Μια πινακίδα έξω από ένα φαρμακείο του Βερολίνου γράφει: θα διώκονται όσοι επιχειρούν να χρησιμοποιήσουν πλαστά ψηφιακά πιστοποιητικά εμβολιασμού.Ο ιδιοκτήτης του φαρμακείου θέλει να μιλήσει ανώνυμα γιατί στο φαρμακείο του δουλεύουν μόνο γυναίκες, οι οποίες καθημερινά έρχονται αντιμέτωπες με πελάτες που εμφανίζουν πλαστά πιστοποιητικά εμβολιασμού. Κάποιες φορές αποφασίζουν να μην κάνουν τίποτα, από φόβο για τις - ενίοτε βίαιες - αντιδράσεις των πελατών.

Αντίστοιχα περιστατικά περιγράφουν πολλοί άλλοι φαρμακοποιοί στη Γερμανία. Τα ψηφιακά πιστοποιητικά εμβολιασμού με κωδικό QR εκδίδονται κυρίως στα φαρμακεία. Ιδίως τώρα, την περίοδο των γιορτών είναι περιζήτητα: για τα χριστουγεννιάτικα ψώνια στα καταστήματα, για επισκέψεις σε σπα, σε μπαρ και εστιατόρια. Πιστοποιητικά εμβολιασμού εκδίδουν επίσης γιατροί και εμβολιαστικά κέντρα που διενεργούν εμβολιασμούς. Ωστόσο όσοι δεν έχουν εμβολιαστεί επιλέγουν τα φαρμακεία, όπου δεν μπορεί να επαληθευθεί πλήρως κατά πόσο ο εμβολιασμός έχει όντως πραγματοποιηθεί.

Πλαστά πιστοποιητικά εμβολιασμού σε όλη τη Γερμανία

Ο Γκέραν Ντόνερ διατηρεί φαρμακείο σε μια περιοχή της νότιας Σαξονίας με ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό εμβολιασμού. Στο Ντιπολντισβάλντε έχει εμβολιαστεί μόνο το 52% περίπου των κατοίκων - ποσοστό χαμηλό συγκριτικά με το 70% των πλήρως εμβολιασμένων στο σύνολο του γερμανικού πληθυσμού. Το χαμηλό ποσοστό εμβολιασμού σημαίνει επίσης ότι πολλοί μπορεί να επιλέγουν και την παράνομη οδό των πλαστών πιστοποιητικών, προκειμένου να συμμετέχουν στον δημόσιο βίο. «Συναντάμε αυτό το πρόβλημα πολλές φορές μέσα στην εβδομάδα» αναφέρει ο Ντόνερ.

Πλέον οι εργαζόμενοι στο φαρμακείο του είναι υποψιασμένοι και επεξεργάζονται με μεγαλύτερη προσοχή κάθε αίτημα έκδοσης πιστοποιητικό εμβολιασμού. Ελέγχουν τον αριθμό της παρτίδας εμβολίων, τον χρόνο εμβολιασμού ή κατά πόσο το χάρτινο βιβλιάριο εμβολιασμού έχει κι άλλα στοιχεία πέρα από το εμβόλιο για τον κορωνοϊό. Ο Ντόνερ είναι επίσης αντιπρόεδρος του Επιμελητηρίου Φαρμακοποιών Σαξονίας. Όπως επισημαίνει, καθημερινά φθάνουν στο Επιμελητήριο καταγγελίες για απάτες με πλαστά πιστοποιητικά. «Είναι ένα σοβαρό πρόβλημα που απαντάται σε όλη τη χώρα, ειδικά από τότε που εισήχθη ο κανόνας του υποχρεωτικού πιστοποιητικού εμβολιασμού ή νόσησης (2G)» αναφέρει ο ίδιος.

Νομικό πλαίσιο και δικλείδες ασφαλείας

Μέχρι πρόσφατα επικρατούσε νομική αβεβαιότητα για τους φαρμακοποιούς, οι οποίοι εξέδιδαν πιστοποιητικά εμβολιασμού. Μέχρι πρόσφατα η κατοχή πλαστού πιστοποιητικού δεν θεωρούνταν ποινικό αδίκημα. Στο μεταξύ αυτό έχει αλλάξει. Ο ποινικός κώδικας προβλέπει φυλάκιση έως και πέντε ετών για την έκδοση και χρήση πλαστών πιστοποιητικών εμβολιασμού. Αλλά από μόνο του αυτό δεν λύνει το πρόβλημα. Για παράδειγμα μόνο στο Ομπερμπέργκισερ Κράις της δυτικής Γερμανίας, περιοχή με περίπου 270.000 κατοίκους, οι αστυνομικές αρχές διερευνούν προς το παρόν 160 σχετικές υποθέσεις.

Ένα άλλο πρόβλημα που παρατηρείται είναι η βελτίωση των απομιμήσεων. Όπως αναφέρει η Σίλκερ Βάλτερ, φαρμακοποιός από το Ανόβερο, η ίδια έχει καταφύγει ήδη δύο φορές στην αστυνομία για περιπτώσεις πλαστών πιστοποιητικών. Εδώ και δύο μήνες, παρατηρεί, τα πλαστά πιστοποιητικά γίνονται ολοένα καλύτερα, φέρουν σφραγίδες και υπογραφές και είναι πιο δύσκολο να αναγνωριστούν. «Συνεπώς δεν γνωρίζουμε ποιος είναι ο πραγματικός αριθμός πλαστών πιστοποιητικών», αναφέρει. Βέβαια οι αριθμοί παρτίδας εμβολίων διαθέτουν πλέον και υδατόσημο, γεγονός που μπορεί να καταστήσει πιο εύκολη την αναγνώρισή τους. Πάντως, όπως αναφέρουν φαρμακοποιοί, μια λύση θα ήταν το ηλεκτρονικό μητρώο παρτίδων εμβολίων, στο οποίο θα είχαν πρόσβαση και οι φαρμακοποιοί.

«Επίσης το Επιδημιολογικό Ινστιτούτο Ρόμπερτ Κοχ εξακολουθεί να μην διαθέτει προσωπικά δεδομένα όλων των εμβολιασθέντων. Αυτό θα διευκόλυνε τη σύγκριση. Ωστόσο κάτι τέτοιο προσκρούει σε εμπόδια σχετικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων» αναφέρει η Βάλτερ. Την ίδια ώρα οι παραχαράκτες κινούνται με γρήγορους ρυθμούς. Όσο βελτιώνονται οι έλεγχοι στα φαρμακεία, τόσο αυτοί βελτιώνονται στην παραχάραξη ψηφιακών κωδικών QR.

Λίζα Χένελ

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη