Υπό νέα διεύθυνση ανοίγει τις πύλες της την Παρασκευή η Διεθνής Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια, το αποκαλούμενο και «Νταβός της Άμυνας» που γίνεται κάθε χρόνο στη βαυαρική πρωτεύουσα. Νέος επικεφαλής της Διάσκεψης είναι ο Κρίστοφ Χόισγκεν, επί σειρά ετών μόνιμος επιτετραμμένος της Γερμανίας στα Ηνωμένα Έθνη και σύμβουλος της Άνγκελα Μέρκελ για θέματα εξωτερικής πολιτικής. Από την πρώτη στιγμή ο Χόισγκεν έδωσε το δικό του στίγμα, υποστηρίζοντας το αίτημα της Ουκρανίας για αποστολή μαχητικών αεροσκαφών και βαρέων όπλων και επικρίνοντας μάλιστα τη στάση ουδετερότητας που τηρούν ορισμένες χώρες, όπως η Ελβετία.

Οι εξελίξεις στην Ουκρανία ασφαλώς αποτελούν κύριο θέμα της Διάσκεψης, αλλά και της ετήσιας έκθεσης για θέματα ασφαλείας (Munich Security Report) που δημοσιεύει η Διάσκεψη κάθε χρόνο λίγο πριν την έναρξη των εργασιών της. Μιλώντας στην Deutsche Welle ο Κρίστοφ Χόισγκεν παραθέτει τα κύρια συμπεράσματα της έκθεσης αυτής: «Πρώτον, η Ουκρανία είναι αποφασισμένη, οι Ουκρανοί είναι ακλόνητοι, θέλουν να δώσουν τη μάχη. Αυτό που μας εξέπληξε περισσότερο σε αυτή την έκθεση είναι ότι το 89% των Ουκρανών δηλώνει πως θα συνεχίσει τη μάχη, ακόμη και αν ο Πούτιν χρησιμοποιήσει τακτικά πυρηνικά όπλα. Όσον αφορά τις άλλες χώρες, ναι, υπάρχουν ενδείξεις κόπωσης, αλλά αυτό είναι και μία έκκληση για πιο ισχυρή ηγεσία. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι, εάν ο Πούτιν κερδίσει τον πόλεμο, δεν θα αρκεστεί στην Ουκρανία. Η Μολδαβία θα είναι ο επόμενος στόχος, ενώ και οι χώρες της Βαλτικής ανησυχούν για πιθανή ρωσική επίθεση».

Δεκάδες ηγέτες και ΥΠ.ΕΞ. στο Μόναχο

Η φετινή συζήτηση για την Ουκρανία θα γίνει χωρίς τη Ρωσία. Ο Κρίστοφ Χόισγκεν λέει ότι έχει προσκαλέσει στο Μόναχο εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών, αλλά δεν ήθελε να δώσει βήμα στους προπαγανδιστές του Κρεμλίνου. Για πρώτη φορά θα απουσιάζουν και οι βουλευτές του γερμανικού εθνολαϊκιστικού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), που διατηρεί ιδιαίτερους δεσμούς με τη Μόσχα. Μέχρι σήμερα η Διάσκεψη του Μονάχου καλούσε εκπροσώπους όλων των κομμάτων που εκπροσωπούνται στην Ομοσπονδιακή Βουλή. Απαντώντας πρόσφατα σε σχετικό ερώτημα ο Χόισγκεν δήλωσε λακωνικά ότι «ήταν μία απόφαση του επικεφαλής της Διάσκεψης», δηλαδή του ιδίου.

Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι η φετινή διοργάνωση είναι υποβαθμισμένη. Το αντίθετο μάλιστα: Συνολικά 83 υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας δίνουν το παρών στο Μόναχο, αλλά και πολλοί ηγέτες, όπως ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Κάμαλα Χάρις, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Η αμερικανική αντιπροσωπεία θα είναι η μεγαλύτερη στα χρονικά της Διάσκεψης, ενώ η Κίνα στέλνει στο Μόναχο τον κορυφαίο ίσως διπλωμάτη της χώρας και πρώην ΥΠ.ΕΞ. Ουάνγκ Γι. Ο Κρίστοφ Χόισγκεν εκτιμά ότι ο διάλογος με την Κίνα, αλλά και με τις χώρες του νοτίου ημισφαιρίου αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα της Διάσκεψης, ιδιαίτερα- αλλά όχι μόνο- για το ζήτημα της Ουκρανίας. 

«Σε πολλές χώρες κυριαρχεί το ρωσικό ή το κινεζικό αφήγημα που λέει ότι αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία είναι προέκταση της αντιπαράθεσης Ανατολής-Δύσης, του ΝΑΤΟ εναντίον της Ρωσίας», λέει ο Χόισγκεν στην Deutsche Welle. «Παραβλέπουν ότι δεν έχουμε αντιπαράθεση Ανατολής-Δύσης, έχουμε μία παράβαση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου, η οποία δεν συνάδει με τον πολιτισμό μας. Το θετικό στοιχείο είναι ωστόσο ότι όταν σε αυτές τις χώρες τίθεται το ερώτημα, εάν θα προτιμούσαν μία φιλελεύθερη δημοκρατία δυτικού και αμερικανικού τύπου ή ένα αυταρχικό καθεστώς, η πλειοψηφία σε όλες αυτές τις χώρες λέει 'Όχι, θέλουμε οι θεμελιώδεις αρχές του πολιτεύματος να ανταποκρίνονται στις επιταγές της φιλελεύθερης δημοκρατίας».

Προσδοκίες για προσέγγιση ΗΠΑ-Κίνας

Μετά από μία μακρά περίοδο ενδοιασμών, η Γερμανία αποδέχθηκε το αίτημα του Κιέβου για αποστολή τεθωρακισμένων τύπου Λέοπαρντ- υπό την προϋπόθεση ότι θα αποστείλουν τεθωρακισμένα και οι ΗΠΑ. Τώρα η ουκρανική κυβέρνηση επανέρχεται, για να ζητήσει πολεμικά αεροσκάφη, κάτι που έχει αποκλείσει ο καγκελάριος Σολτς. «Αντί να προβάλλουμε κοκκινες γραμμές, πρέπει αν δούμε τί χρειάζεται η Ουκρανία, τί μας λέει ο πρόεδρος Ζελένσκι», υποστηρίζει ο επικεφαλής της Διάσκεψης του Μονάχου. «Οι στρατιωτικοί λένε ότι σε έναν τέτοιο πόλεμο χρειάζεται ένας συνδυασμός όπλων. Χρειάζεσαι τεθωρακισμένα, πυροβολικό, αλλά μπορεί να χρειάζεσαι και μαχητικά αεροσκάφη. Θεωρώ ότι η απόφαση πρέπει να ληφθεί με στρατιωτικά κριτήρια. Οι γειτονικές χώρες- η Γαλλία, η Ολλανδία, η Πολωνία- δεν αποκλείουν τίποτα».

Ενώ αυτά συμβαίνουν σε ευρωπαϊκό έδαφος, νέες εντάσεις αναδύονται στη Θάλασσα της Κίνας με αφορμή τις φιλοδοξίες του Πεκίνου για ηγετική παρουσία στην περιοχή και τις αμερικανικές προσπάθειες για περιορισμό της κινεζικής επιρροής. «Συμφωνούμε, νομίζω, ότι δεν διανύουν την καλύτερη περίοδό τους οι σινοαμερικανικές σχέσεις», τονίζει ο Κρίστοφ Χόισγκεν. «Υπάρχουν εντάσεις με αφορμή την επίσκεψη Πελόζι, τις παραβιάσεις του εναερίου χώρου της Ταϊβάν, βλέπουμε τώρα τη χρήση των κινεζικών κατασκοπευτικών μπαλονιών που παραβιάζει τις αρχές του διεθνούς δικαίου. Πρέπει να σταματήσει αυτό το σπιράλ της κλιμάκωσης. Και ελπίζουμε ότι η Κίνα και οι ΗΠΑ θα αξιοποιήσουν τη Διάσκεψη του Μονάχου για να δρομολογήσουν μία επαναπροσέγγιση».

Ρίτσαρντ Γουώκερ, Γιάννης Παπαδημητρίου