Εάν κάποιος από τη βαυαρική Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CSU) αναζητήσει αυτές τις ημέρες αιτίες για τις καταστροφικές σφυγμομετρήσεις των δύο αδελφών χριστιανικών κομμάτων (CDU/CSU), θα ακούσει ένα όνομα: αυτό του Άρμιν Λάσετ. Ακόμη κι αν η ηγεσία της CSU στο Μόναχο προσπαθεί να υιοθετήσει συμφιλιωτικούς και καλοπροαίρετους τόνους μετά την σκληρή μάχη που δόθηκε για την υποψηφιότητα του καγκελαρίου, η ήττα του Μάρκους Ζέντερ, του Βαυαρού πρωθυπουργού και προέδρου της CSU από τον Λάσετ, είναι ακόμη ηχηρή. Πολλοί Χριστιανοκοινωνιστές πιστεύουν ότι εάν υποψήφιος καγκελάριος ήταν ο Ζέντερ, δεν θα υπήρχαν αυτά τα προβλήματα.

Αλλά η πραγματικότητα είναι άλλη. 4 εβδομάδες πριν ανοίξουν οι κάλπες η εκκίνηση της καυτής φάσης του προεκλογικού αγώνα δεν γίνεται υπό ευνοϊκές συνθήκες για την κεντροδεξιά.Με ένα ασθενέστατο ποσοστό του 23% στις τελευταίες δημοσκοπήσεις, όσο ακριβώς και οι Σοσιαλδημοκράτες, η απειλή εκλογικής πανωλεθρίας είναι ορατή. Μάλιστα σε νέα σφυγμομέτρηση του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων Forsa, το SPD περνά για πρώτη φορά στην πρώτη θέση με τα Χριστιανικά Κόμματα στο 22%. 

Μπηχτές κατά του Λάσετ

Αλλά υπάρχει και κάτι ακόμη. Εάν οι Γερμανοί μπορούσαν να εκλέξουν τον νέο καγκελάριό τους απευθείας, ο υποψήφιος από το SPD Όλαφ Σολτς με βεβαιότητα θα κέρδιζε. Αν κάποιος ωστόσο παρατηρήσει την κατάσταση με μεγαλύτερη προσοχή, θα διαπιστώσει ότι για το τέλμα δεν φταίει μόνο ο Λάσετ. Ναι μεν ως υποψήφιος για την καγκελαρία φέρει ιδιαίτερη ευθύνη, αλλά και ο Ζέντερ θα πρέπει να απαντήσει σε εύλογα ερωτήματα για το ρόλο του. Όχι μόνο σε αυτήν την περίπτωση, αλλά ιδιαίτερα στο ενδεχόμενο μετά από 16 χρόνια Μέρκελ η Χριστιανική Ένωση να χάσει την καγκελαρία.

Αλλά και στην Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) η κατάσταση είναι πολύπλοκη. Πολλοί έχουν οργιστεί κατά του Λάσετ για το ατόπημά του να μην συγκρατήσει το γέλιο του, όταν επισκέφθηκε τους πλημμυροπαθείς. Παράλληλα όμως, και απέναντι στον Ζέντερ διογκώνεται ο εκνευρισμός για το ότι, για παράδειγμα, στην πρόσφατη προεκλογική συνάντηση στο Βερολίνο του περασμένου  Σαββάτου, δεν σταμάτησε να ρίχνει μπηχτές κατά του Λάσετ, ότι «επιτέλους το κόμμα θα πρέπει να ξεκινήσει ένα σωστό προεκλογικό αγώνα». Ακόμη και ο Φρίντριχ Μερτς, που διεκδίκησε την υποψηφιότητα για την καγκελαρία, αλλά την έχασε, κάλεσε τον Ζέντερ να σταματήσει τις μπηχτές και να επιδιώξει και να πολεμήσει για μια «κοινή εκλογική επιτυχία».  

Ακόμη και ηγετικά στελέχη της CDU και πρώην στελέχη στα κρατίδια δεν είναι ευχαριστημένα με την τακτική Ζέντερ και του ασκούν ξεκάθαρη κριτική. Τι του καταλογίζουν; Ότι η συμπεριφορά του είναι ολέθρια, ότι η εμφάνισή του αποπνέει εκνευρισμό και ότι θα πρέπει να προσέχει για να μην βλάψει τον εαυτό του. Από την άλλη, σε υψηλότερους κύκλους του CDU αντιμετωπίζεται με κατανόηση για το ότι δεν μπορεί κανείς να είναι ικανοποιημένος με την νυν κατάσταση και ότι δεν μπορεί να ζητά από τον Ζέντερ να είναι ευτυχής μετά από ένα δεκαήμερο ενός χαμένου σκληρού αγώνα για την υποψηφιότητα του καγκελαρίου. Δεν είναι μόνο οι μπηχτές που αναστατώνουν την αρμονία των συντηρητικών παραδοσιακών ψηφοφόρων, αλλά και η ευκολία που στις ίδιες ομιλίες παίρνει παράλληλα και το μέρος του Λάσετ.

Περίπλοκες σχέσεις

Εν κατακλείδι η κατάσταση για τον Ζέντερ γίνεται πολύπλοκη. Από τη μια επικρίνεται ως ασυγχώρητος ταραχοποιός, επειδή υπερβάλει στην κριτική κατά του Λάσετ λόγω του ότι θέλει να γίνει ο ίδιος καγκελάριος. Από την άλλη του καταλογίζεται αδυναμία ηγετικών ικανοτήτων, όταν σταματά την κριτική για να εμφανιστεί ως πιστός του. Ανεξάρτητα ωστόσο από τα παραπατήματα Λάσετ που αποτυπώθηκαν στις σφυγμομετρήσεις, δεν πρέπει να ξεχαστεί το εξής: Ότι η θέση της CSU στη Βαυαρία δεν είναι αξιοζήλευτη. Σε πρόσφατη δημοσκόπηση πήρε μόλις 34,5%  διολισθαίνοντας σημαντικά κάτω από το ιστορικά χειρότερο αποτέλεσμα σε ομοσπονδιακές εκλογές του 2017,  που ήταν το 38,8%. Ακόμη κι αν οι λόγοι για την μείωση του ποσοστού αναζητούνται σχεδόν αυτόματα στην τάση που καταγράφεται γενικότερα, μοναδικός λόγος δεν μπορεί επ΄ουδενί να είναι.

Όπως ο Λάσετ με την CDU, έτσι και ο Ζέντερ με την CSU δεν κατόρθωσε μέχρι τώρα να προβάλει με επιτυχία τα θέματα που θέλει. Λίγο από κορωνοϊό,  λίγο από αιτήματα για μείωση της φορολογίας και καμιά φορά και λίγο από κλιματική αλλαγή…. Αλλά για ένα κόμμα σαν την CSU που θέλει να εμφανίζεται ότι δίνει τον παλμό, υπάρχει χάσμα ανάμεσα στην πραγματικότητα και τις αξιώσεις. Υπάρχει και ένας άλλος ψόγος προς την κατεύθυνση και των δύο: Η πρόβλεψη ότι, όχι το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, αλλά ότι οι Πράσινοι είναι ο άμεσος αντίπαλος στον προεκλογικό αγώνα, απεδείχθη πλάνη. Έτσι και μέσα στο κόμμα του Ζέντερ αυξάνεται η δυσαρέσκεια για τον ρόλο που έπαιξε μέχρι τώρα στον προεκλογικό αγώνα.

Ενώ οι μεν τον εγκαλούν για έλλειψη στήριξης και αποδοχής του εκλεγμένου υποψήφιου καγκελάριου Λάσετ, οι άλλοι του ζητούν ακριβώς το αντίθετο, να τραβήξει μια πιο σαφή διαχωριστική γραμμή απέναντί του. Τελικά όπως και να το δει κανείς, η γενική εικόνα της Χριστιανικής Ένωσης στον προεκλογικό αγώνα αφήνει την εντύπωση ότι είναι περισσότερο βεβιασμένη, από πειστική. Σε αυτήν την εικόνα ταιριάζει ότι οι δύο πολιτικοί δεν διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους για κοινές εμφανίσεις. Ιδιαίτερα στην πανδημία θα μπορούσαν με τα τεχνικά μέσα που υπάρχουν, να ανταλλάξουν τουλάχιστον κάποιον χαιρετισμό σε προεκλογικές συγκεντρώσεις. Αλλά όπως και πολύ συχνά στον παρελθόν, έτσι και χθες, στην έναρξη του δικού της προεκλογικού αγώνα, η CSU και ο αρχηγός του έμειναν μεταξύ τους.

Μάρκο Χάντεμ, Γιεργκ Μπλανκ/dpa

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου