

Άλλες καταστάσεις που ωθούν νέους σε εγκληματικές ενέργειες είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, η μεγάλη αβεβαιότητα για το μέλλον, η υπερχρέωση ήδη από τα μαθητικά και φοιτητικά χρόνια, αλλά και τα απότοκα του Brexit. «Όταν η κοινωνία διχάζεται και διαποτίζεται από αίσθημα δυσπιστίας, νέοι που έχουν βιώσει δυσκολίες ή έχουν απογοητευθεί κινδυνεύουν ιδιαίτερα». Πολλοί πάντως επιρρίπτουν στη βρετανική κυβέρνηση ότι συμβάλλει στην αύξηση της εγκληματικότητας των νέων μέσα από τη σκληρή λιτότητα που έχει επιβάλει. Τα τελευταία χρόνια έχουν κλείσει εκατοντάδες κέντρα νεότητας και έχουν γίνει μαζικές περικοπές σε προγράμματα νεολαίας. Η κυβέρνηση προσπαθεί να αντιμετωπίσει τη νέα έξαρση της νεανικής εγκληματικότητας με την αυστηροποίηση των ποινών που έχουν να κάνουν πχ. με επιθέσεις με μαχαίρι. Ταυτόχρονα τα τελευταία χρόνια έχει ενισχυθεί η αστυνομία, μονολότι την προηγούμενη δεκαετία χάθηκαν περίπου 20.000 θέσεις αστυνομικών. Πάντως πολλοί αστυνομικοί αναφέρουν ότι η κοινωνία τρέφει μεγάλη δυσπιστία απέναντί τους. Επίσης σε πολλές περιοχές η αστυνομία, εξαιτίας των περικοπών των προηγούμενων ετών, δεν είναι σε θέση να επιτελέσει τα καθήκοντά της πλήρως.

Το πρόβλημα των συμμοριών ανηλίκων

Σε πολλές περιοχές στη Μεγάλη Βρετανία οι νέοι θεωρούν μάλιστα φυσιολογικό να κουβαλούν μαχαίρια, αναφέρει ο εγκληματολόγος Ίαν Μπρέναν από το Πανεπιστήμιο του Χαλ. Σε πολλές περιοχές δρουν εγκληματικές συμμορίες νέων, οι οποίες εκδικούνται άλλες συμμορίες, σε ένα επικίνδυνο παιχνίδι επίδειξης θάρρους και ανδρισμού. Πρόσφατα μια συμμορία πέντε νέων, μεταξύ των οποίων και δύο κάτω των 17 ετών, καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη στην πόλη Μίλτον Κέινς. Τα θύματα ήταν επίσης 17 ετών. «Η κουλτούρα της βίας και των μαχαιριών προβάλλεται και μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης», ανέφερε ο δικαστής στην απόφασή του.

Το Βρετανικό Συμβούλιο Νεολαίας χαρακτήρισε σε έκθεσή του τη βία των μαχαιριών ως «πανούκλα της γενιάς μας». Αλλά η βρετανική κυβέρνηση συνεχίζει να μην ακούει και να σιωπά. Οι ειδικοί πάντως αναμένουν περαιτέρω αύξηση της νεανικής εγκληματικότητας εξαιτίας και της πανδημίας. Κατά τη διάρκεια του λοκντάουν, του τρίτου αυτή τη στιγμή στη Μ. Βρετανία, αυξάνεται το μίσος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα μέλη συμμοριών δρουν εκεί. Όταν όμως μπορέσουν να ξαναβγούν στους δρόμους ίσως ένας ακόμη κύκλος αίματος να είναι αναπόφευκτος.

Μπένεντικτ φον Ίμχοφ, dpa

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη