Από το προσφυγικό πρόβλημα ως το ελληνικό ζήτημα –οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη είναι πολλές. Ειδικά η νέα γενιά πλήττεται από μια πρωτόγνωρη ανεργία αλλά και αβεβαιότητα για το μέλλον. Σε μια προσπάθεια να δώσουν κουράγιο στους Ευρωπαίους νέους και να τους ωθήσουν να αναλάβουν πρωτοβουλίες, 12 νέοι από 11 ευρωπαϊκές χώρες συνέταξαν ένα δοκίμιο 80 σελίδων που φέρει τον τίτλο «Αν όχι εμείς, ποιος;» (Who, if not us?), το οποίο παρουσίασαν στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας στο Βερολίνο.

Έκκληση για δραστηριοποίηση

Η ιδέα για το δοκίμιο προέκυψε το 2014. Ο νεαρός Γερμανός συγγραφέας Βίνσεντ Χερ με τον συνάδελφο του Μάρτιν Σπερ περιόδευσαν σε 14 ευρωπαϊκά κράτη στο πλαίσιο μιας έρευνας για το τι απασχολεί τους Ευρωπαίους νέους και πως σκέφτονται το μέλλον τους. Από τις συζητήσεις με περισσότερα από 200 άτομα προέκυψε η ιδέα για το δοκίμιο. Όπως είπε ο Βίνσεντ Χερ, «στην πορεία του ταξιδιού διαπιστώσαμε ότι οι νέοι έχουν πρόβλημα να αναλάβουν πρωτοβουλίες και να συμμετέχουν στο πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι. Και ακριβώς αυτό τον στόχο έχει το δοκίμιο, δηλαδή να ενθαρρύνει τους νέους ώστε να επιδιώξουν να γίνουν ενεργά μέλη της κοινωνίας και να συμμετέχουν εκεί όπου αυτοί το κρίνουν σκόπιμο -είτε στο στενό τους περιβάλλον, είτε σε τοπικό επίπεδο, είτε στη μεγάλη πολιτική σκηνή».

Ανάμεσα στους 12 συντάκτες του δοκιμίου είναι και η Στύλια Καμπάνη. Η Στύλια έχει σπουδάσει Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές και σήμερα είναι βοηθός στο νεοσύστατο Κέντρο Ζακ Ντελόρ στο Βερολίνο, μια δεξαμενή σκέψης για ευρωπαϊκά θέματα. Μετά τη συνάντηση που είχε με τους συγγραφείς Χερ και Σπερ πέρυσι στην Αθήνα η 25χρονη επιλέχτηκε να συμμετάσχει στην συντακτική ομάδα του δοκιμίου. Στην πρώτη της συνεδρίαση καθορίστηκαν οι θεματικές ενότητες, κάθε μία από τις οποίες επεξεργάστηκαν δύο άτομα. Τα έτοιμα κείμενα ενσωματώθηκαν σε ένα σύνολο, το οποίο επιμελήθηκαν όλοι. Στα επτά κεφάλαια του δοκιμίου οι νέοι συντάκτες μιλούν για τη γενιά τους, καλούν τους συνομηλίκους τους να ρισκάρουν και να μη φοβούνται τον κίνδυνο να αποτύχουν, να τηρούν μια κριτική στάση, να μην αποδέχονται υπάρχουσες καταστάσεις ως κάτι το δεδομένο και να αποκτήσουν μια διακριτή ταυτότητα.

«Η αλήθεια είναι ότι η σύνθεση της ομάδας μας είναι πολύ ετερογενής. Παρ' όλα αυτά υπάρχουν αξίες και ιδανικά που μας ενώνουν, όπως είναι η δημοκρατία, το να εκφραζόμαστε ελεύθερα. Και παρ' όλο που, για παράδειγμα, οι Έλληνες σε σύγκριση με τους Γερμανούς αντιμετωπίζουν διαφορετικές προκλήσεις, υπάρχουν τρόποι να δημιουργήσουμε μια Ευρώπη όπως τη φανταζόμαστε εμείς οι νέοι - όχι όπως αυτή που τώρα υπάρχει», σχολίασε η Στύλια Καμπάνη.

Το ενδιαφέρον στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι αυτά λέγονται από άτομα που ανήκουν στην αποκαλούμενη “Generation Υ”, τη “Γενιά Υ”. Πρόκειται για τους σημερινούς 20άρηδες και 30άρηδες, στους οποίους κοινωνιολογικές έρευνες προσάπτουν ναρκισσισμό, εμμονές και ενδιαφέρον πρωταρχικά για τον εαυτό τους.

Έλλειψη πολιτικής υπόστασης

Ενώ αναγνωρίζει την προσπάθεια των συντακτών του δοκιμίου να ενθαρρύνουν τους νέους να δραστηριοποιηθούν, η Ουλρίκε Γκερό τονίζει ότι το κείμενο δεν έχει πολιτική υπόσταση. Δεδομένου ότι οι νέοι θέτουν τις προσωπικές τους εμπειρίες, σκέψεις και απόψεις στο επίκεντρο της αφήγησης του δοκιμίου, η γνωστή Γερμανίδα πολιτική επιστήμονας το χαρακτηρίζει ως «ποίηση της ζωής». Μιλώντας στην εκδήλωση παρουσίασης ζήτησε από τους νέους να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, να συμμετέχουν και να παρεμβαίνουν με συγκεκριμένες θέσεις. Με άλλα λόγια - να σκέπτονται με πολιτικά κριτήρια και να δραστηριοποιούνται οργανωμένα. Κατά αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει, για παράδειγμα, να αντιμετωπιστεί στην Ευρώπη ο κίνδυνος της ανόδου ακροδεξιών δυνάμενων όπως το Εθνικό Μέτωπο της Μαρί Λεπέν.

Η Ουλρίκε Γκερό επισήμανε ότι «ενώπιον της σημερινής κρίσης με το Γκρέξιτ, το Μπρέξιτ και το προσφυγικό η ΕΕ διατρέχει τον κίνδυνο κλιμακούμενης αποσύνθεσης. Ήδη η Μαρί Λεπέν έχει κατέβει στους δρόμους για να ΄ψαρέψει΄ παρουσιάζοντας τον εαυτό της ως την άλλη Ευρώπη. Και αν δεν υπάρξει και κάποιος άλλος, ο οποίος και αυτός θα λέει ότι εγώ είμαι η άλλη Ευρώπη, αλλά μια Ευρώπη δημοκρατική και κοινωνική και όχι λαϊκιστική, τότε θα κερδίσουν οι ακροδεξιοί και οι λαϊκιστές και αυτό θα ήταν κρίμα».

Παναγιώτης Κουπαράνης