Οι εξελίξεις ήλθαν όπως αναμένονταν. Μετά την εκπνοή του τελεσίγραφου 11 χώρες της ΕΕ προχώρησαν στην αναγνώριση του Χουάν Γκουαϊδό ως μεταβατικού προέδρου της Βενεζουέλας. Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο αρνήθηκε να προχωρήσει στην προκήρυξη ελεύθερων και δημοκρατικών προεδρικών εκλογών. 

Η Ιταλία εκτός γραμμής ΕΕ

Η ΕΕ όμως εμφανίζεται διαιρεμένη. Την τελευταία στιγμή σήμερα η Ιταλία μπλόκαρε κοινή ανακοίνωση των 27 για τις εξελίξεις στη χώρα. Η Ρώμη από την αρχή αντιτάχθηκε στην στήριξη του Γκουαϊδό, κάτι που οδήγησε στο εσωτερικό σε κυβερνητική κρίση. Ήδη στο συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στο Βουκουρέστι η Ιταλία έβαλε εμπόδια και έτσι δεν κατέστη δυνατή ομοφωνία. Εκπρόσωπος του κυβερνητικού κόμματος «Πέντε Αστέρια» τόνισε ότι «τελεσίγραφα, κυρώσεις και πάγωμα αγαθών», ανοίγουν το δρόμο για στρατιωτική επέμβαση. «Τα Πέντε Αστέρια και αυτή η κυβέρνηση δεν πρόκειται να αναγνωρίσουν πολιτικούς που αυτοανακηρύσσονται πρόεδροι» υπογράμμισε ο Αλεσάντρο ντι Μπατίστα. Σε αντίθετη ρότα ο κυβερνητικός εταίρος Λέγκα. «Ο Μαδούρο είναι ο τελευταίος αριστερός δικτάτορας που κυβερνά με τη βία και αφήνει το λαό του να πεθαίνει από πείνα» είπε ο επικεφαλής του κόμματος και υπουργός Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι.

Ο ιταλός πρόεδρος Σέρτζιο Ματαρέλα κάλεσε την κυβέρνηση να ακολουθήσει την κοινοτική γραμμή και να στηρίξει τον Γκουαϊδό, όπως το έκαναν άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αλλά η έκκλησή του έπεσε στο κενό. Με «αυξανόμενη ανησυχία», μια συνηθισμένη έκφραση των διπλωματών, παρακολουθεί η ΕΕ τις τελευταίες εβδομάδες και μήνες την κλιμάκωση της κρίσης στη Βενεζουέλα. Υποστηρίζοντας τον Γκουαϊδό, επιδιώκει την ενίσχυση των δημοκρατικών διαδικασιών στη χώρα, όχι όμως την κυβερνητική αλλαγή, όπως ζητά η Ουάσιγκτον. 

Η ΕΕ σε ρόλο διαπραγματευτή

Εάν παρατηρήσει κανείς με μεγαλύτερη προσοχή τις διατυπώσεις σε Παρίσι, Βερολίνο και Μαδρίτη, θα του γίνει σαφές ότι η ΕΕ θέλει να αποφύγει την κατηγορία της παράνομης ανάμειξης στα εσωτερικά. «Ο Μαδούρο αρνήθηκε, γι αυτό είναι ο Γκουαϊδό αυτός, με τον οποίο θα συνομιλήσουμε για νέες εκλογές», είπε η καγκελάριος Μέρκελ στο περιθώριο της επίσκεψής της στο Τόκιο. Ο Πέδρο Σάντσες, πρωθυπουργός της Ισπανίας, ήταν πιο σαφής. «Οι κάτοικοι της Βενεζουέλας θα πρέπει να πάρουν τη τύχη στα χέρια τους. Εργαζόμαστε για την πλήρη επιστροφή της Βενεζουέλας στη δημοκρατία, στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στις εκλογές». Μόνο η Βρετανία βγήκε από την γραμμή με πιο σκληρά διατυπωμένα αιτήματα, ζητώντας το «τέλος του Μαδούρο» και κάνοντας λόγο για «κλεπτοκρατία». Η Μόσχα έσπευσε να κατήγγειλε την ΕΕ πως με παράνομες μεθόδους στηρίζει τον Γκουαϊδό να αναλάβει την εξουσία. Έτσι οι Ευρωπαίοι εκτίθενται στον κίνδυνο να γίνουν έρμαιο ανάμεσα στη Μόσχα και την Ουάσιγκτον.

Η ρωσική κυβέρνηση υπερασπίζεται τις επενδύσεις δισεκατομμυρίων στη Βενεζουέλα, τη δράση του δικού της πετρελαϊκού κολοσσού Rosneft  και δεν θέλει να διαγράψει τα δάνεια που έδωσε στην κυβέρνηση Μαδούρο. Στη διπλωματική σκακιέρα η ΕΕ προσπαθεί να διαμεσολαβήσει και να στηρίξει τις δημοκρατικές δυνάμεις. Δικά της συμφέροντα για να διακινδυνεύσει δεν έχει πολλά και ελπίζει να βρει «χώρο» ανάμεσα στα αντιμαχόμενα συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων. Αυτό θα μπορούσε να συνεχιστεί, όσο καιρό η πολιτική κρίση στη Βενεζουέλα δεν γυρίσει σε στρατιωτική.

Μπάρμπαρα Βέζελ/dw

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου