Αντιστάθμιση του ενεργειακού αποτυπώματος των αεροπορικών ταξιδιών μέσω δωρεών, μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στα ξενοδοχεία ή μείωση του όγκου των απορριμμάτων: η κλιματική αλλαγή θέτει τον τουριστικό κλάδο ενώπιον νέων προκλήσεων. Σύμφωνα με μελέτη, την οποία επικαλείται η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Περιβάλλοντος, ο τουρισμός προκαλεί ανάμεσα στο 5 έως 8% των παγκοσμίων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η αχίλλειος πτέρνα του κλάδου είναι η κινητικότητα και κυρίως στην εποχή μας οι πτήσεις. «Ο στόχος είναι ουδέτερο αποτύπωμα CO2 στην κινητικότητα» λέει ο Νόρμπερτ Φίμπιγ, πρόεδρος τoυ Ταξιδιωτικoύ Συνδέσμου DRV.

Μακρύτερες διακοπές, λιγότερες πτήσεις

Αυτήν την περίοδο πολλοί διοργανωτές στον τουριστικό κλάδο εστιάζουν πρωτίστως στο στόχο αντιστάθμισης των εκπομπών CO2 μέσω της Atmosfair, Myclimate κι άλλων παρόχων με στόχο τη μείωση των επικίνδυνων εκπομπών μέσω χορηγιών. Οι ταξιδιώτες μπορούν να δίνουν χρήματα για πτήσεις, κρουαζιέρες κι άλλες τουριστικές δραστηριότητες υπό μορφή αποζημιώσεων. Τα χρήματα δίνονται για την υποστήριξη δράσεων, όπως εξοικονόμηση ενέργειας ή παραγωγή πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας. Σε ορισμένα τουριστικά πρακτορεία η συνεισφορά συμπεριλαμβάνεται ήδη στη τιμή του ταξιδιού, άλλοι προσφέρουν τη δυνατότητα στους τουρίστες να συμμετέχουν οικονομικά προαιρετικά με το που κάνουν την κράτηση. Κατά την άποψη της Άντγιε Μονσχάουζερ από το Παρατηρητήριο Τουρισμού της οργάνωσης Brot für die Welt αυτό δεν αρκεί. «Στο κομμάτι των ταξιδιών μεγάλων αποστάσεων που η χρήση αεροπλάνου δεν μπορεί να αποφευχθεί, οι διακοπές πρέπει να είναι λιγότερο συχνές και μεγαλύτερης διάρκειας, προκειμένου να μειωθεί ο αριθμός των πτήσεων».

Η εμπειρία της λέει ότι τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί ο αριθμός των ταξιδιών ανά άτομο και η διάρκεια παραμονής έχει μειωθεί. «Διαπιστώνουμε ότι η εξοικονόμηση πόρων εξαντλείται από την ανάπτυξη της εναέριας κυκλοφορίας. Χρειαζόμαστε τεχνολογικές λύσεις και ταυτόχρονα μείωση των πτήσεων. Προκειμένου να μειωθούν οι επιβλαβείς εκπομπές, στις πτήσεις μεσαίων αποστάσεων εντός της Ευρώπης οι τουρ οπερέιτορ θα πρέπει να προσφέρουν άλλα προϊόντα – για παράδειγμα μεγαλύτερη χρήση τραίνου» προειδοποιεί η Μονσχάουζερ. Ειδικοί στο περιβάλλον υποστηρίζουν γενικά, όπου είναι δυνατόν, χρήση λεωφορείου ή τραίνου σε μικρές διαδρομές.

Διαφανές αποτύπωμα CO2

Ωστόσο η πραγματικότητα είναι διαφορετική μέχρι τώρα. Σύμφωνα με στοιχεία του DRV το ποσοστό χρήσης αυτών των δύο μεταφορικών μέσων σε ταξίδια διακοπών ήταν περίπου στο 6% μέχρι τώρα για το καθένα. Ακόμη και η Μαγιόρκα, το αγαπημένο νησί των Γερμανών, είναι προσβάσιμο χωρίς αεροπλάνο με το τραίνο και το φέριμποτ, που εκτός από λίγες εξαιρέσεις κινούνται με ορυκτά καύσιμα. Αλλά οι τουρίστες χρειάζονται από 11 ως 14 ώρες, όπως υπολόγισε η Atmosfair. Αλλά κατά πόσον είναι διατεθειμένοι οι ταξιδιώτες να λαμβάνουν περισσότερο υπόψη την προστασία του κλίματος όταν οργανώνουν διακοπές; Σε περσινή έρευνα του DRV το 62% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι ήταν πολύ σημαντική παράμετρος γι' αυτούς. Το 46% θα ήταν μάλιστα πρόθυμο να πληρώσει υψηλότερη τιμή για μια πτήση, για να αντισταθμίσει τις εκπομπές CO2. Το δε 42% θα δέχονταν να κρατήσει περισσότερο η διάρκεια άφιξης ή αναχώρησης από ένα τουριστικό προορισμό.

Βέβαια, μόνο ένα 23% πληροφορήθηκε για δυνατότητες, προκειμένου να κάνει το ταξίδι του όσο πιο φιλικό προς το περιβάλλον. Σε αυτόν τον τομέα παρεμβαίνει ο τουριστικός όμιλος DER Touristik. «Με τη συλλογή ενός αποτυπώματος CO2, διαφανές για τους πελάτες μας, θέλουμε να κατευθύνομε την περιβαλλοντική συμπεριφορά στον τομέα των κρατήσεων» δήλωσε ο επικεφαλής Κεντρικής Ευρώπης Ίνγκο Μπούμεστερ. Με αυτήν την πρακτική ανίχνευσης του αποτυπώματος CO2 συμφωνεί και το DRV. Εκτός από την άφιξη και την αναχώρηση η διαμονή των ταξιδιωτών, που αναζητούν τον ήλιο και δραστηριότητες στον τόπο των διακοπών τους, έχει επίσης αρνητικό αποτύπωμα στο κλίμα. Η κατασκευή και διατήρηση ξενοδοχείων, δρόμων, λούναπαρκ και ανάλογων εγκαταστάσεων καταναλώνουν επίσης ενέργεια. 

Το παράδειγμα της Ρόδου

Η TUI, η ναυαρχίδα στο τουριστικό προϊόν, σε συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση θέλει να κάνει το νησί της Ρόδου, αγαπημένο προορισμό χιλιάδων τουριστών κάθε χρόνο, μελλοντικό εργαστήριο βιώσιμου τουρισμού και με βάση αυτό να δημιουργήσει σχέδια για άλλους προορισμούς. Και για να δώσουμε ένα παράδειγμα, το οικολογικά αποτύπωμα του τουρισμού στη Ρόδο να βελτιωθεί σημαντικά μέσω νέων σχεδίων για τη διαχείριση ενέργειας, νερού και απορριμμάτων. «Χρειαζόμαστε μια νέα αντίληψη για τον τρόπο διασύνδεσης όλων αυτών των στοιχείων», λέει ο επικεφαλής της TUI Φριτς Γιούσεν. «Η βιωσιμότητα δεν είναι μόνο οικολογική παράμετρος, πρέπει επίσης να τη δούμε με οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια. Ως εκ τούτου είναι σημαντική η συμμετοχή των ντόπιων μέσω νέων ευκαιριών εργασίας». Ο Έλληνας υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας είναι πεπεισμένος ότι τελικά όλοι θα βγουν κερδισμένοι, «από τον ιδιοκτήτη καφετέριας που προσφέρει καφέ στους πελάτες του, από ανθρώπους που νοικιάζουν γιοτ και αυτοκίνητα μέχρι τους οινοποιούς και τουρίστες».

Φριντερίκε Μαρξ, Γιαν Πέτερμαν/dpa

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου