Με τέσσερεις μικρούς κυλίνδρους είναι εξοπλισμένο το μικρό μη επανδρωμένο αεροσκάφος που πετά από τον ποταμό Όντερ, φυσικό σύνορο ανάμεσα στη Γερμανία και την Πολωνία. Από εκεί κρέμονται πολλά πακέτα με χάπια. Το περιεχόμενο είναι αντισυλληπτικά για πολωνές. Στην πατρίδα τους η διακοπή της ανεπιθύμητης κύησης ρυθμίζεται κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Επιτυχημένη η προσπάθεια

Το μη επανδρωμένο αεροσκάφος ανήκει στην οργάνωση Women on Waves, μια ΜΚΟ από την Ιρλανδία. Σε αυτήν δραστηριοποιούνται γιατροί και άλλοι ακτιβιστές για το δικαίωμα στις αμβλώσεις. Κατευθύνουν το ιπτάμενο «φαρμακείο» από την Γερμανία προς την Πολωνία μέσω της μεθοριακής πόλης Σλουμπίτσε για να στρέψουν τη δημόσια προσοχή στην περιοριστική πολιτική της χώρας στο θέμα αυτό. Είναι η πρώτη φορά που η συγκεκριμένη οργάνωση προμηθεύει δύο γυναίκες με αντισυλληπτικά και η πρώτη φορά που γίνεται αυτή η δράση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος.

«Αλλά ήδη μας έχουν παρακαλέσει να το επαναλάβουμε και στην Ιρλανδία», λέει η γυναικολόγος Γκουνίλα Κλεϊβέρντα. Συζητάμε επίσης να στείλουμε αντισυλληπτικά με τον ίδιο τρόπο από την Ουρουγουάη προς την Βραζιλία». Παρά το ότι η γερμανική αστυνομία προσπαθεί να απαγορεύσει το εγχείρημα, η προσπάθεια στέφθηκε με επιτυχία. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO) επιβεβαίωσε ότι το φορτίο έφτασε στις παραλήπτριες, μια εκ των οποίων είναι η 30χρονη Μάρτα από τη Βαρσοβία. Βγήκε εκτός εαυτού όταν πληροφορήθηκε ότι στην πατρίδα της δεν θα μπορούσε να προμηθευτεί νόμιμα αυτά τα χάπια. «Σαν να μην ήμουν ήδη στρεσαρισμένη από την κατάστασή μου, μου καταλόγισαν ανευθυνότητα και έλλειψη αυτοελέγχου, επειδή ζήτησα να έχω το δικαίωμα να κάνω νόμιμα άμβλωση» είπε η Μάρτα. «Όμως έτσι σκέπτεται η κοινή γνώμη κι αυτό είναι προσβλητικό».

Ειρηνικές αντιδιαδηλώσεις

Η καθολική Πολωνία είναι μια από τις λίγες χώρες, όπου η άμβλωση απαγορεύεται με μόνη εξαίρεση όταν η ζωή τη γυναίκας ή του εμβρύου κινδυνεύει ή όταν η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού ή αιμομιξίας. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί γιατροί που από φόβο αρνούνται να κάνουν την επέμβαση, ακόμη κι όταν πρόκειται για μια από τις προηγούμενες περιπτώσεις. «Έχουμε αποδείξεις ότι γιατροί αρνήθηκαν να διακόψουν την κύηση μια 14χρονης που τους ζήτησε βοήθεια», θυμάται η ακτιβίστρια Κλεϊβέρντα. «Τους νόμους δεν μπορούσε να τους αλλάξουμε, αλλά μόνο να ενημερώσουμε και βέβαια πρέπει να βοηθήσουμε τους ανθρώπους και να δραστηριοποιηθούμε στη χώρα». Καταρχήν οι πολέμιοι των αμβλώσεων εξήγγειλαν ότι θα καταρρίψουν το αεροσκάφος, αλλά τελικά περιορίστηκαν σε ειρηνικές διαμαρτυρίες.

«Αντιλαμβάνομαι ότι είναι πολύ δύσκολο για τις γυναίκες αλλά από την άλλη πλευρά πρόκειται για μια ζωή, για ένα παιδί», υποστήριζει η Τερέζα Σραμπούρσκα από την Πολωνική Καθολική Αποστολή στο Βερολίνο. Στα χέρια κρατά μια φωτογραφία που συμβολίζει ένα γυναικείο σώμα με ένα κρεμασμένο παιδί. «Το θέμα είναι ότι πρόκειται για μια δύσκολη επέμβαση και ότι οι γυναίκες μπορούν πολύ εύκολα να προμηθευτούν αυτά τα χάπια. Το κράτος φέρει την ευθύνη για να προσφέρει σε αυτές τις γυναίκες άλλες δυνατότητες», λέει.

Στη δύναμη του νόμου

Σύμφωνα με εκτιμήσεις των ΗΕ στην Πολωνία γίνονται τουλάχιστον 50.000 παράνομες αμβλώσεις το χρόνο. Πρέπει να προστεθεί ένας μεγάλος αριθμός γυναικών που κάνουν την επέμβαση σε γειτονικές χώρες, όπως στην Ολλανδία και τη Γερμανία. «Πολλές γυναίκες θα προτιμούσαν μια διακοπή της κύησης σε συνθήκες ασφάλειας» λέει η Μάρτα «οι πιο τυχερές μπορούν να το εξασφαλίσουν οικονομικά, άλλες όμως όχι». Στα σχολεία η σεξουαλική αγωγή είναι ανεπαρκής, η ενημέρωση για τις μεθόδους αντισύλληψης και η πρόσβαση σε αντισυλληπτικά είναι δύσκολη. «Ένας ακόμα λόγος για την διασφάλιση της δυνατότητας μιας ασφαλούς άμβλωσης», λέει η γυναικολόγος Κλεϊβέρντα. Δυστυχώς δεν διαφαίνεται νομιμοποίηση των αμβλώσεων στο ορατό μέλλον. Υπάρχει μάλιστα το ενδεχόμενο τα δεξιά κόμματα να επιφέρουν ακόμη και την άνευ εξαιρέσεων απαγόρευση των αμβλώσεων. «Ίσως όμως τέτοιες κινητοποιήσεις να βοηθήσουν τους Πολωνούς πολίτες να συνειδητοποιήσουν ότι ψηφίζοντας δεξιά κόμματα ισοδυναμεί με απώλεια της ελευθερίας τους», υποστηρίζει η βουλευτής Μαλγκορζάτα Προκόπ – Πασζκόφσκα, από το αριστερό κόμμα Twoj Ruch.

Λουίζε Οζμπορν / Ειρήνη Αναστασοπούλου