H επιστροφή των θραυσμάτων του Παρθενώνα από το  Μουσείο του Βατικανού στην Αθήνα είναι πράγματι ιστορικής σημασίας, σύμφωνα με πολλούς σχολιαστές στην Ρώμη. Πρώτον, διότι πρόκειται για προσωπική απόφαση του Ποντίφικα, την υλοποίηση της οποίας ανέθεσε σε στενούς του συνεργάτες μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. 

Και δεύτερον, διότι δεν είναι τυχαία η επιλογή του Φραγκίσκου να δωρίσει τα τρία θραύσματα στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο και την Εκκλησία της Ελλάδος. Με τον τρόπο αυτό, ο Πάπας θέλησε να υπογραμμίσει ότι πρόκειται για πράξη που αφορά ανεκτίμητης αξίας αρχαία αντικείμενα και γίνεται με πνεύμα «αδελφοσύνης και διαλόγου». Κάτι που έμμεσα, αποτελεί ισχυρό μήνυμα προς όλες τις άλλες χώρες, στις οποίες βρίσκονται τα πολύτιμα αυτά μάρμαρα.

Είναι σαφές, παράλληλα, ότι τα τρία θραύσματα που τοποθετήθηκαν χθες στο Μουσείο της  Ακρόπολης είχαν αποκτηθεί νόμιμα από το Βατικανό με αγορά από εμπόρους τέχνης. Μπορεί ενδεχομένως να αποτελούν ακόμη μέρος από το φορτίου του πλοίου Μέντορα, που ναυάγησε το 1802 στα ανοικτά των Κυθήρων.

Ο Λόρδος Έλγιν, αμέσως μετά, με την βοήθεια σφουγγαράδων από την Κάλυμνο, προσπάθησε να ξαναποκτήσει όλα τα κιβώτια που είχαν καταλήξει στον βυθό της θάλασσας. Δεν αποκλείεται όμω  κάποια κομμάτια να πουλήθηκαν σε εμπόρους αρχαίων αντικειμένων της Ευρώπης, οι οποίοι στην συνέχεια τα διέθεσαν στην αγορά.

Ο Βενέδικτος δεν είχε συναινέσει

Η κίνηση αυτή του Πάπα Φραγκίσκου αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία, αν σκεφθεί κανεί ότι ο προκάτοχός του, Πάπας Βενέδικτος, δεν είχε συναινέσει στο να μπορέσουν να δοθούν τα τρία πολύτιμα θραύσματα στην Ελλάδα.   

Από την κίνηση αυτή του Βατικανού ουσιαστικά, σύμφωνα με σχολιαστές, προκύπτει -πάντα σε πνεύμα θρησκευτικής αδελφοσύνης και διαλόγου- ότι μια ενιαία, πολιτιστική κληρονομία είναι κάτι το οποίο όχι μόνον δεν μπορεί να αγνοηθεί αλλά αποτελεί, όπως φαίνεται, ισχυρότερο στοιχείο από οποιοδήποτε εμπορική αγοραπωλησία του παρελθόντος.  

Πρόκειται για αρχές που ενέπνευσαν άλλωστε και την απόφαση του Αρχαιολογικού Μουσείου του Παλέρμο της Σικελίας και της περιφέρειας του νησιού να δωρίσει πέρυσι στο μουσείο της Ακρόπολης το θραύσμα Φάγκαν. Αυτή ήταν και η πρώτη επιστροφή γλυπτού του Παρθενώνα από χώρα του εξωτερικού.

Θεόδωρος Ανδρεάδης Συγγελλάκης, Ρώμη