Στην Αργεντινή το επάγγελμα του ηλεκτρολόγου μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα ...επικερδές. Είναι γνωστή η ιστορία του τεχνίτη που προσπαθούσε να επιδιορθώσει τις απαρχαιωμένες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις σε μία παλαιά κατοικία του Μπουένος Άϊρες και ξαφνικά, τρυπώντας τον τοίχο, βρήκε ολόκληρα ρολά με δολάρια. Προφανώς κάποιος από τους παλαιότερους ενοικιαστές τα είχε αποθηκεύσει στη συγκεκριμένη τοποθεσία, ίσως και να είχε λησμονήσει την ύπαρξή τους. Σε καμία άλλη χώρα του κόσμου- εκτός των ΗΠΑ- δεν κυκλοφορούν τόσα πολλά δολάρια, όσο στην Αργεντινή.

Ο οικονομολόγος και πρώην κεντρικός τραπεζίτης Νικολάς Γκαντάνο υπολογίζει ότι σε όλη τη χώρα κυκλοφορούν ή έχουν αποταμιευθεί περίπου 200 δισεκατομμύρια δολάρια σε μετρητά, δηλαδή το 10% της συνολικής ποσότητας δολαρίων που κυκλοφορεί παγκοσμίως. «Το δολάριο είναι ένα εργαλείο για τις οικογένειες που θέλουν να αποταμιεύσουν, αλλά παράλληλα να προστατεύσουν τις αποταμιεύσεις τους από τον πληθωρισμό και να διασφαλίσουν τη μελλοντική αξία των εισοδημάτων τους» λέει η Μαριάνα Λουίζι, κοινωνιολόγος και εκ των συγγραφέων του βιβλίου «Το δολάριο, η ιστορία ενός αργεντίνικου νομίσματος». Εξάλλου, τονίζει η ίδια, «το δολάριο λειτουργεί ως βαρόμετρο για τις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στην Αργεντινή».

Το τραύμα της οικονομικής κρίσης

Σύμφωνα μάλιστα με τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, ο μέσος Αργεντίνος έχει βάλει στην άκρη περισσότερα δολάρια από τον μέσο ...Αμερικανό: 4.400 έναντι μόλις 3.083! Το πάθος για το αμερικανικό νόμισμα ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο μετά το μεγάλο τράυμα της οικονομικής κρίσης του 2001. Την εποχή εκείνη ο πρόεδρος της χώρας Φερνάντο ντε λα Ρούα είχε ουσιαστικά κλείσει τις τράπεζες, επιτρέποντας στους καταθέτες αναλήψεις έως 250 πέσος την εβδομάδα. Έκτοτε οι Αργεντίνοι έχουν χάσει την εμπιστοσύνη στο τραπεζικό τους σύστημα και προτιμούν να αποταμιεύουν στα σπίτια τους: σε θησαυροφυλάκια, αλλά και στο πάτωμα, στο στρώμα ή στη βιβλιοθήκη τους. Στο Ίντερνετ κυκλοφορούν μάλιστα και σχετικές οδηγίες: το δολάριο διατηρείται ιδανικά σε θερμοκρασία μεταξύ 10 και 20 βαθμών και ποσοστό υγρασίας μεταξύ 30 και 50%, ενώ για να μην σχηματιστεί μούχλα είναι καλό να τυλίγονται τα χαρτονομίσματα πρώτα σε αλουμινόχαρτο και στη συνέχεια σε ναϊλον σακούλες.

Δεν λείπουν βέβαια τα απρόοπτα. Κάποιες φορές οι αποταμιεύσεις κατατρώγονται από έντομα, άλλες φορές από την υγρασία. Στην Αργεντινή υπάρχουν επιχειρήσεις που έχουν εξειδικευθεί στην αγορά φθαρμένων δολαρίων από ...δεύτερο χέρι, με κάποια προμήθεια βεβαίως. Μεγαλύτερος κίνδυνος είναι οι κακοποιοί, οι οποίοι γνωρίζουν ότι ακόμη μία οικογένεια χωρίς ιδιαίτερη οικονομική επιφάνεια μπορεί να κρύβει στο διαμέρισμά της χιλιάδες δολάρια. Κάθε τόσο γίνονται βίαιες ληστείες σε σπίτια, με τους εισβολείς να βασανίζουν ακόμη και ηλικιωμένους, μέχρι εκείνοι να τους αποκαλύψουν την «κρυψώνα» για τα χρήματά τους.

Η περιφρόνηση για το εθνικό νόμισμα

Όσο αγαπούν το δολάριο στην Αργεντινή, άλλο τόσο περιφρονούν το εθνικό νόμισμα. Με ποσοστό πληθωρισμού γύρω στο 50% το «πέσο» χάνει τόσο γρήγορα την αξία του, που δεν χρειάζεται να παραμεινει για πολύ καιρό στο πορτοφόλι, πριν ξοδευτεί. Για αποταμίευση προσφέρεται μόνο το δολάριο. Θεωρητικά βέβαια ο μέσος Αργεντίνος δεν επιτρέπεται να κερδίζει περισσότερα από 200 δολάρια την εβδομάδα, ωστόσο η «μαύρη αγορά» κυριαρχεί. «Cambio, cambio» φωνάζει ο κόσμος στους δρόμους του Μπουένος Άϊρες, αναζητώντας συνάλλαγμα. Θεωρητικά αυτό το δούναι και λαβείν απαγορεύεται, αλλά η αστυνομία μάλλον το ανέχεται. Άλλωστε η «μαύρη τιμή συναλλάγματος» δημοσιεύεται κάθε μέρα στις εφημερίδες. Τις τελευταίες ημέρες η ισοτιμία του αποκαλούμενου Dolar blue έχει φτάσει σε επίπεδα-ρεκόρ, καθώς ένα τέτοιο δολάριο αποφέρει 196 πέσος, ποσότητα διπλάσια της επίσημης ισοτιμίας.

Με τη χρόνια δημοσιονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα, οι Αργεντίνοι έχουν γίνει ειδικοί επί των οικονομικών. Μία κουβεντούλα στο ταξί θα αρχίσει μάλλον με ποδόσφαιρο, αλλά σε λίγα λεπτά είναι βέβαιο ότι θα επεκταθεί στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τον πληθωρισμό και την ισοτιμία του δολαρίου. Μάλιστα οι αποταμιεύσεις σε δολάρια δεν περιορίζονται στο εσωτερικό της χώρας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της κεντρικής τράπεζας οι καταθέσεις των Αργεντίνων στο εξωτερικό ξεπερνούν τα 400 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που υπερβαίνει το συνολικό δημόσιο χρέος της χώρας. Ο σημερινός επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας Μιγκέλ Άνχελ Πέσκε, επισημαίνει ότι η χώρα «χρειάζεται μία αγορά κεφαλαίων που θα μετατρέπει την αποταμίευση σε επένδυση και χρηματοδότηση επιχειρήσεων». Αλλά για να γίνει αυτό, θα πρέπει πρώτα να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του κόσμου στην κατάσταση της οικονομίας.

Ντένις Ντίτμαν (DPA)

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου