Λίγες ώρες μετά τις ανακοίνωση του Ρώσου προέδρου Βλάντιμιρ Πούτιν για «μερική επιστράτευση» φαίνεται ότι πολλοί Ρώσοι κάνουν ό,τι μπορούν για να εγκαταλείψουν τα πάτρια εδάφη. Όπως αναφέρουν τα πρακτορεία Reuters και AFP, επικαλούμενα  στοιχεία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας κρατήσεων Aviasales, μέσα σε λίγες ώρες εξαντλήθηκαν τα εισιτήρια για πτήσεις από τη Μόσχα προς την Κωνσταντινούπολη και το Ερεβάν της Αρμενίας στις επόμενες ημέρες. Τόσο η Τουρκία, όσο και η Αρμενία επιτρέπουν την είσοδο Ρώσων πολιτών χωρίς βίζα. Η Turkish Airlines ανακοίνωσε ότι δεν υπάρχουν ελεύθερες θέσεις για απευθείας πτήσεις προς την Τουρκία μέχρι το Σάββατο. Επιπλέον, έχουν εξαντληθεί τα εισιτήρια για πτήσεις προς τη Γεωργία, το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν, αλλά και τη Σερβία. Η επόμενη διαθέσιμη πτήση για Βελιγράδι πραγματοποιείται τη Δευτέρα, ανακοίνωσε η Air Serbia.

Παράλληλα, αυξάνονται αισθητά οι τιμές των εισιτηρίων. Σύμφωνα με καταγραφές της Google Flights ένα αεροπορικό εισιτήριο για την Τουρκία χωρίς επιστροφή στοίχιζε την Τετάρτη 70.000 ρούβλια, δηλαδή περίπου 1.150 ευρώ, ενώ την περασμένη εβδομάδα η τιμή του δεν ξεπερνούσε τα 22.000 ρούβλια (362 ευρώ). Ακόμη πιο ακριβά είναι τα διαθέσιμα αεροπορικά εισιτήρια για το Ντουμπάι, καθώς ξεκινούσαν από 300.000 ρούβλια (σχεδόν 5.000 ευρώ). Το βράδυ της Τετάρτης το πρακτορείο Associated Press έκανε λόγο για νέα ανατίμηση, με αποτέλεσμα ένα εισιτήριο Μόσχα-Ντουμπάι να τιμάται πλέον 9.200 ευρώ στην οικονομική θέση. Ακόμη και για την παραμεθόρια πόλη Βλαντικαφκάς, στα σύνορα με τη Γεωργία, η τιμή του αεροπορικού εισιτηρίου έχει ...δεκαπλασιαστεί. 

Δύσκολη η πρόσβαση στην ΕΕ

Από την περασμένη Δευτέρα πολλά κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν απαγορεύσει την άφιξη Ρώσων πολιτών, ακόμη και αν αυτοί διαθέτουν έγκυρη βίζα για τη ζώνη Σένγκεν. Προ ημερών μάλιστα η υπουργός Εσωτερικών της Λιθουανίας, Άγκνε Μπιλοττάιτε, δήλωσε ότι η χώρα της εξετάζει την επέκταση της απαγόρευσης και στους πολίτες της γειτονικής Λευκορωσίας, καθώς «το καθεστώς της Λευκορωσίας συμμετέχει στον πόλεμο και επιπλέον πραγματοποιεί υβριδικές επιθέσεις με παράτυπους μετανάστες εναντίον της Λιθουανίας». Ο υπουργός Εξωτερικών της Λετονίας, Έντγκαρς Ρινκέβιτς, ξεκαθαρίζει ότι «για λόγους ασφαλείας» η χώρα του δεν πρόκειται να δεχθεί Ρώσους που επιχειρούν να αποφύγουν τη στράτευση. Την ίδια στιγμή πάντως στη Γερμανία στελέχη του κυβερνητικού συνασπισμού, όπως ο πολιτικός των Φιλελευθέρων Γιοχάνες Φόγκελ και ο βουλευτής των Πρασίνων Ρόμπιν Βάγκενερ, προτείνουν να δοθεί άσυλο σε όσους Ρώσους λιποτακτούν και «δεν θέλουν να αποτελούν μέρος ενός στρατού που ευθύνεται για εγκλήματα πολέμου». 

Μέχρι το βράδυ της Τετάρτης η ρωσική κυβέρνηση δεν έχει κλείσει τα σύνορα για τους εφέδρους, λόγω επιστράτευσης. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δεν θέλησε να απαντήσει σε σχετικό δημοσιογραφικό ερώτημα. Πάντως το διάταγμα περί μερικής επιστράτευσης ορίζει ότι οι έφεδροι «απαγορεύεται να εγκαταλείψουν τον τόπο κατοικίας τους χωρίς σχετική άδεια της στρατιωτικής διοίκησης». Σε μία μάλλον διφορούμενη δήλωση, ο Αντρέι Καρταπόλοφ, πρόεδρος της Επιτροπής Αμυντικών Υποθέσεων στη ρωσική Βουλή (Δούμα), ανέφερε χαρακτηριστικά: «Δεν θα σας συμβούλευα να ταξιδέψετε σε κάποιον παραθαλάσσιο προορισμό στην Τουρκία, καλύτερα να ξεκουραστείτε στις λουτροπόλεις της Κριμαίας και του Κρασνοντάρ».   

Διαδηλώσεις και μήνυμα Ναβάλνυ

Η Μη Κυβερνητική Οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα OVD-Info ανακοίνωσε ότι η ρωσική αστυνομία διέλυσε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά της επιστράτευσης που έγιναν σε 35 πόλεις της Ρωσίας, ενώ συνέλαβε τουλάχιστον 1.050 διαδηλωτές. Δημοσιογράφοι του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (AFP) κάνουν λόγο για τουλάχιστον 50 συλλήψεις από επίλεκτες μονάδες της ρωσικής αστυνομίας στο κέντρο της Μόσχας. Είχε προηγηθεί έκκληση της αντι-πολεμικής πρωτοβουλίας Wesna για κινητοποιήσεις. «Χιλιάδες άνδρες ρίχονται στο στόμα του λύκου, είναι οι πατεράδες μας, οι αδελφοί μας, οι σύζυγοί μας», αναφέρει χαρακτηριστικά η οργάνωση. Η εισαγγελεία της Μόσχας προειδοποιεί ότι η συμμετοχή στις αντιπολεμικές κινητοποιήσεις τιμωρείται με ποινή φυλάκισης έως 15 ετών.

Το παρών δίνει από τη φυλακή και ο Αλεξέι Ναβάλνι, ένας από τους πιο γνωστούς αντιφρονούντες της Ρωσίας. Σε μήνυμα που βιντεοσκόπησαν και διανέμουν οι δικηγόροι του, δηλώνει μεταξύ άλλων: «Είναι ξεκάθαρο, ότι αυτός ο εγκληματικός πόλεμος γίνεται όλο και χειρότερος, όλο και πιο εντατικός. Ο Πούτιν προσπαθεί να εμπλέξει όλο και περισσότερους σε αυτόν τον πόλεμο».

Γιάννης Παπαδημητρίου (AP, Reuters, ARD)