Ο φόρος δεν μπορεί να επιβληθεί με τη σημερινή του μορφή, καθώς η σχετική συζήτηση έχει εκτροχιαστεί, δήλωσε ο Β. Όρμπαν σε ραδιοφωνική του συνέντευξη: «Όταν ο λαός δεν θέλει κάτι και το θεωρεί παράλογο, τότε δεν πρέπει να το κάνεις», είπε ο ούγγρος πρωθυπουργός, παγώνοντας ουσιαστικά την επιβολή του διαφιλονικούμενου φόρου.

Ο φόρος (περίπου 50 σεντ ανά Gb) που επρόκειτο να ισχύσει από το 2015, ήταν μέρος ενός ευρύτερου φορολογικού πακέτου το οποίο θα περνούσε από το ουγγρικό κοινοβούλιο στις 17 Νοεμβρίου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε καμία χώρα του κόσμου δεν φορολογείται σήμερα η χρήση του διαδικτύου. Τα σχέδια Όρμπαν είχαν προκαλέσει και την αντίδραση της ΕΕ. Για μια «φρικτή ιδέα» αλλά και «άλλο ένα ανησυχητικό βήμα της ουγγρικής κυβέρνησης» όσον αφορά την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης είχε κάνει λόγο η αρμόδια για θέματα διαδικτύου κοινοτική επίτροπος Νέλι Κρους.

Προσπάθειες φίμωσης των ΜΜΕ

Ήδη πριν από τέσσερα χρόνια η κυβέρνηση Όρμπαν είχε προκαλέσει την οργισμένη αντίδραση των Βρυξελλών -και όχι μόνο- με μια νέα νομοθεσία για τα μέσα ενημέρωσης. Μεταξύ άλλων προβλέπονταν δέσμευση για τους δημοσιογράφους «να καλύπτουν τα γεγονότα εξισορροπημένα και να ενισχύουν την εθνική ταυτότητα». Προκειμένου να ελέγχεται αυτό μάλιστα, δημιουργήθηκε μια νέα εποπτική αρχή για τα ΜΜΕ. Ο νόμος προέβλεπε την επιβολή ακόμη και ποινών φυλάκισης για τους παραβάτες. Η ΕΕ αντέδρασε άμεσα, προειδοποιώντας την ουγγρική κυβέρνηση ότι η το βήμα αυτό θα είχε συνέπειες. Ο Όρμπαν υπαναχώρησε τελικά, αναθεωρώντας τις σχετικές διατάξεις.

Το θέμα εξαφανίστηκε στη συνέχεια από την επικαιρότητα. Μέχρι το Νοέμβριο του 2013 όταν η ουγγρική βουλή αποφάσισε την επιβολή αυστηρών ποινών για όσους μεταδίδουν «προσβλητικά» περιεχόμενα ήχου και εικόνας. Ο όρος «προσβλητικός» είναι βέβαια πολύ αόριστος και δίνει στην εποπτική αρχή μεγάλα περιθώρια αξιολόγησης και ερμηνείας. Ουσιαστικά με τον τρόπο αυτό επιχειρήθηκε να μπει τέλος στα επικριτικά έναντι της κυβέρνησης ρεπορτάζ. Μόλις τον περασμένο Ιούνιο απολύθηκε ο αρχισυντάκτης ενός ανεξάρτητου διαδικτυακού πόρταλ επειδή είχε δημοσιεύσει μια σειρά επικριτικών άρθρων για την κυβέρνηση.

Η σημασία του διαδικτύου στην Ουγγαρία

Παράλληλα η κυβέρνηση προχώρησε και σε δραστική αύξηση του φόρου επί των εσόδων από διαφημίσεις, επιδεινώνοντας ακόμη περισσότερο την ήδη δύσκολη οικονομική κατάσταση των μικρών και ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης.

Στην παρούσα φάση, στην Ουγγαρία, το ίντερνετ είναι η μοναδική πηγή ενημέρωσης, όπου οι πληροφορίες δεν «φιλτράρονται». Αυτό που προκάλεσε λοιπόν τη μεγαλύτερη οργή των Ούγγρων δεν ήταν τόσο ο ίδιος ο φόρος, όσο η επίθεση σε βάρος της ελεύθερης ενημέρωσης μέσω του διαδικτύου.

Την ώρα που στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες επενδύονται δισ. ευρώ για την ανάπτυξη των ευρυζωνικών δικτύων και την παροχή φθηνού ίντερνετ για όλους, τα σχέδια Όρμπαν κινούνταν προς την διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση.

St. Dege / S. Wünsch / Κώστας Συμεωνίδης