Το βιβλίο του «Ρώσικη ντίσκο» που γράφτηκε στα γερμανικά (και έχει μεταφραστεί και στα ελληνικά) ήταν η πρώτη εμπορική επιτυχία του Καμίνερ, ο οποίος έγινε γνωστός περισσότερο για το καυστικό χιούμορ, παρά για τις πολιτικές παρεμβάσεις του. Αίσθηση προκάλεσε όμως πρόσφατο σχόλιό του στο Facebook, ότι «ντρέπεται» για την πατρίδα του, η οποία, όπως γράφει, με τον Βλαντιμίρ Πούτιν οδηγεί τον κόσμο στα πρόθυρα πολέμου για την Ουκρανία. «Μέχρι σήμερα πολύ σπάνια εξέφραζα άποψη για πολιτικά ζητήματα» λέει ο Καμίνερ στη Deutsche Welle. «Αλλά όταν ρωσικά τεθωρακισμένα περνούν τα σύνορα της χώρας, τότε όλοι όσοι αισθάνονται υπεύθυνοι γι΄ αυτά που συμβαίνουν γύρω τους, πρέπει να πουν ξεκάθαρα τη γνώμη τους».

Ο Καμίνερ λέει καθαρά τη γνώμη του και για τους συμπατριώτες του: υποστηρίζει ότι οι Ρώσοι βλέπουν τη διαφθορά και την τυραννία στη χώρα τους, αλλά δεν αντιδρούν και ουσιαστικά είναι διατεθειμένοι να αποποιηθούν την ελευθερία τους, εάν εξασφαλίσουν ευνοϊκά δάνεια και φθηνά σπίτια. Μάλιστα ο Καμίνερ υποστηρίζει ότι ήδη από τη δεκαετία του 1990 οι Ρώσοι αδιαφορούσαν για το κράτος. «Πρόκειται για μία διαδεδομένη στάση, ακόμα και ανάμεσα στους διανοούμενους: αφού δεν μπορούμε να αλλάξουμε κάτι, καλύτερα να ασχοληθούμε με τις ιδιωτικές υποθέσεις μας, λένε πολλοί. Ζουν σαν να μην υπάρχει Πούτιν. Αλλά η νοοτροπία αυτή δεν έχει νόημα, όταν τα ρωσικά τεθωρακισμένα περνούν τα σύνορα» λέει ο συγγραφέας.

Οικογενειακοί καυγάδες για τον …Πούτιν

Στη «Ρωσική ντίσκο» ο Καμίνερ περιγράφει με υπέροχο και μελαγχολικό χιούμορ την αγωνία του πατέρα του να ενταχθεί στο κόμμα επί Σοβιετικής Ένωσης. Το σχετικό αίτημα να απορρίπτεται συνεχώς, προφανώς λόγω της εβραϊκής καταγωγής του, αλλά με τρόπο ανατριχιαστικά ευγενικό και γραφειοκρατικό: η μόνιμη απορριπτική απάντηση θυμίζει λίγο το «όχι τώρα, ίσως αργότερα» του Κάφκα και βέβαια το «αργότερα» δεν έρχεται ποτέ…

Κάπου υπήρχε και πριν ο «πολιτικός» Καμίνερ, αλλά τώρα εκδηλώνεται περισσότερο με αφορμή την υπόθεση της Ουκρανίας που οδηγεί τους Ρώσους ακόμα και σε ενδοοικογενειακούς καυγάδες, όπως υποστηρίζει: «Σε κάθε οικογένεια υψώνονται οδοφράγματα. Για παράδειγμα η θεία μου πανηγυρίζει που η Ρωσία πάει να κατακτήσει την Κριμαία. Η μητέρα μου μου τηλεφώνησε, για να μου πει να σταματήσω να κάνω πολιτικά σχόλια, προφανώς φοβάται ότι τα τανκς θα φτάσουν μέχρι το σπίτι μας. Πολλοί συμπατριώτες από τη μία μου γράφουν ʻτί βλακείες είναι αυτά που λες, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα για την ελευθερία του Τύπου στη Ρωσίαʼ και από την άλλη μου γράφουν ότι την επόμενη φορά που θα πάω στη Ρωσία θα με συλλάβουν και θα με στείλουν στη Σιβηρία. Νομίζω ότι αυτά τα δύο σχόλια κάπου δεν συμβιβάζονται μεταξύ τους».

«Όχι στο πολιτιστικό εμπάργκο κατά της Ρωσίας»

Ποια είναι η λύση λοιπόν; Μήπως οι κυρώσεις, ακόμα και οι κυρώσεις πολιτιστικού χαρακτήρα; Ήδη το «Νέο Θέατρο» της Λετονίας επιχείρησε να δώσει το παράδειγμα και ανακοίνωσε ότι ματαιώνει προγραμματισμένες παραστάσεις στη Ρωσία λόγω των γεγονότων στην Ουκρανία. Αλλά ο Βλαντιμίρ Καμίνερ πιστεύει ότι ένα «πολιτιστικό εμπάργκο» θα ήταν μεγάλο λάθος: «Μία τέτοια απόφαση θα τιμωρούσε εκείνους, που δεν ευθύνονται για όσα συμβαίνουν. Οι άνθρωποι που οδηγούν τη Ρωσία στην άβυσσο δεν νομίζω να πηγαίνουν στο θέατρο. Αντιθέτως, ειδικά τώρα πρέπει να μιλήσουμε απευθείας στους Ρώσους, να τους δείξουμε το πρόσωπό τους στον καθρέφτη, να αντιληφθούν ποια εικόνα δίνουν στην παγκόσμια κοινή γνώμη».

Με πρωτοβουλία του Καμίνερ η «Ρωσική ντίσκο» λαμβάνει σάρκα και οστά: σχεδόν κάθε Σάββατο ο ανατρεπτικός συγγραφέας γίνεται disc jockey, για να παίξει ρωσική ποπ μουσική στο Kaffe Burger του Βερολίνου, χώρο συνάντησης πλέον της ρωσικής νεολαίας και όχι μόνο. Στο επόμενο ραντεβού ο Καμίνερ θα παίζει μόνο «ουκρανική ντίσκο», όπως λέει. «Ο φίλος και συνάδελφος Γιούρι Γκούρζυ, με τον οποίο κάνουμε τη ʻΡωσική ντίσκοʼ είναι Ρώσος, αλλά παντρεμένος με Ουκρανέζα. Θέλουμε λοιπόν να δείξουμε ότι Ρώσοι και Ουκρανοί είναι αδελφοί λαοί και σίγουρα θα βοηθήσουν ο ένας τον άλλον, αλλά όχι με τανκς». Όσο για τους μελλοντικούς χειρισμούς του προέδρου Πούτιν, ο Βλαντιμίρ Καμίνερ επιστρατεύει μία μεγάλη δόση χιούμορ: «Πιστεύω ότι ο Πούτιν διάβασε το κείμενό μου και προβληματίζεται τώρα για το πώς θα ξαναστείλει τα τεθωρακισμένα πίσω στους στρατώνες. Φυσικά βρίσκεται σε δύσκολη θέση: δεν μπορεί να συνεχίσει έτσι, γιατί οι αντιδράσεις είναι μεγάλες, αλλά δεν μπορεί και να κάνει πίσω από τη στιγμή που ο ίδιος άρχισε την πολεμοκαπηλεία σε ζωντανή σύνδεση με 24 τηλεοπτικούς σταθμούς. Νομίζω ότι μόνο η Άνγκελα Μέρκελ μπορεί να τον βοηθήσει, ώστε να ανακρούσει πρύμνα με ψηλά το κεφάλι. Δεν ξέρω πώς τα καταφέρνει αυτή η γυναίκα, αλλά δείχνει σωφροσύνη και μπορεί να προσφέρει καλές συμβουλές…».

Klaudia Prevezanos / Γιάννης Παπαδημητρίου

Υπευθ. Σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης